Της Βίβιαν Ευθυμοπούλου
Έχει γούστο η έκπληξη που ξεχειλίζει σε συζητήσεις στις παρέες και το διαδίκτυο για την εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου. Και την έκπληξη προκαλεί το γεγονός ότι ο νόμος εφαρμόζεται και στα λιγότερο αναμενόμενα μέρη όπου και ο έλεγχος, θεωρητικώς, είναι πιο χαλαρός: από τα συνοικιακά και επαρχιακά καφενεία μέχρι τα νυχτερινά κέντρα της περιφέρειας. Η συντριπτική πλειοψηφία, με εξαιρέσεις πάντα, δείχνει να έχει συμμορφωθεί με το νόμο.
Εμείς βέβαια δεν το βλέπουμε τόσο ως «συμμόρφωση προς το νόμο», όσο ως μια στιγμή που η κοινωνία συνομολογεί ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να συνεχίσει να πορεύεται ως μια κακώς εννοούμενη εξαίρεση.
Άλλωστε οι ευεργετικές συνέπειες του νόμου είναι ήδη ορατές παντού. Νέοι γονείς μπορούν πλέον να βγαίνουν έξω με τα παιδιά τους χωρίς να σκέφτονται τον επιβλαβή καπνό που μέχρι χθες υπήρχε σχεδόν παντού. Μην υποτιμούμε τη βελτίωση της καθημερινότητας στα μικρά. Αυτή είναι η ζωή: η καθημερινότητα και η αρμονική συνύπαρξη στην εργασία και τους κοινόχρηστους χώρους, η δυνατότητα να απολαμβάνουμε τον ελεύθερο χρόνο στο δημόσιο χώρο με την οικογένεια και τους φίλους μας ή και μόνοι μας, βρε αδελφέ, με ασφάλεια και ποιότητα.
Υπάρχουν βέβαια γκρίνιες από τους ιδιοκτήτες καταστημάτων εστίασης και δεν αναφερόμαστε σε ανθρώπους της νύχτα αλλά σε σοβαρούς επαγγελματίες. Εμείς πιστεύουμε ότι σε λίγο χρόνο η αγορά θα ρυθμιστεί εντελώς αλλά για να γίνει αυτό θα πρέπει να υπάρχει εμπεδωμένη η αίσθηση ότι ο νόμος εφαρμόζεται με τον ίδιο τρόπο για όλους, χωρίς εξαιρέσεις. Επίσης είναι πραγματικά χρήσιμο το Υπουργείο Υγείας να μπει σε μια συζήτηση με τους καταστηματάρχες περισσότερο για να γνωρίζουν ότι σε αυτό τον αγώνα κανείς δεν είναι εχθρός: ούτε οι καπνιστές ούτε οι επιχειρήσεις υγειονομικού ενδιαφέροντος.
Η κυβέρνηση δείχνει να κέρδισε αυτό το στοίχημα γιατί δημιούργησε μια ευρύτερη κοινωνική συμμαχία για την εφαρμογή του νόμου. Όμως, η εφαρμογή του βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή. Τώρα ξεκινούν τα δύσκολα, τώρα πρέπει να εντατικοποιηθούν οι έλεγχοι οι οποίοι πρέπει να συνεχιστούν για καιρό.
Είναι εξαιρετικά σημαντικό η κυβέρνηση να μην απογοητεύσει την πλειοψηφία της κοινωνίας που στήριξε το νόμο έμπρακτα, με πολλούς καπνιστές ανάμεσα σ’αυτούς που υποστηρίζουν φανατικά την ανάγκη εφαρμογής του νόμου.
Τα ζητήματα που άπτονται της καθημερινότητας είναι που σφυρηλατούν ευρύτερες κοινωνικές συμμαχίες, δημιουργούν τη συνθήκη της ενότητας, δίνουν πολύ συγκεκριμένους λόγους στα μέλη της κοινωνίας να υπερβούν τις όποιες διαφορές τους. Σ’ ένα δεύτερο αλλά εξίσου σοβαρό επίπεδο η εφαρμογή του αντικαπνιστικού, κάτι που μέχρι χθες φαινόταν αδύνατον να συμβεί, συμβάλλει στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των πολιτών απέναντι στο κράτος και τους θεσμούς. Και πραγματικά επείγει να αποκαταστήσουμε την εμπιστοσύνη μας με τους θεσμούς της πολιτείας.
Οι κοινωνικές συμμαχίες για τη βελτίωση της καθημερινότητας στα μικρά είναι πολύτιμες για τη δημιουργία των συνθηκών που απαιτούνται ώστε η κυβέρνηση Μητσοτάκη να εφαρμόσει το πρόγραμμά της και να καταφέρει να κάνει το άλμα μπροστά.
Το στοίχημα του αντικαπνιστικού δείχνει να κερδήθηκε. Η προσπάθεια δεν πρέπει να εγκαταληφθεί αλλά να συνεχιστεί με μεγαλύτερη ένταση. Και να προχωρήσει και σε άλλες πτυχές της καθημερινότητας. Αλλά σ’ αυτό θα επανέλθουμε με κάποιες ιδέες.
