Του Σάκη Μουμτζή
Εδώ και μια εξαετία συνεχώς μιλούν για το τέλος της Μεταπολίτευσης και μάλιστα αυτή η εκτίμηση δεν έχει απλώς διαπιστωτικό χαρακτήρα αλλά αποτελεί και μιαν αξιολογική κρίση. Θεωρούν την Μεταπολίτευση ως την πηγή των σημερινών δεινών και ως εκ τούτου το τέλος της θα είναι και λυτρωτικό και αναγκαίο. Είναι όμως έτσι; Ας δούμε λοιπόν τι ήταν η Μεταπολίτευση, τι προσέφερε στον τόπο και τελικά να εξετάσουμε το ισοζύγιο της.
Η εποχή που ανέτειλε με την πτώση της δικτατορίας ήταν η πιο δημοκρατική στην ιστορία της χώρας μας. Ποτέ άλλοτε η πατρίδα μας δεν είχε 42 συνεχή χρόνια δημοκρατικής διακυβέρνησης, χωρίς πολιτειακές-συνταγματικές κρίσεις, καθώς η μορφή του πολιτεύματος λύθηκε με δημοψήφισμα, την εγκυρότητα του οποίου ουδείς αμφισβήτησε. Οι δημοκρατικές ελευθερίες επί 42 χρόνια στερεώθηκαν και διευρύνθηκαν, σε σημείο μάλιστα που κάποιοι να μιλούν και για καταχρηστική άσκηση τους από περιθωριακές ομάδες, ενώ το αγαθό της ελεύθερης διακίνησης της πληροφορίας και της είδησης, από το 1990 έσπασε τα δεσμά του κρατικού μονοπωλίου και έλαβε πλουραλιστική μορφή.
Τις κυβερνήσεις τις εξέλεγε με ανεπίληπτες εκλογές ο Ελληνικός λαός που, ούτως ή άλλως, ήταν υπεύθυνος των επιλογών του. Η διαρκής βελτίωση του βιοτικού επιπέδου του διακόπηκε βίαια με το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης το 2009, που κάποιοι την απέδωσαν στο πολιτικο- οικονομικό μοντέλο που οικοδομήθηκε με την Μεταπολίτευση. Ο συλλογισμός αυτός είναι αυθαίρετος, καθώς δεν λαμβάνει υπ΄όψη όλους τους εξωγενείς παράγοντες και, κυρίως, γιατί διέπεται από μια νομοτέλεια, που στηρίζεται στην εκ των υστέρων ανάγνωση της Ιστορίας. Πολύ απλά η οικονομική κρίση του 2009 δεν ήταν εγγεγραμμένη στην αφετηρία της Μεταπολίτευσης. Προέκυψε, όπως θα μπορούσε, εξίσου καλά, να μην προκύψει, αν οι κυβερνώντες στην δεκαετία του 2000 λάμβαναν τα απαραίτητα μέτρα. Η απόδοση των σημερινών δεινών μας στις καταβολές της Μεταπολίτευσης, συσκοτίζει τις πολύ συγκεκριμένες ευθύνες πολύ συγκεκριμένων πολιτικών, καθώς είναι μοιραίο η διάχυση ευθυνών σε βάθος 42 χρόνων να τις επιμερίζει σε «δίκαιους και αδίκους», ισοπεδωτικά.
Συνεπώς, γιατί αυτή η βιασύνη να «τελειώσουμε» με την Μεταπολίτευση; Και ποιοι θα αναλάβουν το έργο του κατεδαφιστή; Και το κυριότερο ότι θα την αντικαταστήσει ; Το πολίτευμα που χαρακτήρισε την σαρανταδυάχρονη πορεία ήταν αυτό της Προεδρευομένης Δημοκρατίας. Φυσικά και εμφάνισε προβλήματα σε όλα αυτά τα χρόνια της λειτουργίας του. Όμως αναμφίβολα οικοδόμησε στέρεους θεσμούς και όπλισε την κοινωνία με το δημοκρατικό κεκτημένο Δηλαδή, με την εναλλαγή των κομμάτων στην εξουσία, με την ελεύθερη πληροφόρηση και διακίνηση ιδεών, με την ανεμπόδιστη άσκηση των ατομικών δικαιωμάτων. Όλα αυτά θεωρούνται από τον μέσο πολίτη, αυτονόητες αρχές, αδιαπραγμάτευτες, που ορίζουν το πολιτικό σύστημα της πατρίδας μας.
Αν όλα αυτά χαρακτηρίζουν και προσδιορίζουν την Μεταπολίτευση, ας μας πουν αυτοί που διακηρύσσουν το τέλος της, το Πολίτευμα που προκρίνουν, τις αρχές που υπηρετούν, τους θεσμούς που προτείνουν. Και το κυριότερο, με τι θεσπισμένες διαδικασίες θα σημάνει το τέλος της μιας περιόδου και η αρχή της άλλης; Γιατί νομίζω, πως ή βρισκόμαστε σε μια ακόμα απόπειρα εξαπάτησης του κόσμου ή μπροστά σε μια απόπειρα εγκαθίδρυσης ενός αυταρχικού καθεστώτος, με όχημα την συνταγματική εκτροπή. Να φοβούμαστε τόσο την Τέταρτη Ελληνική Δημοκρατία, όσο και αυτούς που την επαγγέλλονται.
Την Μεταπολίτευση μπορούμε να την ανανεώσουμε, μπορούμε να την ανασυγκροτήσουμε, μπορούμε να την εμπλουτίσουμε. Όχι όμως να την καταργήσουμε. Ούτε να την απαξιώσουμε. Άλλωστε τα κόμματα που υπήρχαν και πρωταγωνιστούσαν επί 42 χρόνια, τα ίδια υπάρχουν και πρωταγωνιστούν και σήμερα. Και νομίζω πως «σωτήρες» κανένας δεν θέλει.
