Μπορεί μία φωτογραφία να περιγράψει τον αέναο κύκλο της φρίκης και της αποστροφής, γενεσιουργή αιτία του οποίου είναι η ιδεολογία που ναι μεν ομνύει στον άνθρωπο, στην πραγματικότητα όμως τον μεταχειρίζεται ως ένα εργαλείο για την επιβολή μιας σκληρής δικτατορίας.
Στην φωτογραφία αναγνώστη, βλέπεις, το ανώτατο επιτελείο της διαβόητης ΓΚΕ.ΠΕ.ΟΥ (Γενική Πολιτική Διεύθυνση), διαδόχου της ΤΣΕ.ΚΑ (Έκτακτη Επιτροπή), ουσιαστικά δηλαδή για την μυστική αστυνομία των Μπολσεβίκων, «το ατσάλινο χέρι» με το οποίο εξόντωναν φίλους και εχθρούς.
Πολλοί απολογητές του ζόφου, ισχυρίζονται πως οι εκκαθαρίσεις και οι εκτελέσεις των ανώτατων στελεχών αυτής της «υπηρεσίας του τρόμου» κατά το 1937 - 1938, ήταν ο εξαγνισμός του καθεστώτος από τα προηγούμενα ανομήματά του, την ευθύνη των οποίων δεν έχει η ιδεολογία που γεννά και αναπαράγει το μίσος κατά του ανθρώπου, αλλά τα ανθρώπινα λάθη και οι «υπερβασίες».
Ωστόσο, το ολοκληρωτικό σύστημα, όπως αποδείχτηκε περίτρανα, στην ιστορία του 20ού αιώνα, κατά διαστήματα «απέσυρε» τους αυτόπτες μάρτυρες και εκτελεστές των απάνθρωπων διαταγών του, μεταθέτοντας σε αυτούς την ευθύνη των θηριωδιών που διέπραξαν «πιστοί στο κομματικό τους καθήκον».
Η φωτογραφία χρονολογείται το 1922 και βλέπουμε το ανώτατο επιτελείο της ΓΚΕ.ΠΕ.ΟΥ.
Από αριστερά προς τα δεξιά είναι:
Γκένριχ Γιάγκοντα (1891-1938): Κατηγορήθηκε για «σχέσεις με τους Τρότσκι, Μπουχάριν και Ρίκοφ, για ενεργό συμμετοχή στην οργάνωση της τροτσκιστικής-φασιστικής συνομωσίας στο Λαϊκό Κομισαριάτο Εσωτερικών Υποθέσεων, για προετοιμασία απόπειρας δολοφονίας των Στάλιν και Γιεζόφ, για συμμετοχή στην οργάνωση προετοιμασίας πραξικοπήματος και εισβολής ξένων δυνάμεων στην Ε.Σ.Σ.Δ.». Εκτελέστηκε το 1938.
Στανισλάβ Μέσσινγκ (1890-1937): Κατηγορήθηκε για «κατασκοπία υπέρ της Πολωνίας». Εκτελέστηκε το 1937.
Γιάκοβ Πέτερς (1886-1938): Κατηγορήθηκε για συμμετοχή σε αντεπαναστατική οργάνωση. Εκτελέστηκε το 1938 με απόφαση της «Τρόικας» του Λαϊκού Κομισαριάτου Εσωτερικών Υποθέσεων, με συνοπτικές διαδικασίες.
Ιωσήφ Ούνσλιχτ (1879-1938): Κατηγορήθηκε ότι συμμετείχε σε «ομάδα κατασκόπων και δολιοφθορέων ενός δικτύου της πολωνικής κατασκοπίας στην Ε.Σ.Σ.Δ.». Εκτελέστηκε το 1938.
Αμπράμ Μπελένκι (1882-1941): Κατηγορήθηκε ότι έκανε αντισοβιετική προπαγάνδα και καταδικάστηκε σε 5ετή φυλάκιση. Στην συνέχεια η υπόθεσή του εξετάστηκε σε ανώτατο επίπεδο και εκτελέστηκε χωρίς να δικαστεί το 1941.
Φέλιξ Τζερζίνσκι (1877-1926): στις 20 Ιουλίου 1926 με δίωρη ομιλία του, άσκησε κριτική σε επιφανή στελέχη των Μπολσεβίκων, όπως ο Πιατακοφ, τον οποίο αποκάλεσε «μεγαλύτερο αποδιοργανωτή της βιομηχανίας» και τον Κάμενεφ, τον οποίο κατηγόρησε ότι δεν δουλεύει αλλά ασχολείται με την παραπολιτική. Την ίδια ημέρα πέθανε από καρδιακή προσβολή, προδομένος από το μεγάλο του πάθος, την κοκαΐνη. Ο σιδερένιος Φέλιξ ή πρίγκιπας της επανάστασης, ήταν ο μόνος που πέθανε στο κρεβάτι του.
Βιατσεσλάβ Μενζίνσκι (1874-1934): Πέθανε από έμφραγμα. Το 1938 στην 3η δίκη της Μόσχας, ανακοινώθηκε πως ο Μενζίνσκι δηλητηριάστηκε με εντολή του Γιάγκοντα κατ’ εντολή του δεξιού-τροτσκιστικού μετώπου.
Γκλεμπ Μπόκι (1879-1939): Εκ των δημιουργών του εργαστηρίου παρασκευής δηλητηρίων και ψυχοτρόπων ουσιών για ανακριτικούς λόγους ή για εξόντωση των ανεπιθύμητων. Εκτελέστηκε το 1937.
Αρτούρ Αρτούζοφ (1891-1937): Κατηγορήθηκε για «κατασκοπία» και «τρομοκρατική δράση», «συμμετοχή σε αντεπαναστατική συνωμοτική οργάνωση μέσα στο Λαϊκό Κομισαριάτο Εσωτερικών Υποθέσεων». Εκτελέστηκε το 1937.
Γκεόργκι Μπλαγκονράβοφ (1896-1937): Κατηγορήθηκε για «συμμετοχή σε αντισοβιετική, αντεπαναστατική οργάνωση στις υπηρεσίες του Λαϊκού Κομισαριάτου Εσωτερικών Υποθέσεων». Εκτελέστηκε το 1937.
Στην θέση όλων αυτών ήρθαν άλλοι, έκαναν τα ίδια και χειρότερα. Είχαν την ίδια μοίρα. Οι αέναοι κύκλοι του τρόμου.