Του Κώστα Μποτόπουλου
Μπορεί να φαίνονται ως μικρά περιστατικά μέσα στην κοσμογονία των ημερών, όμως δείχνουν έναν δρόμο που έχει πάρει (και) η χώρα μας τα τελευταία χρόνια: Το δρόμο της συνειδητής συρρίκνωσης της Δημοκρατίας.
Ο πρόεδρος της Βουλής επέλεξε, χωρίς διαβούλευση, τον επικεφαλής του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής, μιας ανεξάρτητης – κατ' όνομα – υπηρεσίας, με δύο – κατά δήλωσή του – βασικά κριτήρια: Είναι της προσωπικής αρεσκείας του και συμφωνεί (ο πρόεδρος) με τις απόψεις του (του επιλεγέντος) – προφανώς ισχύει και το αντίστροφο. Και τα δύο κριτήρια, ιδίως δε η ανοιχτή και δημόσια παραδοχή τους, είναι αντίθετα και στον νόμο και στη φύση της θέσης. Για μια τέτοια επιλογή δεν νοείται να υπερισχύει η προσωπική και ιδεολογική εγγύτητα, πόσο μάλλον όταν η «ανεξαρτησία» του συγκεκριμένου προσώπου σκοντάφτει στο γεγονός ότι έως πρόσφατα κατείχε κυβερνητική θέση, καθώς και σε πρόσφατες δηλώσεις και θέσεις του σχετικά με κυβερνητικές επιλογές. Με τον τρόπο που ενήργησε, ο πρόεδρος της Βουλής απλώς απαξίωσε έναν θεσμό. Πόσο «απλό» είναι άραγε αυτό για τη δημοκρατία;
Βουλευτής της συμπολίτευσης, καθηγητής Νομικής και πρώην υπουργός της παρούσας κυβέρνησης, υποστήριξε ότι η πρόσφατα συγκληθείσα προανακριτική επιτροπή, της οποίας είναι μέλος, για την υπόθεση Novartis έχει ως μόνο έργο «να διερευνήσει κατά πόσο τα ενδεχόμενα αδικήματα εμπίπτουν στην αρμοδιότητά της». Αυτό μπορεί να συμβαδίζει με την τροπή που επιθυμεί να δώσει στην υπόθεση η κυβέρνηση, δηλαδή στη διαιώνιση χωρίς εξιχνίαση, είναι όμως αντίθετο με το Σύνταγμα και τον νόμο που καθορίζουν τα περί ευθύνης υπουργών. Εκεί προβλέπεται σαφώς ότι, εφόσον ψηφιστεί και συγκροτηθεί, η εν λόγω προανακριτική έχει καθήκοντα και αρμοδιότητες ανακριτή, ενεργεί δηλαδή έλεγχο ουσίας με μόνο στόχο την απαγγελία ή όχι κατηγορίας κατά των εμπλεκόμενων προσώπων. Αν αλλιώς είχαν τα πράγματα, τότε γιατί στήθηκαν δέκα κάλπες και όχι μία με μόνο ερώτημα τη διερεύνηση της αρμοδιότητας; Με τη συγκεκριμένη κατεύθυνση που δίνει στην υπόθεση, η κυβέρνηση αυτοπαρωδείται: Αντί για κάθαρση και άπλετο φως, θα έχουμε απλώς μια συζήτηση περί αρμοδιότητας με προκαθορισμένο αποτέλεσμα. Πόσο «απλό» είναι άραγε αυτό για την εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς;
Η εποχή μας, εποχή του Trump, του Brexit, των Kaczynski - Orban και, τώρα, του Κινήματος των Πέντε Αστέρων και της Λέγκας του Βορρά στην Ιταλία, χαρακτηρίζεται από την υπόγεια συμμαχία των λαϊκιστών με τους «αυταρχικούς δημοκράτες» (Putin, Erdogan, Maduro) και την εκθεμελίωση, με λαϊκή επίνευση ή κοινωνική αδιαφορία, των βάσεων της δημοκρατίας: της λογικής, της ελευθερίας του λόγου, της ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης, του κράτους δικαίου. Δημοκρατικοί θεσμοί και κατακτήσεις ανοιχτά ποδοπατούνται. Είναι κρίμα που και η χώρα μας, υπό μια κυβέρνηση μάλιστα που αυτοχαρακτηρίζεται «αριστερή» και της οποίας ο επικεφαλής είχε υποσχεθεί ότι θα ταυτιζόταν με κάθε λέξη του Συντάγματος, συμμετέχει σε αυτό το διεθνές κύμα αποσάθρωσης. Οι αντιθεσμικές και αντιδημοκρατικές εκδηλώσεις της είναι πια υπερβολικά πολλές για να τις αποδώσουμε σε απειρία ή σε προχειρότητα. Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι οι συνέπειες αυτής της στάσης πολύ δύσκολα ανατρέπονται. Κι έτσι τα πολλά μικρά γίνονται κάτι πολύ μεγάλο – και πολύ επικίνδυνο.
*Αναδημοσίευση από την εφημερίδα «Φιλελεύθερος», Παρασκευή 9 Μαρτίου 2018, αρ. φύλλου 75.
Φωτογραφία: Intimenews
