Του Σάκη Μουμτζή
Με την ευκαιρία του αποτυχημένου πραξικοπήματος στην Τουρκία εμφανίσθηκαν και πάλι οι θεωρίες της συνωμοσίας. Το πραξικόπημα το υποκίνησε ο ίδιος ο Ερντογάν, ώστε με την καταστολή του να επιτύχει όλους τους στόχους του. Αν τα γεγονότα δεν συμβαδίζουν με αυτό το σενάριο, ευθύνονται τα γεγονότα. Αν δηλαδή το εύρος της συμμετοχής των στρατιωτικών δυνάμεων - σχηματισμοί σε επίπεδο Στρατιάς, Σωμάτων Στρατού, Ναυτικών και Αεροπορικών Διοικήσεων - ο αριθμός των νεκρών, η βιαιότητα των συγκρούσεων στο Αρχηγείο της ΜΙΤ, οι βομβαρδισμοί, κλπ, αντιστρατεύονται την απλοϊκή συνωμοσιολογική αντίληψη, όλα αυτά υποβαθμίζονται και υποκύπτουν στην ερώτηση «και ποιος ωφελείται από το πραξικόπημα;»
Η «ψεκασμένη» σκέψη έχει ως κύριο χαρακτηριστικό της πως το αποτέλεσμα καθορίζει το αίτιο. Αυτή η αντιστροφή, που βρίσκεται μακράν κάθε λογικής ανάλυσης, προσδιορίζει και την ποιότητα των ερμηνειών που απορρέουν από αυτήν την μεθοδολογία. Η απλούστευση, η αφέλεια, ο «λογικός» παραλογισμός, κυριαρχούν στην διατύπωση τέτοιων ερμηνευτικών σχημάτων, που γι΄αυτόν ακριβώς τον λόγο ασκούν μίαν έλξη και αποκτούν μία γοητεία σε εκατομμύρια ανθρώπους σε όλον τον κόσμο.
Πάντοτε οι σύνθετες σκέψεις, οι δαιδαλώδεις συλλογισμοί, ο εντοπισμός και η ανάλυση των αποχρώσεων, αποτελούν ενοχλητικές διαδρομές για τον «ψεκασμένο» νου. Η υπαγωγή του ερμηνευτικού σχήματος στην βάσανο των γεγονότων, η εξαγωγή συμπερασμάτων μέσα από την μελέτη των πραγματικών περιστατικών, επειδή ανατρέπουν τα συνωμοσιολογικά πορίσματα και επειδή απαιτούν πολύπλοκες εγκεφαλικές λειτουργίες, απορρίπτονται δογματικά με την έκφραση «εσύ δεν ξέρεις!», που δηλώνει ευθέως πως αυτοί γνωρίζουν. Γνωρίζουν όχι μόνο τι κρύβεται πίσω από τα γεγονότα, όχι μόνο τα κίνητρα των πρωταγωνιστών, αλλά και τους γενικότερους σχεδιασμούς τους. Γιατί τα πάντα εντάσσονται σε κάποιο σχέδιο που εκπονούν «πίσω από την πλάτη μας, ισχυρά κέντρα».
Το πρόβλημα με την «ψεκασμένη» σκέψη - μία μορφή της οποίας είναι η συνωμοσιολογία - είναι, πως δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί με λογικά-αναλυτικά επιχειρήματα. Ο απλοϊκός λόγος, ως γνωστόν, δεν καταπολεμάται με την λογική, γιατί έχει μίαν υποτυπώδη συγκρότηση μπροστά στην οποία παραλύει το επιχείρημα. Είναι πολύ πιο ισχυρός, γιατί είναι εύληπτος και γοητευτικός. Χαϊδεύει τον κοινό νου και γίνεται αποδεκτός από αυτόν, γιατί είναι συντονισμένος μαζί του. Γι΄αυτό και όλες αυτές οι συνωμοσιολογικές αναλύσεις αναπαράγονται με απίστευτη ταχύτητα.
Η λογική επεξεργασία των γεγονότων μπορεί να καταλήξει σε διαφορετικές ερμηνείες που να αλληλοσυμπληρώνονται ή να αντιστρατεύεται η μία την άλλη. Η συνωμοσιολογική εξήγηση είναι μονοσήμαντη, γιατί ακολουθεί μία και μοναδική διαδρομή, χωρίς διακλαδώσεις, δύσκολα σταυροδρόμια, επικίνδυνα μονοπάτια. Από το αποτέλεσμα κατευθείαν στο αίτιο. Έτσι, δεν υπάρχουν αμφισβητήσεις, αμφιβολίες, ενστάσεις, αντιδικίες. Καθώς το αποτέλεσμα εκφράζει την δύναμη της πραγματικότητας, απορροφά το αίτιο. Το «γιατί» εξαφανίζεται στην «ψεκασμένη» σκέψη και μαζί με αυτό και οι κριτικές ερμηνείες.
Συνεπώς, όσοι πιστεύετε πως ο Ερντογάν οργάνωσε το πραξικόπημα εναντίον του εαυτού του, μην ασχολείστε με ενοχλητικές λεπτομέρειες. Για σας τα πάντα είναι καλοσχεδιασμένα, δεν υπάρχουν ανθρώπινα λάθη - αυτά γίνονται σκόπιμα - τίποτα δεν είναι τυχαίο άλλωστε, κι΄εμείς που είμαστε βαθιά νυχτωμένοι και αδαείς, απολαμβάνουμε τις «βαθυστόχαστες» αναλύσεις σας. Ούτως ή άλλως, στο τέλος τα πάντα καταλήγουν στον Ρότσιλντ, στους Εβραιομασόνους και στον Χ. Κίσσινγκερ που αντιπροσωπεύει όλα τα δεινά του κόσμου. Είναι ανθέλληνας, Αμερικάνος και Εβραίος. Σίγουρα θα είναι και Μασόνος.
