Του Ανδρέα Ζαμπούκα
Πριν λίγες μέρες, στο Hertie School of Governance του Βερολίνου δύο ευρωπαίοι πολιτικοί και ένας φιλόσοφος συζήτησαν για το μέλλον της Ευρώπης. Ο Sigmar Gabriel, o Emmanuel Macron και ο J. Habermas μίλησαν για πολλά αλλά επικεντρώθηκαν στην περίφημη ευρωπαϊκή αλληλεγγύη. Αυτήν ακριβώς, για την οποία ο λαοπρόβλητος πρωθυπουργός μας δίνει τις μάχες του, εδώ και δύο χρόνια, χωρίς βέβαια να καταφέρνει και τα ανάλογα αποτελέσματα.
Όπως και σε κάθε άλλη σοβαρή συζήτηση ευρωπαίων πολιτικών, το θέμα της αλληλεγγύης έχει πάντα στη βάση του, μία σοβαρή ατζέντα και συγκεκριμένες προτάσεις. Για παράδειγμα, αυτό που πρότεινε χθες, ο παλαιότερος εν ζωή, από τους μεγάλους Ευρωπαίους, ο Valerie Giscard D'' Estaing: Ίδια φορολογία για όλους και κοινό χρέος η μόνη λύση για την ΕΕ!
Περίπου στην ίδια κατεύθυνση κινήθηκε και η συζήτηση του Βερολίνου, μεταξύ των τριών, με αναφορές σε κοινό Υπουργείο Οικονομικών και δεσμευτικούς θεσμούς βασισμένους στην αμοιβαιότητα των εθνικών κρατών.
Αναρωτιέμαι λοιπόν, γιατί ο κ. Τσίπρας που πλασάρεται πάντα σαν ένας υπερβατικός προστάτης των λαών της Ευρώπης δεν παρουσίασε ποτέ ένα μανιφέστο αλληλεγγύης για τους Ευρωπαίους. Κάτι τέλος πάντων, που να προβλέπει μία «αριστερή» έστω, τραπεζική ενοποίηση με εγγύηση καταθέσεων, ένα ρεαλιστικό πρόγραμμα ανακύκλωσης ελλειμμάτων και πλεονασμάτων, κοινή άμυνα ή ένα, τέλος πάντων, σύστημα αμοιβαιότητας στην νομιμοποίηση των αποφάσεων.
Αντίθετα, η ρητορική του περιορίζεται πάντα, σε συνθήματα, σε σχήματα λόγου και ποιητικές εκφράσεις κατάλληλες για ονειροπόλους μαθητές Λυκείου.
Γιατί το κάνει; Για να αποφύγει το ρίσκο της έλλογης ερμηνείας. Γιατί απευθύνεται σε ένα «πελατολόγιο» του οποίου η διάνοια εξαντλείται είτε στην διεκδίκηση της επαιτείας είτε εγκλωβίζεται στην αίσθηση του μίσους για όλον τον υπόλοιπο κόσμο.
Η λαϊκιστική σημειολογία του Αλέξη Τσίπρα είναι περίπου αυτή που έχει υιοθετήσει εδώ και δεκαετίες, ως αοριστία ο μέσος Έλληνας: Μας χρωστάνε πολλά και μας δίνουν ελάχιστα. Δεν είναι αλληλέγγυοι στις δυσκολίες μας και δεν μας βοηθούν. Περίπου ίδια με την δημαγωγική τακτική που έχουν εμπεδώσει στους ψηφοφόρους τους η Λεπέν, ο Φάρατζ, οι Podemos και όλοι όσοι επιμένουν να «προστατεύουν» το «ποίμνιό» τους από τους «λύκους» που καιροφυλακτούν στο απέναντι σκοτεινό δάσος…
Η Ευρώπη είναι ένας τεράστιος υπερεθνικός σχηματισμός που πρέπει να γίνει κράτος. Με ενιαία κυβέρνηση, εξωτερική πολιτική, άμυνα και κοινή οικονομία. Με αλληλεγγύη αμοιβαιότητας όμως και όχι μηχανισμούς επαιτείας, όπως φαντάζεται ο κ. Τσίπρας. Με αντικειμενικούς δείκτες προσφοράς στην κοινή διαχείριση των προβλημάτων της. Με αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων της κάθε χώρας. Για παράδειγμα, ο έλληνας πρωθυπουργός θα μπορούσε να προτάξει πολύ εύκολα την ισχύ των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων ή το συγκριτικό πλεονέκτημα της ενέργειας, σε μια Ευρώπη εξαρτημένη ενεργειακά από την Ρωσία. Αλλά πρώτα, διάθεση για υγιή και όχι παρασιτική οικονομία. Η Γερμανία, την τεχνογνωσία και τα πλεονάσματά της. Η Ολλανδία το εμπόριο.
Στο τέλος τους έτους, οι ζυμώσεις θα εντατικοποιηθούν και όλοι θα κληθούν να προτείνουν τις διαθέσεις τους. Η κορύφωση θα επέλθει μέσα στο 2018 και τότε θα πρέπει να ξέρουμε με ποια ταχύτητα θέλουμε να κινηθούμε, σε έναν κόσμο όπου οι επαίτες βρίσκονται στον Τρίτο Κόσμο και όχι στον αναπτυγμένο.
Και μέχρι τότε, κάποιος έχει υποχρέωση να προετοιμάσει τον ελληνικό λαό για το μεγάλο του βήμα. Αν συνεχίζει να τον βλέπει ως ξεπεσμένο ζητιάνο με προτεταμένο χέρι στους Ευρωπαίους, το μόνο που θα καταφέρει θα είναι η απομόνωση και η διαφαινόμενη καταστροφή του.
Είναι ώρα μεγάλων ευθυνών και δεν ξέρω πόσο τραγική μπορεί να αποδειχθεί η συγκυρία που έφερε στην εξουσία μια κυβέρνηση ανευθυνότητας και λαϊκισμού. Οι ευρωπαϊκοί λαοί χρειάζονται ηγέτες για να προχωρήσουν και όχι επαίτες, εγκλωβισμένους στο ψώνιο της εξουσίας τους…
