Του Ανδρέα Ζαμπούκα
H 3η Σεπτεμβρίου είναι μια ημερομηνία ορόσημο. Γύρω από αυτή υπάρχουν δύο συγκλονιστικές πολιτικές στιγμές: η πρώτη είναι η επανάσταση του 1843 προκειμένου η χώρα να αποκτήσει Σύνταγμα. Η δεύτερη η ιδρυτική διακήρυξη του ΠΑΣΟΚ, το 1974.
Η επανάσταση αποτελεί βεβαίως το αυθεντικό ιστορικό γεγονός που έθεσε ένα ακόμα επίπεδο παραγωγικής εξέλιξης της ιστορίας. Συνέδεσε την άγονη περίοδο της Μοναρχίας με την τριακονταετία της οθωνικής Συνταγματικής Μοναρχίας, στάδιο απαραίτητο για να παραχθεί πολιτικό κεφάλαιο εν όψει της αλλαγής δυναστείας το 1863 και την ψήφιση νέου Συντάγματος το 1864.
Η 3η Σεπτεμβρίου του 1974 υπήρξε απλά, ένας δευτερογενής συμβολισμός που καπηλεύτηκε στην ουσία ο ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ για να συνδέσει την φαντασιακή απαίτηση της ελληνικής κοινωνίας για πολιτική νομιμότητα. Γιατί στην πραγματικότητα, η χώρα είχε ήδη περάσει σε μία περίοδο δημοκρατικής λειτουργίας και δεν είχε ανάγκη από συμβολισμούς επαναστατικότητας. Με άλλα λόγια, ο Ανδρέας Παπανδρέου έδωσε με την 3η Σεπτεμβρίου,την δική του εκδικητική απάντηση στο πολιτικό σύστημα επειδή δεν κλήθηκε ο ίδιος στη θέση του Καραμανλή να ηγηθεί της Μεταπολίτευσης.
Αλλά το ερώτημα είναι πλέον σήμερα αν αυτό το κόμμα που δημιουργήθηκε πριν από 44 χρόνια υπήρξε απλά κόμμα ή ένα σωματείο εμπέδωσης κουλτούρας για τον λαό. Αν δηλαδή, ιστορικά, δεν ήταν μόνο ένας πολιτικός φορέας εκδημοκρατισμού της κοινωνίας αλλά ένα όχημα πολιτιστικού μετασχηματισμού για τους Έλληνες.
Και το βασικότερο ερώτημα είναι το εξής: ποιος από τα δύο κόμματα υπήρξε πιο αριστερό; Tο ΠΑΣΟΚ ή ο ΣΥΡΙΖΑ; Ποια είναι η πραγματική Αριστερά της Μεταπολίτευσης;
Δεν είναι δύσκολο να το απαντήσει κανείς. Το ΠΑΣΟΚ ήταν η Αριστερά με λεφτά και ο ΣΥΡΙΖΑ η Αριστερά χωρίς λεφτά... Γιατί το ΠΑΣΟΚ μπόρεσε – χάρη στη συγκυρία του «εισαγόμενου πλεονάσματος» από την ΕΟΚ- να είναι η πιο αριστερή κυβέρνηση που κυβέρνησε νόμιμα την Ελλάδα για δύο γεμάτες δεκαετίες. Και να οι αποδείξεις: κρατικοποίησε τα πάντα, πολέμησε την ιδιωτική οικονομία, αποβιομηχάνισε τη χώρα, ανέπτυξε διπλωματικές σχέσεις με κάθε περιθωριακή οντότητα στον κόσμο (Καντάφι κτλ), έδωσε συντάξεις στους «αγωνιστές» της «Εθνικής Αντίστασης», διόρισε μαζικά ολόκληρα χωριά στο δημόσιο, απελευθέρωσε εντελώς τις ενοχές για διασπάθιση του δημόσιου χρήματος, διέλυσε σχολεία και πανεπιστήμια και πότισε την συνείδηση των νεοελλήνων με λαϊκισμό, καιροσκοπισμό και δημαγωγία.
Το πρόβλημα δεν είναι μόνο στα κόμματα και στους ανθρώπους που τα διαχειρίζονται. Θα πρέπει να το αναζητήσει κανείς στην πρώτη ύλη της ουσίας που τα συνθέτει. Εκεί βρίσκεται η απειλή για την κοινωνία και όχι τόσο στον ΣΥΡΙΖΑ. Στο "γέννημα" της 3ης Σεπτεμβρίου του 1974. Γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ χωρίς το ΠΑΣΟΚ, δεν θα υπήρχε και ούτε θα έπαιρνε την εξουσία. Ένα παροδικό φαινόμενο είναι που έκανε τη ζημιά και θα φύγει. Το ζητούμενο είναι πού θα αναζητήσει το πασοκικό υβρίδιο καταφύγιο στο μέλλον, προσπαθώντας να επιβιώσει και να εξαπλωθεί σε νέους βιότοπους.
Επειδή όμως η αφήγηση της πολιτικής ιστορίας ποτέ δεν είναι μονόπλευρη, παραθέτω μία σοφή ανάρτηση του Θανάση Διαμαντόπουλου στο facebook: "ΠΑΣΟΚ, ότι χειρότερο Και ό τι καλύτερο... Έδωσε η Ελλάδα της Μεταπολίτευσης/ ... Άκης, Μένιος, Βαγγέλας, Κουρής.../ Παρ. Αυγερινός, Σ. Πεπονής, Αλ. Παπαδόπουλος (των 90s), Γ. Γεννηματάς...
