Του Βασίλη Κοψαχείλη*
Από την εποχή του Μεγάλου Πέτρου, τα Βαλκάνια αποτελούν για τη ρωσική εξωτερική πολιτική μοχλό πίεσης προς τους αντιπάλους τους, είτε αυτοί ήταν κάποτε η Οθωμανική και η Βρετανική Αυτοκρατορίες, είτε τώρα το ΝΑΤΟ και οι ΗΠΑ! Η Μόσχα έχει κάθε συμφέρον να κρατά αυτή την περιοχή ελεγχόμενα αποσταθεροποιημένη.
Η Ρωσία δεν ενδιαφερόταν ούτε ενδιαφέρεται να επενδύσει διπλωματικά, οικονομικά, στρατηγικά στην περιοχή ώστε να υπάρξει αλληλεξάρτηση συμφερόντων και αμοιβαίο όφελος! Εστιάζεται στην άσκηση επιρροής, ώστε να μπορεί μέσω των Βαλκανίων, να κλονίσει τα συμφέροντα των εκάστοτε αντιπάλων της. Άρα, μιλάμε για βαλκανικά κράτη, κόμματα, παρατάξεις, πολιτικούς και φίλους, που για τη Μόσχα ήταν και είναι απλώς αναλώσιμοι άξονες και όχι εταίροι.
Οι δηλώσεις Lavrov δεν σημαίνουν στήριξη της Ελλάδας στο Μακεδονικό
Οι προχθεσινές δηλώσεις του έμπειρου Ρώσου ΥΠΕΞ, Sergey Lavrov, να μη διευκολύνει η Ελλάδα το ΝΑΤΟ με την αποδοχή της «όποιας λύσης και ονομασίας» για την ΠΓΔΜ, ώστε να εξομαλυνθούν οι σχέσεις και να ενταχθούν τα Σκόπια στο ΝΑΤΟ, ερμηνεύτηκαν λανθασμένα από ορισμένους κύκλους στην Ελλάδα ως στήριξη της Ρωσίας προς τη χώρα μας, όταν γνωρίζουμε όλοι ότι πρώτη η Μόσχα είχε σπεύσει να αναγνωρίσει την ΠΓΔΜ ως «Δημοκρατία της Μακεδονίας».
Από τα χρόνια της σοβιετικής περιόδου, το Κρεμλίνο έχει παίξει πολύ ενοχλητικά παιχνίδια με το Μακεδονικό σε βάρος της Ιστορίας, της πολιτικής σταθερότητας και της εδαφικής ακεραιότητας της χώρας μας και της ελληνικότατης Μακεδονίας! Και αυτό άσχετα από τις ευθύνες της χώρας όταν σιώπησε για λόγους πολιτικής ορθότητας στα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου και δεν τέθηκε έγκαιρα ζήτημα κόκκινης γραμμής, όταν το κρατίδιο αυτό ονομαζόταν «Μακεδονία» από τον Τίτο.
Οι δηλώσεις Lavrov, ωστόσο, αποτελούν κλάσμα μιας ακολουθίας πολιτικών της Μόσχας στα Βαλκάνια. Πολιτικές που εκμεταλλεύονται τα λάθη της Δύσης στην περιοχή, και την αδυναμία της να κατανοήσει τις ιδιαιτερότητες αυτής της περιοχής.
Το παιχνίδι της Μόσχας στα Βαλκάνια και στην Ελλάδα
Για το σύγχρονο βαλκανικό χάος, μεγάλο μερίδιο ευθύνης φέρει και η πολιτική της Δύσης στην περιοχή. Φαύλη μεταξύ συμμάχων, όπου ο ένας προσπαθούσε να κερδίσει τεταρτημόρια επιρροής έναντι του άλλου. Και έπαιξαν παιχνίδια με αμφιλεγόμενα πρόσωπα και πλευρές, με αποτέλεσμα όταν κατάλαβαν το αδιέξοδο να είναι πολύ αργά για διορθωτικές κινήσεις.
Το γεγονός αυτό το εκμεταλλεύτηκε στο έπακρον η Ρωσία, μετά την ανάληψη της ηγεσίας της χώρας από τον πρόεδρο Putin. Και έκτοτε, η Ρωσία κεφαλαιοποιεί την επιρροή της πάνω στα λάθη της Δύσης, χαϊδεύοντας τα αυτιά των χριστιανών με το ομόδοξο αφήγημα, των Αλβανόφωνων και των Σλάβων με τον αλυτρωτισμό και των μουσουλμάνων με τον κίνδυνο του δυτικού μεταμοντερνισμού.
Στις ελληνοτουρκικές διαφορές, η Μόσχα ήταν και είναι προκλητικά «ουδέτερη» απέναντι στα ελληνικά συμφέροντα. Ακόμη και αν συναινούσε η Άγκυρα στην επέκταση των χωρικών μας υδάτων στα 12 ν.μ., πρώτοι και καλύτεροι θα έθεταν προσκόμματα οι Ρώσοι. Η προοπτική του Αιγαίου ως «ελληνικής θάλασσας» φοβίζει τη Μόσχα πολύ περισσότερο απ'' ό,τι φοβίζει την ίδια την Άγκυρα. Και παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα ποτέ δεν δημιούργησε πρόβλημα στη Ρωσία σχετικά με τις ναυτικές διευκολύνσεις που η δεύτερη απολαμβάνει στο Αιγαίο, η Ρωσία εξακολουθεί να βλέπει στην επέκταση των χωρικών μας υδάτων βρετανικά και αμερικανικά φαντάσματα εμπόδιο στον δρόμο προς τις νότιες θάλασσες.
Ακόμη και στην Τουρκία δεν έχουν καταλάβει το παιχνίδι της Ρωσίας εναντίον τους. Η όψιμη «φιλία» τους είναι τέχνασμα της Ρωσίας που χρησιμοποιεί την Τουρκία μέχρι να βλάψει ζωτικά το ΝΑΤΟ ή να περάσει τη γραμμή της στα ενεργειακά ζητήματα στην Ανατολική Μεσόγειο!
Η πρόσφατη ένταξη του Μαυροβουνίου και η προοπτική ένταξης της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ αποτελούν πρόβλημα για την πολιτική της Μόσχας στα Βαλκάνια. Όσο δεν λύνεται το ζήτημα το «ονοματολογικό τόσο η ΠΓΔΜ θα μένει εκτός Συμμαχίας, εύθραυστη και προβληματική, υπονομεύοντας ταυτόχρονα τις εξελίξεις σε ολόκληρη τη Βαλκανική.
Αντίθετα από τους σχεδιασμούς της Δύσης που θέλουν τα Βαλκάνια να εντάσσονται γρήγορα σε μια κανονικότητα ώστε να ακολουθήσει η οικονομική τους ολοκλήρωση και ανάπτυξη, η Μόσχα θέλει την περιοχή «φιλανδοποιημένη» προς τα ρωσικά συμφέροντα. Και η Δύση, αντί να κατανοήσει το συνολικό πρόβλημα που δημιουργεί η δική της μυωπία και η ρωσική στρατηγική στα Βαλκάνια, εξακολουθεί να κινείται πάνω σε αδιέξοδες πολιτικές.
Σε αυτό το φαύλο και χαοτικό σκηνικό, όπου τα ανταγωνιστικά συμφέροντα της Ρωσίας δείχνουν να έχουν την πρωτοβουλία των κινήσεων, η Ελλάδα θα μπορούσε να κάνει πολλά, προκειμένου να προωθήσει το εθνικό της συμφέρον στην περιοχή και φυσικά να δώσει ένα τέλος στο σίριαλ την ονοματολογίας των Σκοπίων με εθνικά επωφελή έκβαση.
Αλλά αυτά θέλουν άλλους διαχειριστές, μυαλά και κουράγια… Και προπαντός ορθή στρατηγική σκέψη και καθαρό εθνικό φρόνημα!
* O κ. Βασίλης Κοψαχείλης είναι Διεθνολόγος, γεωστρατηγικός αναλυτής.
** Αναδημοσίευση από τον Φιλελεύθερο της Τετάρτης 17 Ιανουαρίου.
Photo by AP
