Η κυβέρνηση Μητσοτάκη φαίνεται ότι μπορεί να αποτελέσει την πρώτη εδώ και μια δεκαετία ελληνική κυβέρνηση, που κάνει μεταρρυθμίσεις, όχι επειδή τις επιβάλλουν οι δανειστές της χώρας, αλλά επειδή έχει την ιδιοκτησία τους, αναφέρει στο liberal.gr ο Διευθυντής Ερευνών του Γερμανικού Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών DIW του Βερολίνου, Αλέξανδρος Κρητικός.
Στην λογική αυτή, χαρακτηρίζει την απόφαση της φαρμακευτικής Pfizer να δημιουργήσει διεθνές κέντρο τεχνητής νοημοσύνης στην Θεσσαλονίκη, ως σημαντικό μήνυμα στο σωστό τάιμινγκ, αρκεί όπως λέει να μην υπερεκτιμηθεί, όπως συνέβη πολλές φορές στο παρελθόν, όταν οι πολυεθνικές πραγματοποίησαν επενδύσεις στην Ελλάδα.
"Η Ελλάδα είναι πολλά περισσότερα από φθηνός τουριστικός προορισμός", τονίζει ο κ. Κρητικός, στέλνοντας το μήνυμα ότι δεν πρέπει να βλέπει το μέλλον της μόνο ως η “Φλόριντα” της Ευρώπης, παρά να χαράξει μια στρατηγική που να συνδυάζει μεταρρυθμίσεις, συνεργασία μεταξύ ερευνητικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων, μαζί με χαμηλότερους φόρους, ώστε να μετατραπεί σε μια οικονομία που θα παράγει τεχνολογικές καινοτομίες υψηλής προστιθέμενης αξίας και υπηρεσίες υψηλής έντασης γνώσης.
Επιμένει ότι εκεί πρέπει η ελληνική οικονομία να ρίξει το βάρος της, και όχι στο να προσελκύσει κι άλλο μαζικό τουρισμό, μετατρέποντας τις παραλίες της σε τουριστικά "εκτρώματα", όπως το Μπενιντρομ στην Ισπανία και το Ρίμινι της Ιταλίας, κάτι που θα συνέβαινε με προτάσεις σαν αυτές που είδαν πρόσφατα το φως της δημοσιότητας για απελευθέρωση της έκτασης ενός αιγιαλού που προορίζεται για ομπρελοκαθίσματα.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
- Κάντε μας καταρχήν ένα πρώτο σχόλιο, πως εκλάβατε την ομιλία Μητσοτάκη στη ΔΕΘ όπου κεντρικό μήνυμα ήταν το τρίπτυχο “ελαφρύνσεις-ανάπτυξη- επενδύσεις”, και για την οποία υπήρχαν θετικά σχόλια στο γερμανικό Τύπο;
Στην ουσία ο Μητσοτάκης παρουσιάζει μια ατζέντα με το σωστό μείγμα. Έχει σκοπό, πρώτα να ανακτήσει την εμπιστοσύνη των πιστωτών της Ελλάδας, και μετά να αρχίσει να διαπραγματεύεται τα εξαιρετικά υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα του κρατικού προϋπολογισμού που έχει συμφωνήσει η προηγούμενη κυβέρνηση. Γι' αυτό το λόγο, υπόσχεται φορολογικές περικοπές και κυρίως μεταρρυθμίσεις, πέρα από όσα έχουν συμφωνηθεί στα μέχρι τώρα τρία μνημόνια.
Το δεύτερο σημαντικό μήνυμα είναι ότι δηλώνει επανειλημμένα ότι η χώρα θα τηρήσει τις δεσμεύσεις της, ως προς τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα παρά τις φορολογικές ελαφρύνσεις, γι ''αυτό και οι τελευταίες είναι μελετημένες προσεκτικά. Στην λογική αυτή κινείται και η επιμονή του ότι θα ξεκινήσει με τις αναγκαίες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.
Φαίνεται λοιπόν ότι αυτή μπορεί να αποτελέσει την πρώτη εδώ και μια δεκαετία ελληνική κυβέρνηση, που έχει η ίδια την ιδιοκτησία των μεταρρυθμίσεων, δίχως να τις επιβάλλουν στην Ελλάδα οι πιστωτές της. Αυτός είναι ο σωστός τρόπος για να οικοδομήσει ως μια μεταρρυθμιστική κυβέρνηση, πολιτική αξιοπιστία προς τους Ευρωπαίους εταίρους.
- Κατά πόσο ωστόσο όλα αυτά αρκούν για να δούμε σύντομα μεγάλες επενδύσεις στην Ελλάδα; To ρωτώ γιατί προ ημερών ανακοινώθηκε ότι η πολυεθνική Pfizer επέλεξε την Θεσσαλονίκη για να δημιουργήσει ένα διεθνές κέντρο τεχνητής νοημοσύνης. Πως θα δούμε να πολλαπλασιάζονται τέτοιες κινήσεις;
Ασφαλώς, οι εξαγγελίες δεν επαρκούν από μόνες τους για να γυρίσει η Ελλάδα σελίδα. Η ελληνική κυβέρνηση χρειάζεται να πείσει γι αυτό με συγκεκριμένες πράξεις. Είναι καθοριστικής σημασίας το πώς θα σχεδιαστούν και θα εφαρμοστούν οι μεταρρυθμίσεις.
Και οι φοροελαφρύνσεις είναι το εύκολο κομμάτι. Η πραγματική πρόκληση είναι να δημιουργήσει η Ελλάδα ένα ρυθμιστικό περιβάλλον απλούστερο και διαφανέστερο, με κύριο στόχο να γίνει πιο ανταγωνιστική. Πολλά μέτρα υπερβολικής ρύθμισης θα μπορούσαν απλώς να καταργηθούν, και άλλα πρέπει να αντικατασταθούν από καλύτερα.
Στη λογική αυτή, η επένδυση της Pfizer αποτελεί ένα σημαντικό μήνυμα από μια πολυεθνική, που έρχεται στο σωστό τάιμινγκ, ωστόσο δεν πρέπει να υπερτιμηθεί, όπως συνέβη πολλές φορές στο παρελθόν, όταν οι πολυεθνικές πραγματοποίησαν επενδύσεις στην Ελλάδα. Αυτή την στιγμή όμως το βασικό μοντέλο ανάπτυξης της Ελλάδας παραμένει ο τουρισμός…
- Τι ακριβώς εννοείτε;
Εννοώ ότι η Ελλάδα είναι πολλά περισσότερα από ένας φθηνός τουριστικός προορισμός. Φυσικά, το να γίνει η Ελλάδα “η Φλόριντα της Ευρώπης” είναι ο ευκολότερος δρόμος για μια ελληνική κυβέρνηση.
Αυτό ωστόσο, θα καταδίκαζε μελλοντικά την χώρα να παραμείνει στο χαμηλότερο σημείο εισοδήματος της Ευρώπης.
Η Ελλάδα έχει τόσα πολλά αναξιοποίητα περιουσιακά στοιχεία, ώστε πρέπει να γίνει πιο φιλόδοξη και να ακολουθήσει το πρότυπο των χωρών που καινοτομούν. Έχει ένα τεράστιο πλεονέκτημα έναντι πολλών άλλων ευρωπαϊκών οικονομιών: Μπορεί να χρησιμοποιήσει το ίδιο προϊόν που προσελκύει τους τουρίστες για να προσελκύσει ταλαντούχα άτομα με μοναδικές δεξιότητες από όλο τον κόσμο.
Μιλώ για μια μια στρατηγική που θα συνδυάζει μεταρρυθμίσεις, αυξανόμενη συνεργασία μεταξύ ερευνητικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων και χαμηλότερους- προβλέψιμους φόρους, τέτοια ώστε να μετατρέψει την Ελλάδα σε μια οικονομία που θα παράγει τεχνολογικές καινοτομίες υψηλής προστιθέμενης αξίας μέσα από βιομηχανίες υψηλής τεχνολογίας και υπηρεσίες υψηλής έντασης γνώσης. Υπ' αυτή την έννοια, η επένδυση της Pfizer είναι ένα σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση.
- Αλήθεια, πως σας φάνηκαν οι πληροφορίες ότι προωθούνται αλλαγές στη νομοθεσία για τον αιγιαλό και την παραλία, όπως π.χ. ότι καταργείται η ρύθμιση που περιόριζε στο 60% ενός αιγιαλού τον χώρο που παραχωρείται σε ομπρελοκαθίσματα;
Καταρχήν, μια τέτοια κίνηση, ενδυναμώνει την στρατηγική υπέρ του τουρισμού, την οποία προσωπικά θεωρώ λανθασμένη. Η Ελλάδα τα πηγαίνει πολύ καλά στον τουρισμό, ωστόσο έχει πάρα πολλές αδυναμίες να διορθώσει στον τομέα της καινοτομίας, επομένως εκεί πρέπει να ρίξει το βάρος της.
Έπειτα, η ισχύουσα νομοθεσία για τον αιγιαλό και την παραλία, είναι σχεδιασμένη σωστά. Έχει προστατέψει την χώρα από τουριστικά “εκτρώματα” όπως το Μπενιντρόμ στην Ισπανία ή το Ρίμινι στην Ιταλία, όπου φέτος θα παρατηρούσατε ένα πυκνό “δάσος” από 40.000 ξαπλώστρες σε μια και μοναδική παραλία.
Αν αλλάξει κάτι προς την παραπάνω κατεύθυνση, στη λογική της δημιουργίας θεόρατων ξενοδοχείων και παραλιών γεμάτες με ομπρελοξαπλώστρες, ναι μεν θα αυξηθεί ο αριθμός των τουριστών, αλλά σίγουρα θα αλλάξει και το είδος όσων προσελκύει η χώρα.
Σε μια τέτοια περίπτωση η Ελλάδα θα παραιτηθεί από το μοναδικό της τουριστικό πλεονέκτημα, δηλαδή να προσφέρει μια μοναδική εμπειρία ζωής, την οποία δεν μπορούν να προσφέρουν ο τουριστικός κλάδος του Μπενιντόρμ ή του Ρίμινι. Επομένως πιστεύω ότι είναι καλύτερα να κρατήσει αυτό το πλεονέκτημα, και τα αναντικατάστατα ελληνικά τοπία να αποτελέσουν το βασικό μέσο για την προσέλκυση των καλύτερων ταλέντων καινοτομίας.
- Ας επιστρέψουμε στα δημοσιονομικά, πηγαίνοντας στα από εδώ και πέρα βήματα της κυβέρνησης στην οικονομία. Ο πρώτος σταθμός είναι το αίτημα για την αποπληρωμή των ακριβών δανείων του ΔΝΤ, τα οποία μαζί με δάνεια από το PSI αθροίζουν πάνω από 5,5 δισ. ευρώ, και το οποίο θα υποβληθεί στην συνεδρίαση του Eurogroup της Παρασκευής. Τι σημαίνει στην πράξη, να φύγει το ποσό αυτό από το ελληνικό χρέος μέσα στο φθινόπωρο;
Η κίνηση θα αποτελέσει ένα σημαντικό βήμα για να ελαφρυνθεί από τόκους ο προϋπολογισμός. Η κίνηση είχε ήδη ανακοινωθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση, αλλά δυστυχώς δεν εφαρμόστηκε, παρ' ότι θα έπρεπε. Είναι λοιπόν πλέον καιρός να γίνει, προκειμένου να ανοίξει ο δρόμος για να χρησιμοποιηθούν με πιο παραγωγικό τρόπο, οι όποιοι τόκοι εξοικονομηθούν.
- Σχολιάστε μας και τον επόμενο στόχο, που σχετίζεται πάλι με τον δημοσιονομικό χώρο καθώς εμμέσως οδηγεί σε μείωση των πλεονασμάτων. Η κυβέρνηση επιδιώκει να υπολογίζονται στο επίσημο αποτέλεσμα του κρατικού προϋπολογισμού τα κέρδη των κεντρικών ευρωπαϊκών τραπεζών και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Τι ανάσες θα δώσει αυτό;
Κατ' αναλογία με την προηγούμενη μου απάντηση, και αυτό θα βοηθούσε στο στόχο της κυβέρνησης Μητσοτάκη να μειώσει τα φορολογικά βάρη, δίχως να αθετήσει την δέσμευση επίτευξης υψηλών πλεονασμάτων. Στην πράξη, θα αποτελούσε μια πρώτη ψήφο εμπιστοσύνης προς την κυβέρνηση από τους ευρωπαίους δανειστές.
- Σε κάθε περίπτωση, βασικός στόχος της κυβερνητικής πολιτικής είναι πρώτα οι επενδύσεις, και μετά να μπούμε στην επενδυτική βαθμίδα που θα επαναφέρει τους μακροχρόνιους επενδυτές στην Ελλάδα. Δεδομένου ότι απέχουμε 4 με 5 βαθμίδες από την επενδυτική βαθμίδα, πότε πιστεύετε χρονικά ότι θα επιτευχθεί ο στόχος;
Αυτό θα συμβεί μόνο όταν η Ελλάδα θα έχει πραγματοποιήσει σημαντικές μεταρρυθμίσεις, και θα έχει φτάσει να βαθμολογείται αντίστοιχα με την Ισπανία, σε δείκτες, όπως ο Παγκόσμιος Δείκτης Καινοτομίας ή ο Δείκτης Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας.
