Του Αριστοτέλη Αϊβαλιώτη
Στην πρόσφατη έρευνα του Παρατηρητηρίου Επιχειρηματικότητας διαπιστώθηκε για άλλη μία φορά η διστακτικότητα των επιχειρηματιών να μεγαλώσουν σημαντικά. Στην ερώτηση «ποιο θεωρείτε άριστο μέγεθος για την επιχείρηση σας» πολύ λίγοι οραματίζονται μεγέθη μεγαλύτερα από το διπλάσιο του σημερινού τους, με την πλειοψηφία να επιθυμεί μεν μεγάλωμα, αλλά πολύ μέτριο (50%).
Η διστακτικότητα αυτή αντανακλάται και στις προθέσεις για διόγκωση μέσω συνεργασιών, τις οποίες δεν συμμερίζεται η πλειονότητα των επιχειρήσεων.
Έτσι διαμορφώνεται μία εικόνα συντηρητισμού σε ένα κοινό, τους επιχειρηματίες, που υποτίθεται ότι από τη φύση του είναι το πλέον αισιόδοξο κομμάτι του κοινωνικού σώματος, εκείνο που προτίθεται να παίρνει ρίσκα και να οδηγεί την ανάπτυξη.
Το ελληνικό επιχειρηματικό σύμπαν είναι κατατεμαχισμένο σε μικρές μονάδες που επιπλέον δεν έχουν και μεγάλη όρεξη να αλλάξουν πίστα και να μεγαλώσουν γεωμετρικά. Όπως γίνεται παντού αλλού, στις αναπτυγμένες κοινωνίες στις οποίες φαντασιωνόμαστε ότι ανήκουμε. Βράζουν, οι περισσότεροι, στο ζουμί τους.
Δεν αρκεί να διαπιστώνουμε το πρόβλημα. Οφείλουμε να κατανοήσουμε και τις ρίζες αυτής της νοοτροπίας και συμπεριφοράς. Η οποία είναι ότι το μικρό μέγεθος αποτελεί την απάντηση στο θεσμικό μας περιβάλλον όπως έχει διαμορφωθεί από τη συμπεριφορά του πολιτικού μας συστήματος και του κράτους εδώ και πολλές δεκαετίες. Το οποίο προσθέτει διαρκώς ρυθμιστικά βάρη και επιβαρύνσεις στην οικονομική δραστηριότητα με ρυθμό πολυβόλου, ενώ ταυτόχρονα φορολογεί άγρια το οικονομικό αποτέλεσμα όλων των δραστηριοτήτων.
Το δίχτυ αυτό είναι τέτοιο, που μόνο μεγάλες επιχειρήσεις με μεγάλη κερδοφορία, και πολλές φορές με ισχυρή πολιτική προστασία, μπορούν να αντέξουν. Επειδή όμως είναι σχεδιασμένο για μεγάλα ψάρια, το δίχτυ αυτό έχει μεγάλα «μάτια», που αφήνει να διαφεύγουν τα πολύ μικρά. Έτσι η στρατηγική απάντηση των επιχειρήσεων στη χώρα μας είναι παρόμοια με τη συμπεριφορά των κοπαδιών της ρέγγας ή άλλων αφρόψαρων όταν τα κυνηγά ένας μεγάλος θηρευτής, καρχαρίας ας πούμε. Αντιστέκονται σαν σμήνος αποπροσανατολίζοντας τον κυνηγό.
Στην ουσία, όλη η πολιτική των υπερβολικών ρυθμίσεων, επιβαρύνσεων και φόρων των τελευταίων δεκαετιών από το κράτος ισοδυναμεί με επιδότηση του μικρού μεγέθους επιχειρήσεων, αφού έτσι μπορούν να εκμεταλλευτούν τον ελλιπή έλεγχο, που επιπλέον διευκολύνεται σιωπηρά από τις κατά καιρούς εκλογικές ανάγκες των κυβερνήσεων.
Η υπερ-ρύθμιση και η πολιτική στόχευση των μεγάλων επιχειρήσεων έχουν οδηγήσει στον κατακερματισμό και την καθήλωση των επιχειρήσεων σε μικρά μεγέθη και φιλοδοξίες.
Έτσι έχουμε σήμερα ένα οξύμωρο σχήμα. Η πολιτεία ονειρεύεται επενδύσεις, και μάλιστα μεγάλες, πολύ μεγάλες. Είκοσι δισ. ευρώ τον χρόνο διακηρύσσουν σχεδόν όλοι σήμερα ότι χρειαζόμαστε, αν είναι κάποτε να δημιουργήσουμε έναν ενάρετο αναπτυξιακό κύκλο. Επενδύσεις που χρειάζονται μεγάλες επιχειρήσεις. Την ίδια στιγμή όμως διατηρούμε ένα θεσμικό περιβάλλον που επιδοτεί, επί της ουσίας, το μικρό μέγεθος.
Τον συντηρητισμό των Ελλήνων επιχειρηματιών τον γεννά η συμπεριφορά του κράτους απέναντί τους. Όπως η κότα το αυγό.
Και όχι αντίστροφα...
