«Στα μέσα εκείνης της χρονιάς ήταν που έπιασε ένας δυνατός άνεμος, που φυσούσε για πολλές μέρες μέσα στη χτυπημένη από την πανούκλα πόλη… ο ήλιος πέτρωσε στον ουρανό… καθώς οι πρώτες ζέστες συνέπεσαν με μια κατακόρυφη αύξηση του αριθμού των θυμάτων, που υπολογίστηκαν σε 700 στην πρώτη βδομάδα, κάτι σαν κατάθλιψη κυρίευσε το Οράν… η κίνηση λιγόστεψε και σε γειτονιές όπου οι άνθρωποι ζούσαν πάντα στο κατώφλι του σπιτιού τους, όλες οι πόρτες έκλεισαν κα τα παντζούρια σφάλισαν… από μερικά σπίτια ωστόσο έβγαιναν βογγητά. Όταν κάτι τέτοιο συνέβαινε παλιά έβλεπες πολλούς περίεργους να μαζεύονται στο δρόμο και να στήνουν αυτί.… τώρα τους έβλεπες πια να διασχίζουν βιαστικοί τους δρόμους, γερμένοι μπροστά, φράζοντας μ’ ένα μαντίλι ή με το χέρι τους το στόμα…φαίνεται ότι οι καρδιές είχαν σκληρύνει και οι πάντες περπατούσαν και ζούσαν δίπλα στα βογγητά λες και αυτά είχαν γίνει η φυσιολογική γλώσσα των ανθρώπων…».
Αλμπερ Καμύ «Η Πανούκλα»
Διακεκομμένες φράσεις από το εμβληματικό βιβλίο του Καμύ, για να μας θυμίσουν ότι δεν είναι η πρώτη φορά η ιστορία γράφει τις ωχρές, φθισικές σελίδες της. Περάσαμε μια γκρίζα χρονιά, από εκείνες που σε κάνουν να κατανοήσεις πόσο κοινή είναι η ανθρώπινη μοίρα ενώπιον ενός κοινού εχθρού. Μας ένωσε ο φοβισμένος ξαφνιασμός μπροστά στο πρωτόγνωρο και θανατερό.
Ήταν οι κοινές παγερές εικόνες με τα ατέλειωτα φέρετρα στα στρατιωτικά καμιόνια στο Μπέργαμο. Οι γεμάτες καρτερία και ελπίδα ζωής μελωδίες στα ιταλικά μπαλκόνια. Ήταν τα σημαδεμένα από την μάσκα και σκαμμένα από την ένταση της υπερπροσφοράς, πρόσωπα των λειτουργών στις ΜΕΘ, εκεί που μεγαλούργησε η έννοια του καθήκοντος.
Ήταν οι ανώνυμοι φρεσκοσκαμμένοι τάφοι ακόμη και στα κραταιά κράτη του κόσμου, οι φωτισμένοι στην ερημιά τους άλλοτε πολυάνθρωποι νυχτερινοί δρόμοι των μεγαλουπόλεων του κόσμου. Ήταν το ζοφερό σκηνικό θανάτου που τύλιξε τον πλανήτη, που μετράει τον θρηνητικό αριθμό των κοντά 1,8 εκατομμυρίων νεκρών, και που τελειωμό δεν έχει.
Και την ίδια ώρα η θανατερή καταχνιά που μας τύλιξε γινόταν ο εμβρυουλκός της νέας εποχής.
Στα εργαστήρια των λαμπρών επιστημονικών επιτευγμάτων, ανακαλύφθηκαν νέα εμβόλια, θαύματα της βιοτεχνολογίας. Αλλά εδώ στον καθυστερημένο τόπο, η ΠΟΕΔΗΝ υποστηρίζει ότι η χαμηλή πρόθεση των υγειονομικών να εμβολιαστούν «οφείλεται … στη βιασύνη στην καταγραφή προσωπικών δεδομένων, στον εξαναγκασμό και τις πιέσεις των διοικούντων… (για αυτά τα δεδομένα λένε ΑΜΚ, ΑΦΜ, ταυτότητα, που τα παρέχουν αφειδώς στις τράπεζες…). Άλλοι γιατροί δηλώνουν ότι δεν είχαν «καμία ιδιαίτερη ενημέρωση» για το εμβόλιο - λες και δεν υπήρχαν διεθνή «ρεπορτς» για να ενημερωθούν οικεία βουλήσει , όπως το ψιλοκαταφέραμε αρκετοί εξ ημών που δεν είμαστε γιατροί!
Την ίδια ώρα επιταχύνθηκε η έλευση του μέλλοντος. Έγινε παρόν, καθώς υπήρξε μια αναγκαστική και καταιγιστική αλλαγή σε πτυχές της ζωής μας: Στην εργασία, στην εκπαίδευση, στην επικοινωνία. Ζούμε αλλαγές εξ ανάγκης, τις θεωρούμε πρόσκαιρες, αλλά μπολιάζουν τη ζωή μας.
Οι μεγάλες πλατφόρμες zoom, webex, κ.α. έγιναν για πολλούς οι νέοι τόποι εργασίας, διαφοροποιώντας παραδοσιακά παραγωγικά μοντέλα. Έφερε όμως τώρα και τα προβλήματα που απασχολούσαν του επιστήμονες μελλοντολόγους: Τις σχέσεις εργασίας, το ωράριο εργαζομένων, την αδυναμία εφαρμογής του εργατικού δικαίου, την μέτρηση της παραγωγικότητας, την εργασιακή σταθερότητα και ανέλιξη, τις επαγγελματικές μετακινήσεις και τα επαγγελματικά ταξίδια. Πλέον οι αλλαγές εμπεδώθηκαν, αφομοιώθηκαν και πολλές από αυτές θα μείνουν.
Εντάξει, μπορεί να είναι πρόσκαιρη λύση οι θεατρικές παραστάσεις που οι θεατρόφιλοι τις παρακολουθούν livestreaming ( που λογικά θα επανακάμψουν γιατί μέσα από την οθόνη λείπει η ατμόσφαιρα, η συγκίνηση της ερμηνείας, ο ηλεκτρισμός της ώσμωσης).
Όμως άλλα που άνθισαν αυτό τον χρόνο, δεν θα επανέλθουν ολοκληρωτικά στην προτέρα φάση. Όπως - για παράδειγμα - η διαδικτυακή μορφή εκμάθησης ξένων γλωσσών. Γιατί να χάνει ώρες από τον επιβαρυμένο χρόνο του ο έφηβος, και ακόμη περισσότερο ο ενήλικας, για να πηγαίνει στο φροντιστήριο, όταν από το σπίτι του μπορεί αποτελεσματικά να συμμετέχει σε μια διαδικτυακή τάξη; Πέραν του ότι αυτή η μορφή εκπαίδευσης ανοίγει ευκαιρίες μάθησης σε ανθρώπους που δεν είχαν τις ευκαιρίες - σε μικρά χωριά της χώρας ας πούμε.
Βέβαια στην ευδαίμονα Ελλάδα, οι κομματοκρατούμενες συνδικαλιστικές ενώσεις καθηγητών και δασκάλων, με την ακίνητη ευλάβεια στα απολιθωμένα νάματα της δεκαετίας του 70, έβρισκαν χίλιες δυο δικαιολογίες για να μην στηρίξουν την εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Αυτό, την ίδια ώρα που οι μαθητές τους έχουν ξεπεράσει πλέον τα sms των 90s. Επικοινωνούν μεταξύ τους αντικρίζοντας ο ένας τον άλλον με το skype, το face time, το vιber, το messenger και άλλα ψηφιακά καλούδια. Όντας ξένοι στη νέα εποχή, άρα και φυσιολογικά τεχνοφοβικοί, θαρρούσαν πως οι μαθητές ήταν κατ’ εικόνα και ομοίωσή τους. Αυτοί τους διέψευσαν.
Φυσικά η χρονιά που φεύγει ίσως μείνει και ως χρονιά της βίαιης πτωχοποίησης ευρέων τμημάτων του λαού. Δεν αναφερόμαστε στις εσχατολογικές απόψεις για τα χιλιάδες λουκέτα. Αυτό δεν το ξέρουμε, θα φανεί όταν μετά τα εμβόλια τραβηχτεί «η κουρτίνα». Σαφώς πάντως η κρίση της πανδημίας θα λυγίσει ανθρώπους, όπως ήδη τους λύγισε στον τουρισμό, παρότι δεν είδαμε συσσίτια που προέβλεπε αρχές Καλοκαιριού ο Τσίπρας (και ο γράφων), για το Φθινόπωρο. Για πολλούς οι πρόσκαιρες πληγές επουλωθούν συν τω χρόνω.
Για εκείνους όμως που δεν θα συμβεί, που δεν θα μπορέσουν να ορθοποδήσουν, ορθώνεται η ανάγκη να μεριμνήσει η κυβέρνηση για δομές κοινωνικής πρόνοιας. Δεν παπαγαλίζουμε το μοτίβο των ιδεολόγων του κρατισμού, που ευκαιρίας δοθείσης, θέλησαν να δικαιώσουν τις ιδεολογικές τους ονειρώξεις, και η βελόνα έχει κολλήσει στη δημιουργία «ενός μεγάλου ΕΣΥ».
Αναφερόμαστε σε ένα ευλύγιστο, επιτελικό, κράτος συνολικής κοινωνικής προστασίας. Περισσότερο από πολλά λεφτά, θέλει πολλή οργάνωση, και αυτό είναι το δυσεπίλυτο στοίχημα για την Ελλάδα. Αλλά είμαστε ήδη στη νέα εποχή. Δεν μας περιμένει. Μας αναγκάζει.
