Είναι κυρίως ο Γάλλος Πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν που πιέζει να μπούν φραγμοί στις κινεζικές επενδύσεις και εξαγορές στην Ευρωπαική Ενωση, προειδοποίηση που επανέλαβε και η καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ. Το Παρίσι, είναι ακόμη πιο αυστηρό απ'' ότι το Βερολίνο σε θέματα εθνικής κυριαρχίας, όπως εξηγεί στο Liberal, ο Παναγιώτης Ιωακειμίδης, καθηγητής του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Επισημαίνει πως το θέμα συζητήθηκε στην Σύνοδο Κορυφής της 22ας Μάιου, και ότι εξετάζεται να καθοριστεί ένα συγκεκριμένο ποσοστό για τις κινεζικές επενδύσεις, πέραν του οποίου θα εφαρμόζονται περιοριστικές ρυθμίσεις. Επίσης προσθέτει ότι η έντονη κινητικότητα κινεζικών εταιρειών στην Ελλάδα (ΟΛΠ, ΑΔΜΗΕ, ενέργεια, κ.ο.κ.) έχει προβληματίσει τόσο τις Βρυξέλλες, όσο και τις ΗΠΑ.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
- Η Μέρκελ προανήγγειλε χθες ότι εξετάζεται η καθιέρωση ευρωπαϊκού βέτο σε ορισμένες κινεζικές επενδύσεις στην Ευρώπη, ειδικά σε τομείς στρατηγικού χαρακτήρα. Πως το αντιλαμβάνεστε αυτό; Δεν είναι ένα είδος προστατευτισμού;
Ασφαλώς και είναι. Θέλω ωστόσο να σας πως ότι η ιδέα αυτή υπάρχει εδώ και χρόνια και έχει συγκεκριμενοποιηθεί το τελευταίο διάστημα από τον Γάλλο πρόεδρο Εμμανουέλ Μακρόν. Γιατί η Γαλλία ενοχλείται από τον κινεζικό επεκτατισμό περισσότερο και από τη Γερμανία ; Διότι υπάρχει και εκεί μια σημαντική διείσδυση κινεζικών επενδύσεων και επιχειρήσεων που εξαγοράζουν γαλλικές, ενώ από την άλλη πλευρά το Παρίσι είναι ακόμη πιο αυστηρό απ' ότι το Βερολίνο σε θέματα εθνικής κυριαρχίας. Θέλει να κρατήσει κάποιους τομείς της οικονομίας σε γαλλικά χέρια, γι' αυτό και θα επιδιώξει να θέσει φραγμούς στην εξαγορά στρατηγικού χαρακτήρα επιχειρήσεων από εταιρείες ξένων χωρών.
- Έτσι όπως αντιλαμβάνεστε εσείς το θέμα, τι ακριβώς φοβάται η Ευρώπη; Την μεταφορά για παράδειγμα τεχνολογιών "made in Europe" στην Κίνα ; Είναι δηλαδή ένας εμπορικός πόλεμος ή και κάτι παραπάνω;
Ασφαλώς και το θέμα έχει ευρύτερες γεωπολιτικές προεκτάσεις. Η ιδέα είναι να θεσπιστεί ένας περιορισμός σε συγκεκριμένες επενδύσεις, επειδή η Κίνα καταλαμβάνει ολοένα και περισσότερο σημαντικούς κλάδους της ευρωπαϊκής οικονομίας. Ωστόσο ο οποιοσδήποτε έλεγχος επιβληθεί, αυτός δεν θα πρέπει να παραβιάζει τις αρχές της ελεύθερης οικονομίας και του ελεύθερου εμπορίου. Με άλλα λόγια η ανησυχία των ευρωπαίων δεν πρέπει να οδηγήσει σε μια ακραία μορφή προστατευτισμού.
- Η αλήθεια είναι πως "ένα ευρωπαϊκό βέτο σε συγκεκριμένες κινεζικές επενδύσεις" απηχεί κάπως την πολιτική του Ντόναλντ Τράμπ…
Πράγματι, αυτό ακριβώς απηχεί. Αλλά η Ε.Ε. πρέπει να διαφυλάξει το γεγονός ότι είναι ένας ανοικτός οικονομικός χώρος, δίχως εσωστρέφεια και λογικές σαν αυτές της νέας διακυβέρνησης των ΗΠΑ. Άλλο όμως αυτό, και άλλο η Ε.Ε. να λειτουργεί δίχως τις παραμικρές ρυθμίσεις. Είναι αναγκαία επομένως κάποια ρύθμιση, δίχως όμως να φτάσουμε σε ακραίες μορφές προστατευτισμού.
- Ποια είναι όμως η λεπτή κόκκινη γραμμή ανάμεσα σε αυτά τα δύο; Το ρωτώ γιατί όπως καλά γνωρίζετε, πάντα σε παρόμοιες περιπτώσεις, όταν κάποιος ξεκινά να βάζει περιορισμούς εύκολα μπορεί να υπερβεί το "σύνορο"…
Πράγματι ο διαχωρισμός αυτός είναι μια εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση, και εφόσον Μέρκελ και Μακρόν αποφασίσουν να προχωρήσουν στην επιβολή όρων, ενδεχομένως να προκύψουν και αυθαιρεσίες.
- Ποιό θα μπορούσε επομένως να είναι ένα βασικό κριτήριο που να καθορίζει πότε η Ε.Ε. θα μπορεί να βάλει "βέτο" σε κινεζικές επενδύσεις;
Σαν ένα τέτοιο βασικό κριτήριο θα μπορούσε να λειτουργήσει ο βαθμός συγκέντρωσης των επενδύσεων από την Κίνα σε συγκεκριμένους κλάδους. Γνωρίζω μάλιστα πως έχει συζητηθεί να καθοριστεί ένα συγκεκριμένο ποσοστό, πέραν του οποίου να μπορούν να λειτουργήσουν περιοριστικές ρυθμίσεις, χωρίς έτσι να παραβιάζεται η ελεύθερη λειτουργία της οικονομίας. Είναι προφανές ότι υπάρχουν κίνδυνοι, το πρόβλημα όμως βρίσκεται στην εφαρμογή αυτών των αποτρεπτικών ρυθμίσεων.
- Πως φαντάζεστε ότι θα μπορούσε να αποτυπωθεί θεσμικά όλο αυτό;
Μέσω κάποιας νέας συμφωνίας για τους όρους συνεργασίας Ευρώπης-Κίνας, μέσω ενός επανακαθορισμού των εμπορικών και οικονομικών σχέσεων μεταξύ των δύο. Μην ξεχνάτε ότι κομμάτια της οικονομίας της Γερμανίας εξαρτώνται από την Κίνα. Το Πεκίνο είναι ένας αναπόφευκτος πάρτνερ για την Ευρώπη, άρα σίγουρα θα ακολουθήσει κάποιος διάλογος προς την εξεύρεση μιας αμοιβαίας αποδεκτής λύσης.
- Τι θα μπορούσε να σημαίνει όλο αυτό για την Ελλάδα που στηρίζει πολλά στις κινεζικές επενδύσεις για την ανάπτυξή της;
Δυνητικά και εφόσον το βέτο της Ε.Ε. στο Πεκίνο έφθανε σε κάποια ακραία μορφή, τότε φυσικά και θα μπορούσε να μας επηρεάσει. Μπορώ μάλιστα να σας πως ότι η έντονη επενδυτική δραστηριότητα της Κίνας στην Ελλάδα έχει απασχολήσει αρκετά και τις Βρυξέλλες. Γνωρίζω ότι προβληματίζονται, και πως έχουν γίνει σχετικές συζητήσεις, δύσκολο ωστόσο να προβλέψω που ακριβώς αυτές θα μπορούσαν να οδηγήσουν. Σε κάθε περίπτωση, η Ε.Ε. παρακολουθεί από κοντά την κινεζική διείσδυση στην Ελλάδα (ΟΛΠ, ΑΔΜΗΕ, ενέργεια, κ.ο.κ.), προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η οποιαδήποτε κινεζική δραστηριότητα στην χώρα μας δεν θα υπερβεί ένα συγκεκριμένο όριο.
- Γνωρίζετε αν υπάρχει αντίστοιχο ενδιαφέρον και από τις ΗΠΑ;
Προφανώς και οι ΗΠΑ παρακολουθούν από κοντά την κινεζική διείσδυση στην Ελλάδα, δεν γνωρίζω ωστόσο λεπτομέρειες . Αυτό που μετά βεβαιότητας είμαι σε θέση να σας πω είναι ότι το ζήτημα απασχόλησε και την πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής της 22ας Μαΐου, με πρωτοβουλία του Μακρόν, όπου και έθεσε δημοσίως αυτές τις γαλλικές ανησυχίες. Γνωρίζω επίσης ότι υπήρξαν αντιδράσεις από χώρες που είναι πιο φιλελεύθερες από την Γαλλία, όπως την Ολλανδία, την Φιλανδία αλλά και το Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο όσο παραμένει εντός της Ε.Ε. θα έχει ακόμη ένα λόγο στα τεκταινόμενα.
