Του Ανδρέα Ζαμπούκα
Ο Μανώλης σήμερα, πρέπει να είναι γύρω στα 55. Από ό,τι ξέρω, ζει κάπου στη Γερμανία. Ήταν ένας από αυτούς που λέμε «αιώνιους φοιτητές». Στη δεκαετία του ''90 στη Φιλοσοφική, τον συναντούσες πάντα στο εστιατόριο ή στην «Άουλα», το μεγάλο αμφιθέατρο που γίνονταν οι συνελεύσεις.
Δεν θυμάμαι σε ποια αριστερή παράταξη ήταν. Μου έκανε εντύπωση που πάντα κάπνιζε ήσυχος στριφτά τσιγάρα, την ώρα που οι «σύντροφοι» γύρω του έστηναν ένα διονυσιακό δρώμενο με βρισιές για τις αντίπαλες παρατάξεις. Και όποτε του ερχόταν καμιά ιδέα, σηκωνόταν όρθιος και έβρισκε κάποια συμφοιτήτρια, να της εξηγήσει τις σκέψεις του. Όχι μαζικά αλλά σε γωνίες. Χαμηλόφωνα και συνωμοτικά.
Προσπαθούσα να καταλάβω τι ακριβώς κάνει με τα μαθήματα. Τα χρόνια πέρναγαν και δεν τον είχα δει ούτε μία φορά να δίνει εξετάσεις.
Έτυχε να τον συναντήσω πριν από κάτι μήνες στο Polis Art Cafe στο κέντρο. Σε μια εκδήλωση για ένα βιβλίο. Και εντελώς τυχαία, θυμήθηκε ο ένας τον άλλον.
Σ'' αυτές τις περιπτώσεις, υπάρχουν δύο αφηγήσεις: η μία είναι η γλαφυρή, η ρομαντική, η γοητευτική. Ο Μανώλης πέρασε καμιά δωδεκαετία ρέμπελος στη Φιλοσοφική και μετά έφυγε να δουλέψει σ΄έναν φίλο του που είχε μπαρ στη Στοκχόλμη. Εκεί γνώρισε μία Γερμανίδα και την ακολούθησε στο Αμβούργο. Τώρα δουλεύει σε μία από τις βιβλιοθήκες του Δήμου της περιοχής του.
Η άλλη αφήγηση είναι η άχαρη και η κυνική. Γιατί ο φίλος μας στοίχισε στο ελληνικό κράτος κάποιες χιλιάδες ευρώ (30 έως 35 χιλ. κοστίζει το πτυχίο περίπου), στον ελάχιστο χρόνο σπουδών (4 έτη). Αν προσθέσουμε δε και τα υπόλοιπα χρόνια -ίσως με κάπως αυθαίρετο τρόπο- μπορεί να φτάσουμε και τα 100 χιλ.!
Εν τω μεταξύ, εκτός από το κόστος, θα πρέπει να συμπεριλάβουμε και τις θεσμικές εξαρτήσεις του ιδρύματος το οποίο εξασφάλιζε τότε τη χρηματοδότησή του, υπολογίζοντας ετησίως, και το κεφάλι του Μανώλη στους φοιτητές του.
Χθες, στις προγραμματικές δηλώσεις στη Βουλή, η Υπουργός Παιδείας Νική Κεραμέως προανήγγειλε την επαναφορά του ανώτατου χρονικού ορίου ολοκλήρωσης των προπτυχιακών σπουδών ν+2, πλην εξαιρέσεων, καθώς επίσης και του θεσμού των πρότυπων και πειραματικών σχολείων. Σε ό,τι αφορά τα Πανεπιστήμια ανέφερε ότι αυτά θα μπορούν να καθορίζουν βάση εισαγωγής υψηλότερη της ελάχιστης και θα ορίζουν επίσης τον ετήσιο αριθμό των εισακτέων», ενώ θα υπάρχει ελάχιστος βαθμός εισαγωγής.
Επιπλέον, η κα Κεραμέως επανέλαβε ότι θα καταργηθεί το κακώς εννοούμενο άσυλο. «Οι δημόσιες αρχές θα μπορούν να επεμβαίνουν αυτεπαγγέλτως για κάθε αξιόποινη πράξη που διαπράττεται εντός πανεπιστημίου», είπε χαρακτηριστικά.
«Για εμάς η αριστεία δεν είναι ρετσινιά. Είναι στάση ζωής, αριστεία είναι να προσπαθείς διαρκώς να υπερβαίνεις τον εαυτό σου, να επιδιώκεις καθημερινά να γίνεσαι καλύτερος», είπε η υπουργός Παιδείας.
Θα με ενδιέφερε να ακούσω πώς βλέπει ο Μανώλης τώρα, την Κεραμέως. Τι άποψη έχει για μία γυναίκα, αστή, ανέκαθεν άριστη μαθήτρια και φοιτήτρια, πάντα αποτελεσματική στη δουλειά της για όσα εξαγγέλλει για τα πανεπιστήμια.
Είναι άραγε ακόμα τόσο διαφορετικοί οι κόσμοι τους, όσο θα μπορούσε να είναι τότε, που ο Μανώλης είχε πλήρη συνείδηση της διαμαρτυρόμενης «αιωνιότητας» που ζούσε στο ταξικό του όνειρο;
Και σε ό τι αφορά εμάς, ποιον από τους δύο διαλέγουμε; Τον Μανώλη ή την Κεραμέως; Προφανώς και τους δύο. Τον έναν για τις ιστορίες του και τα μεγάλα ταξίδια του. Και την άλλη για να της δώσουμε του Υπουργείο Παιδείας. Τον έναν για ήρωα κάποιου βιβλίου και την άλλη για να βάλει τάξη στην τσέπη και στη ζωή μας. Όχι τόσο την δική μας αλλά περισσότερο των παιδιών μας που πρέπει να έχουν στη ζωή τους ένα καλύτερο μέλλον από αυτό του Μανώλη. Του φίλου αλλά και αιώνιου φοιτητή...
