Του Δημήτρη Τσιόδρα*
«Πότε θα φύγουν;» είναι το ερώτημα που ακούς όλο και πιο συχνά. Η δυσαρέσκεια μετατρέπεται σε οργή από όλο και μεγαλύτερο τμήμα των πολιτών και τα ποσοστά εκείνων που δηλώνουν ότι θέλουν τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών είναι πρωτοφανή, παρότι η χρονική απόσταση από τις προηγούμενες κάλπες είναι τόσο μικρή.
Όλες ανεξαιρέτως οι δημοσκοπήσεις καταγράφουν ραγδαία φθορά της κυβέρνησης και προσωπικά του Αλ. Τσίπρα. Είναι βέβαιο ότι όποτε κι αν γίνουν εκλογές η Ν.Δ. θα είναι πρώτο κόμμα. Το ερώτημα είναι: Πώς μπορεί να αναταχθεί η ζημιά που έχει γίνει; Πώς μπορεί η Ελλάδα να αφήσει πίσω της το κακό παρελθόν και να βγει από τη δίνη της κρίσης στην οποία έχει βυθιστεί εδώ και 8 χρόνια;
Βλέποντας πολλές από τις υψηλής θεαματικότητας εκπομπές και ακούγοντας αρκετά στελέχη της αξιωματικής αντιπολίτευσης και μικρότερων κομμάτων, αντιλαμβάνεσαι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ καταρρέει, αλλά ο λαϊκισμός είναι πάντα εδώ. Η ίδια θεματολογία, οι ίδιες κραυγές, οι ίδιες εύκολες λύσεις. Οι τοποθετήσεις σοβαρών ανθρώπων χάνονται. Είναι εύκολο να κάνεις αντιπολίτευση καταγγέλλοντας όσα συμβαίνουν. Η τραγική διαχείριση του ΣΥΡΙΖΑ, η ασχετοσύνη, η ολοκληρωτική νοοτροπία, το στήσιμο της νέας διαπλοκής, σε συνδυασμό με τις άπειρες γκάφες, κάνουν το αντιπολιτευτικό έργο πολύ εύκολο.
Το έργο της επόμενης κυβέρνησης όμως δεν θα είναι καθόλου εύκολο. Είναι πιθανόν να αποδειχθεί άλλη μια κυβέρνηση της κρίσης, αν δεν είναι έτοιμη και δεν υπάρχουν οι δυνάμεις εκείνες που μπορούν να ωθήσουν τα πράγματα προς μια μεταρρυθμιστική κατεύθυνση. Η Ν.Δ. παραμένει ένα συντηρητικό κόμμα κι αρκεί να ρίξει μια ματιά κάποιος στην πρώτη γραμμή των στελεχών της για να το διαπιστώσει. Θα έχει επίσης να διαχειριστεί μια αντιπολίτευση η οποία θα βγάζει ακόμη μεγαλύτερο μένος. Ο ΣΥΡΙΖΑ εκτός εξουσίας θα συνεχίσει το «γνωστό σπορ» να ξηλώνει πεζοδρόμια. Παρότι θα έχει πολύ πιο χαμηλή αξιοπιστία, θα κάνει αυτό που ξέρει καλύτερα. Κι αυτό δεν είναι ούτε η υπεύθυνη αντιπολίτευση, ούτε η υποβολή προτάσεων.
Τα δεδομένα ασφαλώς δεν είναι ακριβώς τα ίδια. Δίπλα στον πάντα παρόντα λαϊκισμό, σε τμήματα της κοινής γνώμης διαμορφώνεται άλλη νοοτροπία. Οι αυταπάτες έχουν καταρρεύσει, οι εύκολες λύσεις έχουν αποδειχθεί «φούσκες» και τμήμα των πολιτών βλέπει κάποια πράγματα με άλλο μάτι. Αν ρίξει κάποιος μια ματιά στα ποιοτικά στοιχεία των μετρήσεων, διαπιστώνει ότι η πλειοψηφία είναι υπέρ των αποκρατικοποιήσεων, συμφωνεί με την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων, ενώ ένα εντυπωσιακό ποσοστό 78,5%, σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, τάσσεται υπέρ της μείωσης της φορολογίας των επιχειρήσεων, για να διευκολυνθεί η ανάκαμψη της Οικονομίας και μόνο 12,5% των ερωτηθέντων τάσσεται υπέρ της αύξησης της φορολογίας ακόμη κι αν πρόκειται για την οικονομική στήριξη του ασφαλιστικού - συνταξιοδοτικού συστήματος.
Αυτά τα δείγματα σαφώς δημιουργούν πιο γόνιμο έδαφος για μεταρρυθμίσεις, αλλά ας μην υπάρχουν αυταπάτες για το τι θα συναντήσει μια αυτοδύναμη κυβέρνηση της Ν.Δ. Η χώρα, για να αναταχθεί, χρειάζεται συντονισμένες κινήσεις σε πολλά μέτωπα. Για να γίνει ένα μεγάλο άλμα προς τα εμπρός, είναι αναγκαία η συσπείρωση ευρύτερων δυνάμεων που θα συμφωνήσουν σε ένα σαφές πρόγραμμα μεγάλων αλλαγών. Χρειάζεται η ενίσχυση εκείνων που έχουν μια καθαρή μεταρρυθμιστική ατζέντα και θα μπορούν να δράσουν ως προωθητική μηχανή, κόντρα στον συντηρητισμό, τον παρωχημένο κρατισμό και τον συντεχνιασμό.
Γι'' αυτό δεν με βρίσκει σύμφωνο η πρόταση του Θ. Πάγκαλου για τη συγκρότηση ενός Εθνικού Δημοκρατικού Συναγερμού. Ο κίνδυνος δεν είναι να είναι πρώτο κόμμα ο ΣΥΡΙΖΑ. Τέτοιο ενδεχόμενο είναι εντελώς απίθανο. Με τους ρυθμούς που καταρρέει δεν αποκλείεται να έχει την τύχη του ΠΑΣΟΚ από το 2012 και μετά. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τη χώρα είναι να έχεις από τη μια την κυβέρνηση της Ν.Δ. που θα κινείται με εσωτερικές ισορροπίες και από την άλλη να βρίσκονται στα έδρανα της αντιπολίτευσης μόνο αντιμεταρρυθμιστικά κόμματα. Κόμματα που εν χωρώ θα καταγγέλλουν οποιαδήποτε αλλαγή. Η πολιτική ισορροπία θα αποκατασταθεί, αν υπάρχει ένας ισχυρός ανανεωτικός πόλος στον χώρο του Κέντρου. Που θα μπορεί να συνενώσει διάσπαρτες δυνάμεις, να προσελκύσει ανθρώπους που απέχουν από την πολιτική, να στεγάσει ακόμη και κάποιους που εγκαταλείπουν τον ΣΥΡΙΖΑ.
Το Ποτάμι εκφράζει μεταρρυθμιστικές δυνάμεις, αλλά θα ήταν μικρομεγαλισμός να πει «εμείς είμαστε κι άλλοι δεν είναι κι όσοι θέλετε ελάτε εδώ». Πρωταγωνιστεί και θα πρωταγωνιστήσει στη συσπείρωση του χώρου και στην πολιτική έκφρασή του, ανοιχτό σε προτάσεις για τη μορφή που θα πάρει η συμμαχία αυτών των δυνάμεων (μέτωπο, νέο σχήμα κλπ). Το αίτημα υπάρχει από σημαντικό τμήμα της κοινωνίας που για διάφορους λόγους δεν εκφράζεται από τα σημερινά κόμματα. Ένα τέτοιο σχήμα είναι απαραίτητο στην επόμενη Βουλή. Φανταστείτε τη δίχως αυτό.
Κατανοητή λοιπόν η προτεραιότητα να φύγει αυτή η κυβέρνηση. Να απαλλαγούμε από αυτό που ζούμε μια ώρα αρχύτερα. Δεν είναι καθόλου δευτερεύον όμως τι θα γίνει στη συνέχεια.
* Ο κ. Δημήτρης Τσιόδρας είναι δημοσιογράφος, εκπρόσωπος Τύπου του Ποταμιού.
