Του Ανδρέα Ζαμπούκα
Οι Σοβιετικοί είχαν αναπτύξει ένα είδος θεάτρου για την προπαγάνδα τους. Το θέατρο αυτό ήταν γνωστό για τους χονδροειδείς εμπαιγμούς του και τους μονόπλευρους χαρακτήρες. Το πιο αντιπροσωπευτικό δείγμα αποτελεί η θεατρική κολεκτίβα Μπλε Μπλούζα (????? ?????, Sinyaya Bluza), που ιδρύθηκε το 1923 και μέχρι το 1927 περιλάμβανε 5.000 θιάσους με 100.000 μέλη, στη Σοβιετική Ένωση.
Κάτι αντίστοιχο ήταν και το θέατρο-ντοκουμέντο το οποίο γεννήθηκε στα σπλάχνα του Εθνικού Ινστιτούτου Δημοσιογραφίας, στη Μόσχα.
Mετά την Επανάσταση του 1917, και για να καλύψει τις ανάγκες της κρατικής προπαγάνδας, εμφανίστηκε η «ομιλούσα εφημερίδα»: δημοσιογράφοι που διάβαζαν δυνατά την εφημερίδα της ημέρας σε ένα συγκεντρωμένο κοινό, το οποίο, λόγω των υψηλών ποσοστών αναλφαβητισμού, δεν γνώριζε ανάγνωση...
Θα μπορούσες να καταγράψεις πάρα πολλά είδη αριστερής προπαγάνδας προκειμένου να αντιληφθείς τι προσπαθούσε το καθεστώς να εφαρμόσει για την καθοδήγηση των μαζών του.
Γιατί τα θυμάται κανείς όλα αυτά, σε μια αστική δημοκρατία της Ευρωπαικής Ένωσης; Επειδή ζει σε μια χώρα, όπου κυβερνούν άνθρωποι οι οποίοι επιμένουν να του τα θυμίζουν! Δεν περιμένει κανείς βέβαια από τον Τσίπρα και τον Φλαμπουράρη να γνωρίζουν τις τεχνικές προπαγάνδας των Σοβιετικών. Υπάρχουν όμως άλλοι πιο διαβασμένοι που χρησιμοποιούν ή τουλάχιστον, εμπνέονται από την αριστερή ημιμάθειά τους.
Η κρίση που προκλήθηκε μετά την εθνική τραγωδία στο Μάτι, έδειξε σε μεγάλο βαθμό τις διαθέσεις του για τον χειρισμό της επικοινωνιακής τους στρατηγικής. Και ασφαλώς θύμισε πάρα πολύ την συγκάλυψη των «χαμένων προγόνων» τους σε διάφορες περιπτώσεις που η ιστορία και η φύση δεν στάθηκαν στο πλευρό των λαοπρόβητων «πατερούληδων». Όπως ο πυρηνικός όλεθρος του Κιστίμ του 1957, το Τσέρνομπιλ του 1986, ο λιμός του 1932-33, η επιδημία ευλογιάς του 1971 (δολοφονικό πείραμα ήταν) και η σφαγή του Κατίν του 1940. Όσες φορές κατέγραφαν λάθη, εγκληματικές παραλείψεις, φυσικές καταστροφές και μαζικές δολοφονίες, η κοινή γνώμη τα μάθαινε μήνες ή και χρόνια μετά, αφού είχαν δουλευτεί πρώτα στα εργαστήρια της προπαγάνδας.
Χθες η εφημερίδα «Ελεύθερος Τύπος» έκανε λόγο για ένα κείμενο που διακινήθηκε ηλεκτρονικά, μέσω sms, από το Μαξίμου προς επιλεγμένα στελέχη της κυβέρνησης, της Κοινοβουλευτικής Ομάδας και του κόμματος του ΣΥΡΙΖΑ. Το sms αποκαλύπτει ότι η πραγματική συζήτηση στο επιτελείο του πρωθυπουργού, η πραγματική ανησυχία και οι προτεραιότητες δεν είχαν καμία σχέση με την εικόνα που έβγαζε προς τα έξω η κυβέρνηση.
Το παραπάνω δείγμα είναι σίγουρα ένα από τα πολλά που θα μπορούσε κανείς να συλλέξει για τους τακτικισμούς της κυβερνητικής προπαγάνδας. Την ώρα μάλιστα, όπου ολόκληρη η χώρα θρηνούσε τους νεκρούς και αγωνιούσε για τους αγνοούμενους στο Μάτι.
Γιατί τα κάνουν όλα αυτά; Eπειδή η ιδεολογική τους ταυτότητα και το πολιτικό DNA τους παραπέμπει στα κατάλοιπα της πρώην «Σοβιετίας». Εκεί που η ολοκληρωτική αντίληψη για την σκοπιμότητα δεν άφηνε πολλά περιθώρια για δεύτερες σκέψεις μπροστά στο ξεδίπλωμα μιας κρίσης που προκαλούσε ένα δυστύχημα, ένας πόλεμος, μια εκκαθάριση ή μια φυσική καταστροφή.
Η «Μπλε Μπλούζα» του ΣΥΡΙΖΑ, σε άλλες εποχές θα είχε απλωθεί σε ολόκληρη τη χώρα και θα έδινε «παραστάσεις ψυχαγωγικής καθοδήγησης» και στο τελευταίο χωριό. Τώρα, το μόνο που μένει είναι ο τραγέλαφος και η πικρία από την τραγική ανευθυνότητα του ερασιτεχνισμού τους...
