Του Τάσου Ι. Αβραντίνη
Aντιγράφω από τον επίσημο ιστότοπο του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού της Κύπρου: «Η πολιτική της κυβέρνησης όσον αφορά την ανώτερη εκπαίδευση στοχεύει στην ικανοποίηση των τοπικών αναγκών για ανώτερη εκπαίδευση καθώς και στην καθιέρωση της Κύπρου ως περιφερειακό εκπαιδευτικό και ερευνητικό κέντρο, το οποίο θα αποτελεί πόλο έλξης για διεθνείς ακαδημαϊκούς και φοιτητές. Το σύστημα ανώτερης εκπαίδευσης της Κύπρου διαμορφώνεται από τον Ευρωπαϊκό Χώρο Ανώτερης Εκπαίδευσης όπως προκύπτει από τη Διαδικασία της Μπολόνια. Η ανώτερη εκπαίδευση στην Κύπρο αποτελείται από τα δημόσια και ιδιωτικά ιδρύματα πανεπιστημιακού και μη πανεπιστημιακού επιπέδου».
Σε 78 μόλις λέξεις η Κύπρος δίνει το παράδειγμα μιας σύγχρονης χώρας που θέλει να προοδεύσει. Για το λόγο αυτό κατήργησε το 2005 το κρατικό μονοπώλιο στην ανώτατη εκπαίδευση.
Η Κύπρος απέχει από την Ελλάδα λίγες εκατοντάδες μίλια και η πτήση με αεροπλάνο διαρκεί λιγότερο από μιάμιση ώρα. Επισκεπτόμενος όμως σήμερα τα κυπριακά ιδιωτικά πανεπιστήμια αισθάνεσαι ότι έχεις ταξιδέψει στο μέλλον. Στο δρόμο προς τη Λευκωσία εντυπωσιάζεσαι από το γεγονός ότι, όπου και να στρέψεις το βλέμμα σου υπάρχουν διαφημίσεις πανεπιστημιακών ιδρυμάτων. Μένεις άφωνος από την ταχύτατη κατασκευαστική δραστηριότητα νέων υπερσύγχρονων εγκαταστάσεων και φοιτητικών εστιών των ιδιωτικών κυπριακών πανεπιστημίων. Οι εκπρόσωποι όλων ανεξαιρέτως των πανεπιστημιών –δημόσιων και ιδιωτικών- διακηρύσσουν σε χίλιους τόνους, ότι σκοπός τους είναι η προσαρμογή της εκπαιδευτικής διαδικασίας στις ανάγκες της οικονομίας και της παραγωγής.
Αυτό επιτυγχάνεται μεταξύ άλλων με εκπαιδευτικές επισκέψεις των φοιτητών σε επιχειρήσεις, με προγράμματα υποτροφιών εταιρειών σε φοιτητές, με προγράμματα χορηγιών εταιρειών στα κυπριακά πανεπιστήμια, με κοινή έρευνα για την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών, με την ανάπτυξη νέων εκπαιδευτικών στρατηγικών κ.λπ. Τα κυπριακά πανεπιστήμια κάθε χρόνο διαφημίζουν την προσπάθειά τους στο εξωτερικό προκειμένου να προσελκύσουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερο τμήμα από την παγκόσμια ζήτηση υπηρεσιών ανώτατης εκπαίδευσης. Θυμίζω ότι ο αριθμός των ξένων φοιτητών παγκοσμίως έχει ξεπεράσει τα 4,5 εκατομμύρια και συνεχώς αυξάνεται (αναμένεται ο αριθμός τους το 2025 να αγγίξει τα 8 εκατομμύρια). Η άμεση οικονομική συνεισφορά των ξένων φοιτητών στις χώρες υποδοχής αποτιμάται σήμερα σε περισσότερα από 50 δισ. Δολ. ΗΠΑ (το 2025 θα ξεπεράσει τα 110 δισ. Δολ. ΗΠΑ ).
Τι σημαίνουν όλα αυτά για την Κύπρο;
- Η εκπαίδευση αποτελεί βασικό κλάδο της οικονομίας της με άμεση θετική επίδραση σε πολλούς άλλους κλάδους, όπως στις υπηρεσίες εστίασης, στο λιανεμπόριο, στην κατασκευαστική αγορά, στον τουρισμό, στη κτηματαγορά, στις μεταφορές κ.ο.κ. Ο ρυθμός ανάπτυξης της κυπριακής οικονομίας ξεπέρασε το 2018 το 4% και εκτιμάται ότι το 2019 θα κυμανθεί στο 4,5%. Η αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας σε συνδυασμό με τους χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές οδήγησε σε σημαντική βελτίωση των δημοσιονομικών μεγεθών.
- Στα προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα των πανεπιστημίων της Κύπρου φοιτούν περισσότεροι από 22.000 ξένοι φοιτητές (σχεδόν το 50% του συνόλου των φοιτητών). Στα κυπριακά πανεπιστήμια έχουν δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια περισσότερες από 2.500 θέσεις εργασίας (επιστημονικού και διοικητικού προσωπικού) ενώ δημιουργήθηκαν περίπου 10.000 νέες θέσεις εργασίας στην οικονομία που σχετίζονται άμεσα με την παρουσία αλλοδαπών φοιτητών στην Κύπρο.
- Η συνολική συνεισφορά της ανώτατης εκπαίδευσης στο συνολικό εγχώριο προϊόν της Κύπρου σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Ernst and Young Cyprus αγγίζει το 5% περίπου, ενώ το πρόσθετο όφελος από την παραμονή Κυπρίων φοιτητών στη χώρα τους υπολογίζεται στο 1% του ΑΕΠ.
Στα καθ΄ημάς, στη συζήτηση για την αναθεώρηση του Συντάγματος η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ εξακολουθεί να αρνείται την αναθεώρηση του αναχρονιστικού άρθρου 16 και την κατάργηση του κρατικού μονοπωλίου στην εκπαίδευση. Δεν υπάρχει αντίστοιχο προηγούμενο στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Δεν είναι δυστυχώς σε θέση η αριστερή κυβέρνηση να αντιληφθεί τι θα συνέβαινε στην ελληνική οικονομία, εάν είχε την ελάχιστη τόλμη να μιμηθεί την Κύπρο αλλά και τις υπόλοιπες βαλκανικές χώρες που επίσης έχουν απελευθερώσει την ανώτατη εκπαίδευση από τον ασφυκτικό έλεγχο του κράτους και του υπουργείου παιδείας.
Για σκεφτείτε τι σημαίνει επιπλέον 5% στο ΑΕΠ της Ελλάδας; Και μάλιστα τουλάχιστον 5% με μετριοπαθείς υπολογισμούς, αν λάβει κανείς υπόψη του, ότι η Κύπρος με όλα τα καλά της δεν έχει Αθήνα ή Θεσσαλονίκη, δηλαδή πόλεις με διεθνή ακτινοβολία και μεγάλο τουριστικό, πολιτιστικό και ιστορικό ενδιαφέρον. Σημαίνει λοιπόν εκτός των άλλων θετικών επιπτώσεων στα οικονομικά μεγέθη της χώρας, τουλάχιστον 10 δισ.€ μεγαλύτερο ΑΕΠ, 30.000 θέσεις εργασίας σε επιστημονικό και διοικητικό προσωπικό στην ανώτατη εκπαίδευση και άλλες 100.000 θέσεις εργασίας σε άλλους σχετιζόμενους άμεσα ή έμμεσα με την εκπαίδευση τομείς της οικονομίας καθώς και 2,5 δισ.€ επιπλέον φορολογικά έσοδα στα ταμεία του κράτους.
Σε μια τέτοια περίπτωση η Ελλάδα από ουραγός της εκπαιδευτικής πραγματικότητας θα είχε την ευκαιρία να γίνει πρωταθλήτρια στην παροχή εκπαιδευτικών υπηρεσιών και να αναστραφεί ταχύτατα η παραγωγική συρρίκνωση της χώρας που υπονομεύει το μέλλον της. Η απώλεια μιας τέτοιας ευκαιρίας θα είναι εγκληματική.
