Ανήκω στη γενιά του Erasmus. Σε εκείνη την προνομιούχο φουρνιά ανθρώπων που άρπαξε την ευκαιρία της ελεύθερης μετακίνησης στην Ευρώπη, ερχόμενη σε επαφή κι αλληλεπίδραση με άλλους λαούς, κουλτούρες, παραδόσεις και πολιτισμούς. Είμαι από εκείνους που σφυρηλάτησαν χαρακτήρα στον καιρό πολλαπλών, παράλληλων, ιστορικών μεταβάσεων και κρίσιμων ιστορικών στιγμών τόσο για τη χώρα μας, όσο και για το ευρωπαϊκό οικοδόμημα: (α) της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα και στις χώρες της Νότιας Ευρώπης που μεγάλωσαν το χάσμα και την απόσταση με τις πιο εύρωστες οικονομικά χώρες της Βορείου και της Δυτικής Ευρώπης, (β) της αύξησης των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών προς τις οικονομικά αδύναμες και δομικά ανέτοιμες χώρες του Νότου για την υποδοχή πολλών ανθρώπων με την απαίτηση της δίκαιης κι εξατομικευμένης μεταχείρισης, (γ) της υγειονομικής κρίσης που έπληξε οριζόντια όλους και συνεχίζει να καθορίζει πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά τη ζωή μας.
Είναι γεγονός πως όλοι θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε την επαύριο της πανδημίας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη διαχείριση μίας νέας οικονομικής ύφεσης, μίας ενδεχόμενης κλιμάκωσης ανισοτήτων. Παράλληλα, έχουμε μπροστά μας την πρόκληση της μετάβασης στην πράσινη οικονομία εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, με σκοπό βιωσιμότητα του τόπου όλων μας: της Γης.
Σε αυτό, λοιπόν, το ιστορικό πλαίσιο των αλλεπάλληλων προκλήσεων, η γενιά μας έμαθε να αντιλαμβάνεται την Ευρώπη ως γειτονιά, ως σπίτι της. Τι μας συνδέει με έναν άνθρωπο στο Ταλίν, στη Λισαβόνα, στη Στοκχόλμη, στο Βερολίνο ή στη Ρώμη; Μα, οι κοινές μας αναφορές μέσα από την ανθρώπινη ιστορία. Από την αφετηρία μέχρι την εξέλιξη και την κατάληξη αυτής της γενιάς, μοιραζόμαστε κοινά βιώματα, κοινούς τόπους, κοινές ιστορίες. Κοινές γεύσεις, κοινά ακούσματα, κοινές διαδρομές. Μοιραζόμαστε εντέλει κοινά συναισθήματα.
Όλοι μας ξέρουμε τι σημαίνει πόνος και πίκρα, και στη δεκαετία της οικονομικής κρίσης (2008 – 2018) το εμπεδώσαμε βαθιά. Έτσι κι ο Ισπανός, έτσι κι ο Ιταλός. Ξέρουμε, όμως κι από πάθος, φιλοδοξία και έμπνευση. Αυτά τα στοιχεία διαθέτουν μία οικουμενική παράδοση πάνω στην οποία μπορούμε κι οφείλουμε να βασιστούμε στην πορεία μας προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Σε αυτήν τη διαδρομή, είμαστε όλοι συνοδοιπόροι. Η συνδιαμόρφωση της Ευρώπης είναι υπόθεση όλων μας. Ποιος άλλωστε δεν θέλει να έχει λόγο στην ανοικοδόμηση του σπιτιού του;
Ζούμε σε καιρούς ενδιαφέροντες, όπως είχε πει και Ρόμπερτ Φ. Κένεντι σε μια άλλη ιστορική συγκυρία. Η εξέλιξη της ανθρώπινης κοινωνίας, με την πρόοδο της επιστήμης και της τεχνολογίας, συνθέτει ένα σύνολο με ποικιλόμορφες ταυτότητες κι ιστορίες και γι' αυτό χρειάζεται να εδραιώσουμε κοινωνικές δομές με ξεκάθαρα και σαφή πλαίσια.
Πρέπει εργαστούμε από κοινού στην προστασία των κεκτημένων των ευρωπαϊκών αξιών, των θεμελιωδών δικαιωμάτων του ανθρώπου, διατηρώντας την Ευρώπη ενωμένη στη βάση του ανθρωπισμού, ορθώνοντας ανάστημα απέναντι στης φωνές που μας σπρώχνουν στον απομονωτισμό και την εσωστρέφεια. Δεν πρέπει να επιτρέψουμε στο φόβο και στην πικρία να ορίζει τις ζωές μας.
Είναι απαραίτητο να μείνουμε ανοιχτοί και να δούμε κατάματα τις σύγχρονες προκλήσεις. Κάνοντας την αυτοκριτική μας και δουλεύοντας, καθημερινά, πάνω στα πλαίσια που θα μας δίνουν τα κίνητρα για να συνεχίζουμε να συνθέτουμε μία Ευρώπη πιο ανοιχτή κι εξωστρεφή στη διεθνή σκηνή, με κέντρο της, πάντοτε, τον άνθρωπο.
Αυτήν την Ευρώπη θέλουμε και γι' αυτή θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε.
* Ο Χρήστος Λαζαρίδης είναι υπεύθυνος επικοινωνίας του Ελληνικού Φόρουμ Προσφύγων.
