Μπροστά σε μία πρωτοφανή κατάσταση με απρόβλεπτες συνέπειες βρίσκεται η Ευρώπη καθώς σήμερα τα κράτη-μέλη καταθέτουν προς έγκριση στην Κομισιόν τα προσχέδια των προϋπολογισμών για το 2019. Στο κέντρο αποφάσεων των Βρυξελλών η νευρικότητα είναι διάχυτη καθώς για πρώτη φορά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ετοιμάζεται να απορρίψει τον προϋπολογισμό της Ιταλίας κορυφώνοντας έτσι την κόντρα με τη Ρώμη.
Το liberal.gr απευθύνθηκε στον Ιταλό οικονομολόγο και πολιτικό Τζαμπάολο Γκάλι, ο οποίος έχει διατελέσει σε πολλές σημαντικές θέσεις στην Ιταλία και στην Ευρώπη, ενώ από το 2013 έως τις εκλογές του περασμένου Μαρτίου ήταν βουλευτής του Δημοκρατικού Κόμματος. Ο κ. Γκάλι προειδοποιεί για πιστωτική κρίση, ακόμη και τραπεζικές χρεοκοπίες στην Ιταλία, όταν τελειώσει το QE, επισημαίνοντας ότι οι Ιταλοί επιχειρηματίες έχουν παγώσει κάθε κίνηση και επένδυση γιατί ανησυχούν για το άμεσο μέλλον και φοβούνται ότι η Ιταλία θα βγει κάποια στιγμή από το ευρώ.
Ο κ. Γκάλι εκτιμά ότι τα κόμματα της συγκυβέρνησης και κυρίως το Κίνημα Πέντε Αστέρων δεν ξέρουν τι θέλουν, καθώς δεν έχουν συγκεκριμένο σκοπό, ενώ ορισμένα στελέχη τους, όπως ο Κλάουντιο Μπόργκι και ο Πάολο Σαβόνα συνεχίζουν να πιστεύουν ότι η έξοδος από το ευρώ είναι η καλύτερη επιλογή. Προσθέτει, ωστόσο, ότι η στάση των Σαλβίνι και Ντι Μάιο έχει απομονώσει την Ιταλία από την υπόλοιπη Ευρώπη.
Συνέντευξη στον Κωνσταντίνο Μαριόλη
-Είναι ξεκάθαρο στο μυαλό σας ότι η Λέγκα και το Κίνημα Πέντε Αστέρων θέλουν να ανατρέψουν το πολιτικό κατεστημένο της Ευρώπης; Το ρωτάω διότι βλέπουμε ότι σε κάθε ευκαιρία εστιάζουν στις ευρωεκλογές και στην αλλαγή της που θα φέρουν.
Ναι είναι, υπό την έννοια ότι δεν αποδέχονται πολλές πτυχές της υφιστάμενης πολιτικής τάξης, ειδικότερα όσον αφορά τους κανόνες για τα δημοσιονομικά και το μεταναστευτικό. Αυτό που δεν είναι ξεκάθαρο στο μυαλό μου είναι το κατά πόσο επιθυμούν να διαλύσουν την Ευρωπαϊκή Ένωση. Με λίγα λόγια, μου φαίνεται ότι ειδικότερα στο Κίνημα Πέντε Αστέρων δεν ξέρουν τι ακριβώς θέλουν.
-Βλέπουμε πολλές διαφορετικές γραμμές στην ιταλική κυβέρνηση. Οι Σαλβίνι και Ντι Μάιο κάνουν λόγο για το τέλος εποχής στην Ευρώπη τον επόμενο Μάιο, ενώ ο Τρία προσπαθεί να πείσει ότι η Ιταλία θα τηρήσει τους κανόνες. Επιπλέον, οι Σαβόνα και Μπόργκι δεν διστάζουν να μιλήσουν ακόμη και για έξοδο από την Ευρωζώνη. Ποια είναι η γνώμη σας για αυτό το περίεργο μείγμα απόψεων;
Θα πω και πάλι ότι όλα αποδεικνύουν πως δεν ξέρουν τι θέλουν. Δεν έχουν έναν ξεκάθαρο σκοπό. Αναμφίβολα, έχουν στηρίξει μεγάλο μέρος της εκλογικής τους επιτυχίας στις επιθέσεις κατά της Ευρώπης και του ευρώ, σαν να είναι οι αιτίες για τα προβλήματα της Ιταλίας. Κάποιοι σαν τον Μπόργκι, και ίσως ο Σαβόνα, ακόμη και σήμερα πιστεύουν ότι η έξοδος από το ευρώ είναι ο καλύτερος τρόπος για την επίλυση των προβλημάτων της Ιταλίας. Όμως βλέπουμε τους Σαλβίνι και Ντι Μάιο να δηλώνουν ότι η έξοδος από το ευρώ δεν αποτελεί μέρος του προγράμματός τους (και πράγματι δεν αναφέρεται πουθενά στο ονομαζόμενο «συμβόλαιο» που είναι το βασικό κείμενο που περιγράφει το κυβερνητικό πρόγραμμα).
- Πως σχολιάζετε την άποψη της κεντρικής τράπεζας της Ιταλίας σύμφωνα με την οποία ο αντίκτυπος των μέτρων που περιλαμβάνονται στον προϋπολογισμό (π.χ. το εισόδημα του πολίτη) θα είναι περιορισμένος και σταδιακός;
Είναι απολύτως σαφές ότι τα μέτρα που εξετάζει η κυβέρνηση δεν θα έχουν μεγάλο αντίκτυπο στην οικονομική ανάπτυξη. Η πρόβλεψη, άλλωστε, για μεγέθυνση του ΑΕΠ κατά 1,5% το 2019 είναι κάτι παραπάνω από αισιόδοξη.
- Ανησυχείτε για τον τραπεζικό και επιχειρηματικό κλάδο της Ιταλίας στην περίπτωση που οι διακυμάνσεις στις αγορές συνεχίσουν να είναι τόσο αρνητικές;
Ναι ανησυχώ. Με το spread μεταξύ ιταλικών και γερμανικών ομολόγων να ξεπερνάει τις 300 μονάδες βάσης, τόσο οι τράπεζες όσο και οι επιχειρήσεις θα υποφέρουν. Είναι πιθανό κάποιες τράπεζες να μην καταφέρουν να επιβιώσουν. Ακόμη και μία πιστωτική κρίση είναι πολύ πιθανό να ξεσπάσει, αν και δεν έχουμε φτάσει σε αυτό το σημείο πολύ απλά γιατί η ρευστότητα είναι άπλετη λόγω της ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ. Θα πρέπει, επίσης, να σας πω ότι οι επιχειρηματίες ανησυχούν πάρα πολύ για το άμεσο μέλλον και δεν προτίθενται να προχωρήσουν σε νέες επενδύσεις ή «παγώνουν» επιχειρηματικές κινήσεις εξαιτίας της τεράστιας αβεβαιότητας αναφορικά με τις προοπτικές των δημόσιων οικονομικών (π.χ. είναι βιώσιμο το χρέος;) και το κατά πόσο η Ιταλία θα παραμείνει στο ευρώ.
-Βλέπουμε, όμως, και τα ελληνικά ομόλογα να επηρεάζονται αρνητικά από τη σύγκρουση της Ρώμης με τις Βρυξέλλες. Φοβάστε μία νέα κρίση στην Ευρώπη;
Φαίνεται ότι η κατάσταση σήμερα είναι αρκετά διαφορετική σε σύγκριση με το 2011 υπό την έννοια ότι οι επιπτώσεις πιθανής μετάδοσης είναι λιγότερο σημαντικές. Η Ε.Ε. και η ΕΚΤ διαθέτουν πλέον τα εργαλεία για να περιορίσουν τις επιπτώσεις αυτές σε διαχειρίσιμα επίπεδα. Επιπλέον, οι χώρες του πυρήνα της Ευρωζώνης ενδεχομένως προτίθενται να βοηθήσουν ορισμένες χώρες της περιφέρειας οι οποίες έχουν βάλει σε τάξη τα οικονομικά τους και ακολουθούν τις σωστές πολιτικές. Δεν είναι, ωστόσο, το ίδιο πρόθυμες να διασώσουν μία χώρα που σκοπίμως διαφοροποιείται και συμπεριφέρεται σαν να είναι όλες οι υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης εχθροί της. Αυτό συνεπάγεται ότι η Ιταλία είναι πάρα πολύ απομονωμένη στην αντιπαράθεσή της με την Ε.Ε.
*Who is who
Ο Τζαμπάολο Γκάλι είναι Ιταλός οικονομολόγος και πολιτικός καθώς και κάτοχος διδακτορικού τίτλου στα Οικονομικά από το πανεπιστήμιο MIT της Βοστόνης. Έχει διατελέσει ερευνητής στην Τράπεζα της Ιταλίας την περίοδο 1980-1995, ενώ την περίοδο 1992-1995 εργάστηκε ως επικεφαλής της Υπηρεσίας Μελετών στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Νομισματικού Συστήματος. Διετέλεσε εκπρόσωπος της Ιταλίας σε διεθνείς οργανισμούς, όπως η Νομισματική Επιτροπή της Κομισιόν, η Επιτροπή Οικονομικής Πολιτικής του ΟΟΣΑ, καθώς και σε επιτροπή του G10.
Την περίοδο 1995-2003 διετέλεσε επικεφαλής οικονομολόγος της ένωσης Ιταλών βιομηχάνων Confindustria, ενώ από το 2003 έως το 2009 ήταν γενικός διευθυντής της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ιταλίας. Έχει, επίσης, διατελέσει σύμβουλος στην Επιτροπή Νομισματικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και μέλος της ομάδας συμβούλων του προέδρου της Κομισιόν Ρομάνο Πρόντι.
Από το 2013 έως το 2018 ήταν βουλευτής του Δημοκρατικού Κόμματος της Ιταλίας και μέλος της Επιτροπής Προϋπολογισμού.
Ήταν λέκτορας οικονομετρίας, νομισματικής πολιτικής, οικονομικής πολιτικής και διεθνών χρηματοοικονομικών στα πανεπιστήμια Bocconi του Μιλάνου, Sapienza της Ρώμης και Luiss-Guido Carli, ενώ είναι συγγραφέας πολλών άρθρων σε εφημερίδες και επιστημονικά περιοδικά. Είναι σήμερα ανώτερος συνεργάτης της Σχολής Ευρωπαϊκής Πολιτικής Οικονομίας του LUISS (LUISS-SEP).
