Ανάβουν τα αίματα στην πολιτική σκηνή της Ευρώπης ενόψει των εξαιρετικά κρίσιμων για το μέλλον της ένωσης εκλογών στη Γερμανία το φθινόπωρο και στη Γαλλία την άνοιξη του 2022. Μάριο Ντράγκι και Βόλφγκανγκ Σόιμπλε έχουν αρχίσει ήδη τα προειδοποιητικά πυρά και δεν αποκλείεται να αναβιώσει η πολυετής κόντρα που διήρκεσε καθ’ όλη την κρίση χρέους στην Ευρωζώνη.
Ο Ιταλός τραπεζίτης έχει μπει με φόρα στα… χωράφια των πολιτικών και εφαρμόζει το δικό του σύστημα. Στη Ρώμη μιλούν για τη «μέθοδο Ντράγκι», η οποία αποτελεί μία εντελώς διαφορετική προσέγγιση σε σύγκριση με την πολιτική συνταγή που ακολουθούσαν τα παραδοσιακά κόμματα έως σήμερα.
Ο «Super Mario» δεν μιλάει πολύ, δοκιμάζει τα όρια κάθε κόμματος που στηρίζει την κυβέρνηση αλλά δεν τα ξεπερνάει, βρίσκοντας πάντα και για όλους ένα «γλυκαντικό».
Και κάπως έτσι πολύ διαφορετικά σε ιδεολογία κόμματα συμβαδίζουν. Το θέμα είναι μέχρι πότε, αφού το αργότερο την άνοιξη του 2023 θα διεξαχθούν εκλογές.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ο Ντράγκι δείχνει ηγετικές τάσεις. Θέτει όλα τα ζητήματα στο τραπέζι χωρίς να λαμβάνει καθόλου υπόψη τις αντιδράσεις των χωρών του πυρήνα. Υποστηρίζει σε κάθε ευκαιρία ότι η πανδημία έχει αναδείξει την ανεπάρκεια του Δημοσιονομικού Συμφώνου και ότι είναι επιτακτική ανάγκη να προωθηθεί ένα νέα μοντέλο δημοσιονομικής διακυβέρνησης. Αλλιώς θα σταματήσει κάθε συζήτηση για περαιτέρω ενοποίηση.
Ο Ντράγκι ζητάει την αλλαγή νοοτροπίας και τη γεφύρωση των διαφορών μεταξύ των χωρών-μελών όχι με μνημόνια και δυσβάσταχτους κανόνες αλλά με κανόνες και αμοιβαιοποίηση του χρέους, στο βαθμό που χρειάζεται για να καταστούν τα εθνικά χρέη βιώσιμα μεσοπρόθεσμα. Μόνο έτσι πιστεύει ότι θα έχει μέλλον η Ευρώπη.
Η επιθετική άμυνα Σόιμπλε
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Bundestag παίζει επιθετική άμυνα, αναδεικνύοντας το ζήτημα του ηθικού κινδύνου. Ο Σόιμπλε ξέρει πολύ καλά ποιος είναι ο Ντράγκι, τι θέλει και τι μπορεί να πετύχει.
Γνωρίζει επίσης ότι η αποχώρηση της Άνγκελα Μέρκελ από το πολιτικό σκηνικό στις 27 Σεπτεμβρίου είναι από μόνη της μία εξέλιξη που αλλάζει το τοπίο. Γι’ αυτό, ο πρώην υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας σπεύδει να… κόψει το βήχα στον Ιταλό πρωθυπουργό, πριν σκεφτεί καν να αμφισβητήσει την πρωτοκαθεδρία του Βερολίνου.
«Η διαφύλαξη της ανταγωνιστικότητας και της σταθερής δημοσιονομικής πολιτικής είναι ευθύνη των κρατών μελών», έγραψε ο Σόιμπλε σε άρθρο του στο Project Syndicate τον Απρίλιο. «Έχω συζητήσει πολλές φορές με τον Μάριο Ντράγκι γι’ αυτόν τον ηθικό κίνδυνο και πάντα συμφωνούμε», πρόσθεσε.
Στη συνέχεια ο Σόιμπλε έγραψε άλλες δύο φορές. Μία στην ιταλική εφημερίδα «il Sole 24 ore» και μία στους FT, απευθυνόμενος ουσιαστικά τόσο στον Ντράγκι όσο και στο εσωτερικό της Γερμανίας, γιατί η άνοδος των Πρασίνων ανακατεύει κάπως την τράπουλα.
Βέβαια, αν ρωτήσετε τον Ντράγκι, θα σας πει ότι η δημοσιονομική πολιτική σαφώς και πρέπει να είναι σταθερή αλλά οι δημοσιονομικοί κανόνες σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να ισχύσουν μετά το 2022 ως έχουν.
Ο Ιταλός είναι αυτός που μπορεί όσο κανένας άλλο να σταθεί απέναντι στο κατεστημένο του Βερολίνου, το οποίο θα συνεχίσει να εκφράζει και μετά τις εκλογές ο Σόιμπλε, και να θέσει το ζήτημα της αλλαγής των κανόνων στους επόμενους 18 μήνες.
Χθες, μάλιστα, η Societe Generale ανέφερε σε έκθεσή της ότι είναι πολύ πιθανό να βρισκόμαστε μπροστά σε μία ουσιαστική αλλαγή των δημοσιονομικών κανόνων, εκτιμώντας ότι οι συζητήσεις θα ξεκινήσουν μετά τις γερμανικές εκλογές του Σεπτεμβρίου.
Η συγκυρία είναι θετική για έναν ακόμη λόγο. Από τις αρχές του 2022 την προεδρία της ΕΕ αναλαμβάνει η Γαλλία και θεωρείται δεδομένο ότι ο Μακρόν θα θέσει το θέμα της αλλαγής των κανόνων και για λόγους που σχετίζονται με την προεκλογική του εκστρατεία.
Η έκβαση των διαπραγματεύσεων για την αλλαγή του Δημοσιονομικού Συμφώνου, η οποία σήμερα εκφράζεται – και είναι πολύ πιθανό να συνεχίσει έτσι – ως κόντρα μεταξύ του Ντράγκι και του Σόιμπλε, θα κρίνει το μέλλον της Ευρώπης.
Η επιτυχία του Ταμείου Ανάκαμψης θα διευκολύνει τα πράγματα αφού αν η Ευρώπη αναπτύσσεται με ικανοποιητικούς ρυθμούς είναι πιο εύκολο να βρεθεί κάποια συμβιβαστική λύση, όπως π.χ. να μην υπολογιστούν τα χρέη της πανδημίας στο έλλειμμα.
Αν όμως η Ευρώπη βγει για μία ακόμη φορά διχασμένη με φόντο ξανά την αμοιβαιοποίηση των κινδύνων, τα ελλείμματα και τα χρέη, αποδεδειγμένα πλέον θα είναι μία ένωση χωρίς κοινή κατεύθυνση που θα κινδυνεύει να βαλτώσει με ό,τι αυτό συνεπάγεται…
