Υπάρχουν δάκρυα πικρά, πόνου, λύπης και δυστυχίας υπάρχουν και δάκρυα που είναι αποτέλεσμα συγκίνησης και αίσθησης πληρότητας! Πολλές φορές το δάκρυ είναι ευεργετικό και λειτουργεί ως μηχανισμός αποφόρτισης ψυχής και σώματος...
Η μαστίχα Χίου, είναι ένα άλλο, διαφορετικό δάκρυ, που ανήκει στη δεύτερη κατηγορία. Είναι γλυκό, φέρνει ίαση ψυχής και σώματος! Βγαίνει από τον κορμό των δέντρων, των γνωστών σκίνων. Σύμφωνα με την παράδοση της Χίου, η παραγωγή της μαστίχας, έχει... ιερή, μεταφυσική διάσταση που ξεφεύγει από την «παραγωγή» ενός προϊόντος για εκμετάλλευση.
Σύμφωνα με αυτή την παράδοση, οι σκίνοι άρχισαν να δακρύζουν όταν μαρτύρησε ο Άγιος Ισίδωρος από τους Ρωμαίους, περί το 250 μ.χ. Μετά από πολλές περιπέτειες, κυνηγημένος, καβάλα σ'' ένα άσπρο άλογο έφτασε ως τα Νότια χωριά της Χίου, όπου έκατσε να ξαποστάσει κάτω από ένα σκίνο. Ο σκίνος τον λυπήθηκε για τα βασανιστήρια του και δάκρυσε. Τα δάκρυα του ευωδίασαν και τότε δημιουργήθηκε το δάκρυ του Αγίου Ισιδώρου που μέχρι σήμερα το ονομάζουμε μαστίχα.
Οι καιροί άλλαξαν. Παρ'' ότι το... δάκρυ συνεχίζει να τρέχει από τα ίδια δέντρα, αιώνες τώρα, πλέον η μαστίχα έχει γίνει ένα προϊόν που έχει εμπορική (και όχι μόνο... μεταφυσική) αξία. Έτσι, στο πλαίσιο της αναδιοργάνωσης της Ένωσης Μαστιχοπαραγωγών Χίου, το 2002 ιδρύθηκε η Mediterra με βασικό στόχο να γίνει... προπαγανδιστής και μηχανισμός προβολής της μαστίχας Χίου και των προϊόντων της ανά τον κόσμο. Μάλιστα, η εταιρεία εισήλθε στην Εναλλακτική Αγορά του Χρηματιστηρίου το 2008.
Ο διευθύνων σύμβουλος της Mediterra Ιωάννης Μανδάλας, μιλά στο Liberal για την πορεία του Συνεταιρισμού, τις δυνατότητες αύξησης της παραγωγής, τα καταστήματα, τα προϊόντα, ενώ χαρακτηρίζει ως τη σημαντικότερη εξέλιξη των τελευταίων ετών την απόφαση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκου που θεωρεί πλέον τη μαστίχα φυσικό φάρμακο, φυτικής προέλευσης!
Αυτή η απόφαση, μαζί με την προ διετίας απόφαση να μπει η μαστίχα Χίου στον κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNΕSCO, θα καθορίσουν σημαντικά το μέλλον της μαστίχας, του Συνεταιρισμού αλλά και του νησιού της Χίου τα επόμενα χρόνια.
Συνέντευξη στον Απόστολο Σκουμπούρη
Κύριε Μανδάλα, πόσο άλλαξε, πόσο... αναβάθμισε τη μαστίχα ως φυσικό προϊόν αλλά και όλο το νησί της Χίου η απόφαση προ διετίας να μπει αυτό το προϊόν στον κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNΕSCO; Έχει εκτιμηθεί τι ακριβώς σημαίνει αυτό; Τόσο από τους Χιώτες, όσο και από την πολιτεία;
Είναι μια πολύ σημαντική εξέλιξη που ήλθε ως αποτέλεσμα της οργανωμένης πολυετούς προσπάθειας που έκανε το Πολιτιστικό Ίδρυμα της Τράπεζας Πειραιώς (ΠΙΟΠ) που είναι ο φορέας διαχείρισης του Μουσείου Μαστίχας. Είναι μια διάκριση που τονίζει τη μοναδικότητα του προϊόντος η οποία δεν μπορεί να αμφισβητηθεί αφού έρχεται από ένα παγκόσμιο Οργανισμό όπως η UNESCO. Τα ευεργετικά αποτελέσματα της θα τα δούμε σε βάθος χρόνου αφού τώρα είναι η σειρά μας να εργασθούμε (Πολιτεία, Τοπική Αυτοδιοίκηση, Ένωση Μαστιχοπαραγωγών) για την αξιοποίηση αυτής της υψηλής διάκρισης.
Πόσο αλλάζει το ειδικό βάρος της μαστίχας, μετά την απόφαση του ευρωπαϊκού οργανισμού φαρμάκου που τη θεωρεί πλέον φυσικό φάρμακο, φυτικής προέλευσης;
Η αλλαγή της μονογραφίας της μαστίχας αποτελεί τη σημαντικότερη εξέλιξη των τελευταίων ετών. Θα καθορίσει τη στρατηγική και τις πολιτικές του Συνεταιρισμού και των εταιρικών σχημάτων που ελέγχει ή συμμετέχει τα επόμενα χρόνια. Πιστεύουμε ότι με τη συνδρομή των αρμόδιων φορέων της Ελληνικής Πολιτείας θα τεθούν οι βάσεις για την αξιοποίηση της εξέλιξης αυτής που θα συνδράμει αποφασιστικά στη βελτίωση του εισοδήματος των Μαστιχοπαραγωγών.
Που κάνει καλό, τελικά, η μαστίχα;
Κοιτάξτε, από αρχαιοτάτων χρόνων ήταν γνωστές οι πολλαπλές θετικές ιατροφαρμακευτικές ιδιότητες της μαστίχας. Επιστημονικά, έχει τεκμηριωθεί η ευεργετική δράση της μαστίχας κατά παθήσεων του πεπτικού συστήματος, όπως το έλκος στομάχου και άλλες φλεγμονές. Συμβάλει στη στοματική υγιεινή, έχει αντιμικροβιακή και αντιφλεγμονώδης δράση, λειτουργώντας ως φυσικό
αντιοξειδωτικό. Παράλληλα, η μαστίχα Χίου, συμβάλει στην επούλωση τραυμάτων και στην ανάπλαση της επιδερμίδας.
Είναι αλήθεια ότι δοκιμάσατε ψαρόσουπα στην Αίγυπτο και αρνί στη Γαλλία με μαστίχα, όταν εδώ την έβαζαν μόνο σε γλυκά και πάστες;
Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον να παρακολουθήσουμε τη γεωγραφία των χρήσεων της μαστίχας! Στη γειτονιά μας (Ελλάδα, Τουρκία, Κύπρος, Μέση Ανατολή) η μαστίχα ανέκαθεν αποτελούσε πρώτη ύλη κυρίως για την αρτοποιία και τη ζαχαροπλαστική.
Στις χώρες του Αραβικού Κόλπου και της Βόρειας Αφρικής, η μαστίχα χρησιμοποιείται κυρίως στη μαγειρική αλλά και ως αρωματικό χώρου. Αντιθέτως στη Δυτικά Ευρώπη η χρήση της μαστίχας αφορούσε φαρμακευτικά σκευάσματα. Υπάρχει πληθώρα χρήσεων...
Πόσους τόνους βγάζει τώρα το νησί; Τι τιμές πιάνουν;
Η ετήσια παραγωγή μαστίχας έχει ανέβει στους 160 τόνους με τη μέση τιμή για το παραγωγό να ανέρχεται στα 73 ευρώ το κιλό περίπου.
Πόσοι ασχολούνται με τη μαστιχοκαλλιέργεια στη Χίο; Τι εισοδήματα μπορούν να έχουν ετησίως;
Τα εγγεγραμμένα μέλη στην Ένωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου υπερβαίνουν τις 4.000, ενώ τα ενεργά μέλη είναι περίπου 2.000. Τα εισοδήματα ποικίλουν και εξαρτώνται από την ποσότητα της μαστίχας που παράγει το κάθε μέλος. Η μεγάλη πλειοψηφία των μελών παράγει από 50 έως 100 κιλά μαστίχας ετησίως, είναι δηλαδή μικροί παραγωγοί, που έχουν ένα συμπληρωματικό οικογενειακό εισόδημα, υποστηρίζοντας οικονομικά ότι άλλο κάνουν.
Πόσα καταστήματα mastihashop υπάρχουν αυτή τη στιγμή σε Ελλάδα και εξωτερικό; Σε ποιες άλλες χώρες ετοιμάζετε είσοδο; Ακούω για Τουρκία. Τι ισχύει;
Σήμερα λειτουργούν 14 καταστήματα στην Ελλάδα και το Εξωτερικό. Στο εξωτερικό είναι επτά με το πιο πρόσφατο αυτό στη Ντόχα του Κατάρ. Όλα τα καταστήματα του εξωτερικού είναι στη περιοχή της Μέσης Ανατολής (Κύπρος, Σαουδική Αραβία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Κατάρ). Όσο αφορά στην Τουρκία από το 2016 έχουμε ιδρύσει την MASTIHA DAMLA SAKIZ σε συνεργασία με Τούρκους εταίρους, η οποία σταδιακά μπαίνει στη τοπική αγορά αναπτύσσοντας καταρχήν δραστηριότητες διανομής.
Ποια είναι τα σχέδια του Συνεταιρισμού από εδώ και πέρα; Το πλάνο των επόμενων ετών;
Αυτό που είναι σε εξέλιξη στην Ένωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου είναι η προσπάθεια διαρκούς προσαρμογής του Συνεταιρισμού στο σύγχρονο οικονομικό περιβάλλον. Η Επιστημονική έρευνα, η αξιοποίηση της φαρμακευτικής διάστασης της μαστίχας και ο εξαγωγικός προσανατολισμός περιγράφουν τα βασικά συστατικά της συντονισμένης προσπάθειας που καταβάλλεται από τη διοίκηση του Συνεταιρισμού.
Η Metiterra, η εταιρεία που διαχειρίζεται το εμπορικό σήμα mastihashop εισήλθε στο Χρηματιστήριο και στην Εναλλακτική Αγορά το 2008. Ωφελήθηκε η εταιρεία από την εισαγωγή;
Η Metiterra είναι θυγατρική του Συνεταιρισμού της Μαστίχας και στην ευθύνη της είναι η ανάπτυξη των καταστημάτων mastihashop, ο σχεδιασμός και η παραγωγή προϊόντων μαστίχας και βεβαίως η διανομή τους (π.χ. τσίκλα ΕΛΜΑ, λικέρ ΕΝΩΣΙΣ, προϊόντα Art Of Nature κ.λπ.). Ασφαλώς, η εισαγωγή της εταιρείας στην Εναλλακτική Αγορά του Χρηματιστηρίου Αθηνών ήταν επωφελής για την εταιρεία, καθώς εκτός από τα κεφάλαια που αντλήθηκαν, βοήθησε στην περαιτέρω αναγνωρισιμότητα του συνεταιρισμού και των προϊόντων του.
Είναι αλήθεια ότι η τσίκλα ΕΛΜΑ είναι το κυρίαρχο brand εσόδων της εταιρείας; Ετοιμάζετε παρόμοια προϊόντα ευρείας κατανάλωσης;
Κοιτάξτε, η ΕΛΜΑ είναι η μοναδική ελληνική τσίχλα και παράγεται από τον Συνεταιρισμό ανελλιπώς από το 1958. Είναι από τα αγαπημένα προϊόντα των Ελλήνων Καταναλωτών και αποτελεί το δημοφιλέστερο προϊόν μαστίχας στην Ελλάδα.
Όμως, από το 2007 είναι σε λειτουργία το εργοστάσιο παραγωγής ζαχαρωδών προϊόντων της Metiterra στη Χίο όπου και παράγονται περισσότερα από 100 διαφορετικά προϊόντα. Μερικά από αυτά είναι ευρείας κατανάλωσης όπως λουκούμια, υποβρύχια, χαλβαδόπιτες τα οποία και έχουν αξιοσημείωτες πωλήσεις.
Υπάρχει τόση μαστίχα, που μπορεί να υποστηρίξει τέτοια ανοίγματα ανά τον κόσμο; Υπάρχει... ταβάνι στη δυνατότητα παραγωγής;
Η ετήσια παραγωγή υπερβαίνει τους 160 τόνους αυτή τη στιγμή. Όμως, εκτίμησή μας είναι ότι η παραγωγή θα μπορούσε, με ιδανικές συνθήκες, να διπλασιαστεί κάτω από την κατάλληλη φροντίδα των δέντρων, αν δεν υπάρξουν άλλες καταστροφικές πυρκαγιές κ.λπ. Αυτό, παράλληλα θα βελτίωνε περαιτέρω το εισόδημα και την ποιότητα ζωής των παραγωγών.
Βοηθάει καθόλου ή βάζει προσκόμματα η ελληνική πολιτεία; Μιλήστε μας λίγο για τα προβλήματα, φορολογικά και άλλα...
Τα προβλήματα που έχουν οι Χιώτες παραγωγοί είναι παρόμοια με αυτά που αφορούν όλους τους Έλληνες αγρότες. Η εξομοίωση τους με τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους εμπόρους τους αδικεί, συσσωρεύοντας στις πλάτες τους υπέρμετρα φορολογικά και ασφαλιστικά βάρη. Ειδικότερα για τους Χιώτες παραγωγούς μαστίχας, που στη συντριπτική τους πλειοψηφία δεν είναι επαγγελματίες αγρότες, τα πρόσφατα μέτρα αποτελούν ισχυρό αντικίνητρο αφού μειώνεται σημαντικά το εισόδημα τους καθιστώντας ασύμφορη την ενασχόληση τους με τη μαστιχοκαλλιέργεια.
Πως πάει η τρέχουσα χρήση από πλευράς οικονομικών επιδόσεων;
Η εταιρεία το 2016 άγγιξε τα 10 εκατ. ευρώ τζίρο με καθαρά κέρδη προ φόρων περίπου 200.000 ευρώ. Σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία του 1ου εξαμήνου του 2017, η εταιρεία κινείται στους ρυθμούς του 2016.
Σε προ μηνών συνέντευξή του στο Liberal, ο κ. Γιώργος Κορρές τόνισε ότι η συμβολαιακή γεωργία αλλά και η σωστή μεταπράτηση των χιλιάδων βοτάνων της ελληνικής γης, μπορεί να γίνει η νέα βαριά βιομηχανία της Ελλάδας, συνδυαστικά με τον τουρισμό. Ποια είναι η γνώμη σας; Μιλήστε μας λίγο για τις τοπικές ποτοποιίες που παράγουν λικέρ. Πρόκειται για την... απάντηση της Χίου στη Μυτιλήνη και το ούζο;
Συμφωνώ. Η προοπτική είναι μεγάλη και η επιτυχής αξιοποίηση της θα εξαρτηθεί από το μοντέλο συνεργασίας μεταξύ του αγροτικού πληθυσμού και της βιομηχανίας. Σε κάθε περίπτωση οι υγιείς συνεταιρισμοί και οι μοντέρνοι αγρότες θα έχουν σημαντικό ρόλο σε αυτή τη διαδικασία αξιοποίησης των πλούτου της Ελληνικής γης.
Η χιώτικη ποτοποιία έχει λαμπρό παρελθόν, τουλάχιστον δύο αιώνων, παράγοντας εξαιρετικό ούζο και λικέρ μαστίχας. Τα τελευταία χρόνια η συστηματική προβολή της μαστίχας έδωσε την ευκαιρία στο λικέρ μαστίχας να απογειωθεί και να αποτελεί σήμερα το δημοφιλέστερο Ελληνικό επιδόρπιο (ή και απεριτίφ) παίρνοντας της θέση του limoncello.
