Του Μάνθου Ντελή
Γυρίζω την ιστορία του νου μου στο 2000, όταν μιλούσαμε για ισχυρή Ελλάδα. Ήμουν τελειόφοιτος οικονομολόγος στον Καναδά. Κοιτούσα τις θεσμικές ανεπάρκειες σε οικονομικά νευραλγικούς τομείς, όπως η δημόσια διοίκηση, η τοπική αυτοδιοίκηση, η δικαιοσύνη, το γενικότερο επιχειρηματικό περιβάλλον και η τριτοβάθμια εκπαίδευση, και αναρωτιόμουν γιατί δεν εφαρμόζουμε τις πρακτικές της οργανωτικά υπέροχης χώρας στην οποία φοιτούσα.
Είκοσι χρόνια μετά, στο κατώφλι του 2020, με μια δεκαετή οικονομική κρίση πίσω μας πια, συζητάμε τα ίδια. Η Ελλάδα είναι ουραγός στην Ευρώπη σε όλα τα θεσμικά ζητήματα τα οποία ανέφερα. Η δημόσια διοίκηση και οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας πρέπει να απλοποιήσουν το σύνολο των διαδικασιών τους και να απεμπλακούν από τη διαπροσωπική επαφή με τον πολίτη. Η τοπική αυτοδιοίκηση, ιδιαίτερα στην επαρχία, να λειτουργεί σαν αναπτυξιακός μηχανισμός ανευρίσκοντας κονδύλια για την τόνωση του πρωτογενούς και δευτερογενούς τομέα. Η δικαιοσύνη να τελεσιδικεί για οικονομικά ζητήματα εντός τριμήνου. Το τραπεζικό σύστημα, απαλλαγμένο από τα κόκκινα δάνεια, να επιστρέψει στο ρόλο του: τη χρηματοδότηση επενδυτικών ιδεών αιχμής. Το δημόσιο πανεπιστήμιο να είναι ανοιχτό σε όλες τις ιδέες, πλήρως αυτόνομο σε όλες τις λειτουργίες του και να αξιολογείται στη βάση αντικειμενικών (και όχι υποκειμενικών) κριτηρίων.ΒΒΒ ΒΒΒ ΒΒΒ
Αυτά είναι τα ζητούμενα για μια οικονομικά ισχυρή Ελλάδα. Η νέα κυβέρνηση έχει βάλει τα ζητήματα πιο σωστά και το 2020 είναι το έτος κλειδί για να μπει η Ελλάδα σε τροχιά ευρωπαϊκής οικονομικής λογικής. Αν δεν γίνουν οι μεγάλες αλλαγές, η κυβερνητική φθορά θα σημάνει άλλη μια χαμένη τετραετία και η επόμενη οικονομική κρίση θα μας βρει, εκ νέου, ανίσχυρους.ΒΒΒ
Η Ελλάδα, πράγματι, δεν είναι θωρακισμένη για την επόμενη οικονομική κρίση. Είμαστε μια μικρή ανοιχτή οικονομία με σοβαρό πρόβλημα δημόσιου χρέους. Ο δανεισμός, που όλες οι οικονομίες χρειάζονται, θα ξαναγίνει ακριβός αν δεν μεταρρυθμιστούμε μέσα στο 2020. Οι ΗΠΑ θα αναπτυχθούν με ρυθμούς μάλλον μικρότερους της προηγούμενη διετίας, ενώ η Γερμανία έχει σοβαρά προβλήματα λόγω της εμπορικής κρίσης και του Brexit, και δεν δείχνει διάθεση για επεκτατική δημοσιονομική πολιτική. Πάντως, αν βάλουμε στη άκρη τα γεωπολιτικά, διεθνής κρίση που θα επηρεάσει δραστικά τη χώρα μας στο πρώτο εξάμηνο του 2020 δεν διαφαίνεται. Εξ’ ου και η μεγάλη ευκαιρία για την Ελλάδα.
Θα κλείσω αυτό το μικρό ευχολόγιο θίγοντας το ζήτημα της ανισότητας και του κινδύνου της φτώχειας, ιδιαίτερα στους νέους και τις γυναίκες. Αν δεν λύσουμε αυτό το πρόβλημα με ανάπτυξη, σύνδεση του πανεπιστημίου με την αγορά και νέες ποιοτικές θέσεις εργασίας, τότε όσοι έφυγαν δεν θα επιστρέψουν και συνεχώς θα χάνουμε και άλλους. Η πρόβλεψη για το δημογραφικό είναι απολύτως απογοητευτική. Σε αυτό το πλαίσιο όλο το πολιτικό σύστημα (όχι μόνο η κυβέρνηση) έχει πεδίο δόξης λαμπρό για να συμβάλλει αποφασιστικά σε μια καλύτερη δεκαετία. Καλή δεκαετία λοιπόν: την χρειαζόμαστε, την επιθυμούμε, ξέρουμε πώς να τη φτιάξουμε.
ΒΒΒ
*Ο κ. Μάνθος Ντελής είναι καθηγητής χρηματοοικονομικής στο Montpellier Business School
