Του Νίκου Ρωμανού*
Από τα 15 μου είχα αποφασίσει πως τελειώνοντας το σχολείο θα σπουδάσω στο εξωτερικό! Έτσι αντί για κάποια δέσμη –αυτό ήταν το σύστημα τότε– ακολούθησα το πρόγραμμα ΙΒ κάνοντας όλα τα μαθήματα στα Αγγλικά, με αποτέλεσμα στα 17 μου (κέρδιζα κ χρόνο) να είμαι πρωτοετής φοιτητής στην Αγγλία!
Γιατί ένα παιδί 15 χρονών να αποφασίζει πως θα φύγει από τη χώρα του, την οικογένεια του και τους φίλους του;
Γιατί αυτά τα (πολλά) λεφτά που έδωσαν οι γονείς μου για να σπουδάσω να πάνε στην οικονομία του Essex και του Cardiff και όχι της Θεσσαλονίκης ή της Πάτρας;
Εύλογες μεν οι ερωτήσεις, αυτονόητες δε οι απαντήσεις: Επειδή δεν ήθελα να καθορίζουν μειοψηφικές κομματικές νεολαίες αν θα κάνω μάθημα ή όχι και ποιον θα έχω καθηγητή! Επειδή δεν ήθελα να πρέπει να προσπεράσω τους κάθε μορφής πλανόδιους, παράνομους πωλητές και χρήστες κάθε είδους για να μπω στο αμφιθέατρο! Επειδή δεν ήθελα να μου επιβάλει ο καθένας την αισθητική, ιδεολογική, υβριστική ή κάθε άλλης μορφής εικαστική του παρέμβαση στον χώρο του πανεπιστημίου! Επειδή δεν ήθελα να μαθαίνω παπαγαλία τίποτα! Ούτε τα θέματα των πανελλαδικών, ούτε τα θέματα της εξεταστικής! Επειδή δεν ήθελα να διαβάζω μόνο ένα σύγγραμμα του συγκεκριμένου καθηγητή (από σελίδα τάδε ως σελίδα τάδε και από γραμμή τάδε ως γραμμή τάδε) που στην καλύτερη περίπτωση αποτελεί κακογραμμένη μετάφραση ενός ξένου (που δεν μπήκε καν στον κόπο να το προσαρμόσει στα ελληνικά δεδομένα). Επειδή δεν ήθελα να μπορώ να κόβομαι σε όσα μαθήματα θέλω συνεχίζοντας να θεωρούμαι φοιτητής, αφού, ξέροντας τον εαυτό μου και την τάση της «τελευταία στιγμής» που με διακρίνει, το πιθανότερο είναι να μην έπαιρνα πτυχίο ποτέ! Επειδή δεν αποφάσισα να σπουδάσω για να γίνω καλό παπαγαλάκι, αλλά για να μάθω να ψάχνω, να εξετάζω, να αμφισβητώ, να ανακαλύπτω και να συνθέτω! Εν ολίγοις ήθελα να μαθαίνω όχι να παπαγαλίζω… Επειδή προτιμούσα να βγάζω τη δημιουργικότητα μου στο αντικείμενο που αποφάσισα να σπουδάσω παρά βάφοντας τοίχους.
Και η πλάκα είναι πως αυτά που ήθελα νόμιζα (τότε) πως ήταν αυτονόητα! Νόμιζα πως σε μία χώρα που οι περισσότεροι αναπροσδιορίζονται ως «προοδευτικοί» θα ήταν αδιανόητο να κυριαρχούν στον δημόσιο διάλογο τα ίδια θέματα επί δεκαετίες χωρίς να αλλάζει τίποτα. Και όταν επιτέλους με τα χίλια ζόρια, τις χίλιες δυσκολίες, τις χίλιες καθυστερήσεις (με εθνικούς διαλόγους που πάντα κάποιοι κατήγγειλαν, κάποιοι υπονόμευαν, κάποιοι χρησιμοποιούσαν για να γίνουν φίρμες κοκ) άλλαζε κάτι (βλ. νόμος Διαμαντοπούλου), ερχόταν αργά ή γρήγορα ο επόμενος λαοπλάνος και επανέφερε την απόλυτη στασιμότητα δημιουργώντας κύματα ανακούφισης στους προοδευτικούς ψηφοφόρους του.
Από πού και ως που είναι προοδευτική η αναγωγή της απόλυτης στασιμότητας σε θρησκεία. Γιατί αν δεν είναι απόλυτη στασιμότητα το να βλέπουμε τις ίδιες εικόνες, να κάνουμε τις ίδιες συζητήσεις, να παπαγαλίζουμε τα ίδια συνθήματα –πιστοί στην παπαγαλία που μαθαίνουμε από μικροί– και στην πράξη να μένουμε τελείως ακίνητοι για δεκαετίες, τότε τι είναι; Αν δεν είναι στασιμότητα να βλέπουμε τους ίδιους βανδαλισμούς δημόσιας περιουσίας μέσα στα πανεπιστήμια, την ίδια λογική της απόλυτης ανομίας, την ίδια λογική του «έλα μωρέ τα παιδιά» για δεκαετίες, τότε τι είναι; Εξάλλου το «έλα μωρέ τα παιδιά» δεν το λέμε πια μόνο για τους αιώνιους φοιτητές, τις καταλήψεις, την «επαναστατική γυμναστική», τους βανδαλισμούς, τα camps των αλληλέγγυων κ.ο.κ. Το λέμε πλέον και για τον πρωθυπουργό μας: «Έλα μωρέ, το παιδί προσπάθησε»… Μια χώρα που διατηρεί ένα σύστημα παιδείας που προάγει την απόλυτη στασιμότητα είναι απόλυτα φυσιολογικό να βγάζει επαγγελματίες που επιζητούν τη στασιμότητα, πολιτικούς που επιζητούν τη στασιμότητα, καθηγητές που επιζητούν τη στασιμότητα, δημοσίους υπαλλήλους που επιζητούν τη στασιμότητα κ.ο.κ. Και μετά όλοι αυτοί μαζί αναρωτιούνται γιατί δεν είμαστε παραγωγική οικονομία, γιατί υπάρχει ατιμωρησία, γιατί 300.000 Έλληνες έφυγαν στα χρόνια της κρίσης εξάγοντας 50 δισ. ΑΕΠ; Επειδή πολύ απλά η νοοτροπία του «έλα μωρέ…» οδηγεί σε όλα τα παραπάνω…
Έλα μωρέ τώρα, ένα δωράκι έκανε στον εαυτό του (ατιμωρησία). Έλα μωρέ τώρα, που να ρισκάρεις, πήγαινε στο δημόσιο, να έχεις το κεφάλι σου ήσυχο (αντι-παραγωγικότητα). Έλα μωρέ τώρα, όλοι φοροδιαφεύγουν/ κλέβουν/ παραβιάζουν τους νόμους, εσύ θα κάνεις τη διαφορά (ανομία); Το «έλα μωρέ…» έφερε την κρίση. Το «έλα μωρέ..» έφερε την απαξίωση των πανεπιστημίων, του δημοσίου, της πολιτικής, της δικαιοσύνης κ.ο.κ. με όλα τα επακόλουθα που περιέγραψα. Το «έλα μωρέ…» έφερε τα μνημόνια και έδιωξε χιλιάδες Έλληνες (φοιτητές, επιστήμονες και επαγγελματίες) από τη χώρα τους. Το «έλα μωρέ..» μας οδήγησε στην απόλυτη στασιμότητα… Και η στασιμότητα σε μια παγκοσμιοποιημένη κοινωνία που προχωράει ΕΙΝΑΙ ΟΠΙΣΘΟΔΡΟΜΗΣΗ (όσο προοδευτικά και αν θέλουμε να την ντύνουμε)…
* Ο κ. Νίκος Ρωμανός είναι επιχειρηματίας - ψυχολόγος.
MBA, BA Psychology
