Η ώρα της επιστροφής των επιστρεπτέων προκαταβολών έφτασε. Το συγκεκριμένο μαξιλάρι ασφαλείας, που λειτούργησε για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα σαν αερόσακος προστασίας απέναντι στη σύγκρουση με την πραγματικότητα, πρέπει να επιστραφεί στα ταμεία του Δημοσίου. Και πρέπει να επιστραφεί, ανεξαρτήτως του αν χρησιμοποιήθηκε ή αν κατέληξε σε τραπεζικούς λογαριασμούς.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν δοθεί στη δημοσιότητα, περίπου 700.000 επιχειρήσεις και ελεύθεροι επαγγελματίες, «είχαν εισπράξει» περί τα 8,3 δισ. ευρώ μέσω των κρατικών ενισχύσεων. Μέχρι στιγμής, το Δημόσιο χάρισε 6 δισ. ευρώ, από αυτή την επιστρεπτέα προκαταβολή, που τελικά έγινε ανεπίστρεπτη. Από την οποία είχαν ωφεληθεί και εταιρείες που είχαν παρουσιάσει μηδενικά ακαθάριστα έσοδα το 2019, δηλαδή τη χρονιά πριν από την πανδημία και τα λοκντάουν. Μηδενικά ακαθάριστα έσοδα, σημαίνει ότι στην πραγματικότητα είτε δεν είχαν λειτουργήσει, είτε λειτουργούσαν στην παράλληλη «μαύρη» οικονομία.
Μετά το «κούρεμα» στο οποίο είχε προχωρήσει η κυβέρνηση, το 28% των επιχειρήσεων θα επιστρέψει το 25% της επιστρεπτέας προκαταβολής, το 39% των επιχειρήσεων θα επιστρέψει το 33,3% και το 33% των επιχειρήσεων και ελεύθερων επαγγελματιών θα επιστρέψει το 50%.
Μάλιστα μέσα στις επόμενες ημέρες αναμένεται η ανάρτηση στην διαδικτυακή πύλη της ΑΑΔΕ, των ποσών που οφείλουν να επιστρέψουν όσες επιχειρήσεις έλαβαν ενίσχυση με τη μορφή επιστρεπτέας προκαταβολής. Σύμφωνα με το κούρεμα που έγινε, η επιστρεπτέα προκαταβολή χωρίστηκε στο μη επιστρεπτέο ποσό το οποίο τελικά έγινε επιδότηση και στο ποσό που πρέπει να επιστραφεί στο κράτος.
Σύμφωνα με το αρχικό δελτίο τύπου του υπουργείου Οικονομικών, η αποπληρωμή θα γινόταν σε 60 δόσεις άτοκες δόσεις, με την πρώτη να καταβάλλεται στις 30 Ιουνίου 2022. Αν μάλιστα οι υπόχρεοι εξοφλούσαν το ποσό με μια εφ’ άπαξ καταβολή, τότε το ήδη «κουρεμένο» ποσό, θα έχει μια επιπλέον έκπτωση της τάξης του 15%.
Σύμφωνα με νέα ανακοίνωση του υπουργείου, για να διευκολυνθούν περαιτέρω οι επιχειρήσεις στη σημερινή δύσκολη συγκυρία, παρατάθηκε η έναρξη αποπληρωμής της επιστρεπτέας προκαταβολής για το τέλος Ιουλίου 2022 και η περίοδος αποπληρωμής επιμηκύνθηκε σε 96 δόσεις.
Για να γίνουν τα πράγματα πιο κατανοητά θα κάνουμε ένα παράδειγμα με μεσαία χαρακτηριστικά. Μια επιχείρηση είχε λάβει επιστρεπτέα προκαταβολή συνολικά 50.000 ευρώ, καλείται να επιστρέψει το 33,3%, δηλαδή μόλις 16.650 ευρώ. Αν τα καταβάλει εφ’ άπαξ θα πληρώσει με έκπτωση 15%, μόλις 14.152,5 ευρώ, ενώ είχε λάβει 50.000 ευρώ. Αν επιλέξει τις 96 δόσεις θα καταβάλει μηνιαίως 173,4 ευρώ.
Όπως εύκολα αντιλαμβάνεται και ο πλέον αδαής περί των οικονομικών, με αυτή τη λογική δεν υπάρχει η έννοια του «κόστους του χρήματος» και επανέρχεται η υιοθέτηση της έννοιας του λεφτόδενδρου και του «τζάμπα» χρήματος. Η έννοια της κλασσικής «κρατικής βοήθειας», που απαντά στην κλασσική ιαχή «που είναι τι κράτος», που αναφωνεί η κρατικοδίαιτη επιχειρηματικότητα. Και η έννοια του αέναου «κουρέματος» των υποχρεώσεων, τις οποίες επωμίζεται το κράτος, δηλαδή τα δημόσια ταμεία, δηλαδή οι φορολογούμενοι. Και ναι, μπορεί να μην έχουμε σήμερα αύξηση των φορολογικών υποχρεώσεων, ωστόσο έχουμε αύξηση του δανεισμού και αύξηση του κόστους εξυπηρέτησης του, που και αυτή θα καλυφθεί από τους φορολογούμενους.
Μάλιστα με δεδομένο το γεγονός ότι μεγάλο τμήμα των 8,3 δισ. ευρώ έχει καταλήξει σε τραπεζικούς λογαριασμούς, έχει ενδιαφέρον να αναζητηθεί, ποιο τμήμα των «επιδοτήσεων» στήριξε πραγματικά τις επιχειρήσεις και ποιο τμήμα κατέληξε σε τσέπες; Ποιο τμήμα συνέβαλε στη συνέχιση της λειτουργίας των επιχειρήσεων και τη διατήρηση των θέσεων εργασίας, και ποιο τμήμα μετατράπηκε σε ιδιωτική κατάθεση ή σε επιχειρηματικό δανεισμό μηδενικού κόστους;
Επίσης έχει ενδιαφέρον να δούμε τι θα συμβεί με όσους δεν ενταχθούν στο πρόγραμμα της επιστροφής του μέρους της «επιστρεπτέας προκαταβολής», που ζητά το Δημόσιο; Θα υπάρξει άραγε ένας νέος κύκλος άρνησης πληρωμών;
