Του Ανδρέα Ζαμπούκα
Η χθεσινή συζήτηση στη Βουλή για την διαπλοκή, δεν βοήθησε στην επιδίωξη μιας νέας προοπτικής. Απλά, μας θύμισε για άλλη μία φορά, πόσο δύσκολο είναι να φανταστούμε τη χώρα να λειτουργεί, χωρίς δίκτυα και διαφθορά.
Εν τω μεταξύ, όσο αρνούμαστε τις ιστορικές μας αλήθειες, τόσο περισσότερο απομακρυνόμαστε από το σενάριο της επιβίωσής μας. Γιατί μπορεί να τα καταφέραμε ως τώρα, δια πυρός και σιδήρου, να υπάρχουμε ως κρατική οντότητα αλλά από δω και πέρα, όλα είναι διαφορετικά. Κι ο λόγος είναι ότι τις τελευταίες δεκαετίες, εκτεθήκαμε τόσο πολύ στην ανάληψη τεράστιων ευθυνών - ΕΟΚ, ΟΝΕ- και το ρίσκο που αναλάβαμε ήταν τεράστιο.
Το Ελληνικό Βασίλειο ξεκίνησε από την αρχή, με τους χειρότερους οιωνούς. Τα παλιά καπετανάτα μετασχηματίστηκαν σε φατρίες και «φαμίλιες», επιβάλλοντας σε ολόκληρη την επικράτεια, τα πελατειακά τους δίκτυα.
Ποτέ δεν δημιουργήθηκε ισχυρό κράτος δικαίου, επειδή δεν επιχειρήθηκε η σαφής διάκριση των εξουσιών.
Η κοινωνία δεν αστικοποιήθηκε στην κρίσιμη περίοδο του 19ου αιώνα, τότε που γινόταν η προετοιμασία των δομών του έθνους κράτους. Στον 20ο αι. κυριάρχησε ο επαρχιωτισμός και οι ιδιότυπες «φεουδαλικές» καταβολές της πιο απομονωμένης οθωμανικής επαρχίας.
Η απότομη έλευση των ευρωπαϊκών κεφαλαίων, μετά το 1980, αναζωπύρωσαν την φλόγα της «κλεφτουριάς» και της «πειρατείας» που πάντα υπάρχει κρυμμένη στο DNA της φυλής μας.
Και γενικώς σήμερα, στην μεταπολιτευτική Ελληνική Δημοκρατία, δεν υπάρχει τίποτα που να δείχνει ότι η χώρα υιοθέτησε ένα σύγχρονο, θεσμικά κατοχυρωμένο πολίτευμα, που την απαλλάσσει από τις παλιές της κακές συνήθειες. Όλοι ξέρουμε ότι το μισό Κοινοβούλιο θα έπρεπε να βρίσκεται κάπου αλλού και όχι στα έδρανα της εξουσίας αλλά δεν το λέμε παραέξω από κεκτημένη αφέλεια ή συνειδητή υστεροβουλία- λόγω συνυπευθυνότητας!
Τι πρέπει να κάνουμε εναντίον της διαπλοκής; Τίποτε περισσότερο από το να σιγουρευτούμε πως δεν την επιλέγουμε ως τρόπο επιβίωσης του ελληνικού κράτους. Ας μην δουλεύομαστε μεταξύ μας. Πώς είναι δυνατόν να απεμπολήσουμε το δικαίωμα επιβίωσης του γένους, για αιώνες, όταν δεν μας προέκυψε ποτέ η ανάγκη να αλλάξουμε; Όταν καμία ιστορική ή πολιτική συνθήκη δεν μας δόθηκε ως ευκαιρία να μετασχηματίσουμε την πολιτική μας οντότητα σε αστική δημοκρατία.
Προσωπικά, δεν βλέπω άλλη λύση από τον αναγκαστικό θεσμικό εκσυγχρονισμό του ελληνικού κράτους. Μπορούμε μόνοι μας; Ε, τώρα, τι πρέπει να απαντήσει κανείς, όταν διαθέτει στοιχεία για το αντίθετο, παρακολουθώντας την εφαρμογή όλων των ελληνικών Συνταγμάτων; Προφανώς όχι!
Ανήκουμε σε έναν υπερεθνικό συνασπισμό ο οποίος ακόμα παραμένει ένα σύνολο αστικών δημοκρατιών, με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και στο κράτος δικαίου. Από δεκαετίες, έχει αναπτύξει δικούς του θεσμούς, κανόνες και συστήματα παραγωγής νομικού πολιτισμού. Αναρωτιέμαι αν κατανοούμε τι σημαίνει περιβαλλοντική πολιτική της ΕΕ (ποιος μας ανάγκασε να κλείσουμε τις χωματερές;), τι θα πει Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, τραπεζικός έλεγχος (πόσα δις. θα έφευγαν από την Τράπεζα Αττικής, χωρίς θεσμική επιτήρηση;) και αξιολόγηση πανεπιστημίων χωρίς τη συνθήκη της Μπολόνια.
Με λίγα λόγια, η διαπλοκή θα πάψει να ποτίζει την ελληνική συνείδηση, μόνο με δύο τρόπους: Όταν κοπεί τελείως το κρατικό χρήμα ή όταν επιβληθούν ισότιμα και θεσμικά, οι κανόνες της αστικής δημοκρατίας από την Ευρώπη. Αν δηλαδή, φιλελευθεροποιήσουμε στο απόλυτο, την ελληνική οικονομία, με σχέσεις ανταποδοτικότητας ή αν υιοθετήσουμε ένα αποκεντρωμένο ευρωπαϊκό Σύνταγμα, με την διαχείριση των υπηρεσιών στον απόλυτο έλεγχο των κοινών θεσμών.
Μιλάμε δηλαδή, για επαναστάσεις ανώτερες και από αυτή του ΄21! Γιατί στην πραγματικότητα, εδώ είναι η αληθινή απελευθέρωση και όχι στην ίδρυση του νεοελληνικού κράτους. Να, κάτι σαν κι αυτό που έλεγε ο Καραμανλής (ο νεώτερος) αλλά ποτέ δεν επεδίωξε. Την επανίδρυση του κράτους!
Ως τότε, ο ένας θα κατηγορεί τον άλλον και όλοι μαζί θα δικάζουμε αλλήλους. Άλλωστε κλέφτες, πειρατές και αρματολούς δεν έχουμε για ήρωες; Γιατί να αρνούμαστε την ιστορία μας;