Του Άγη Βερούτη*
Η σοβιετική ένωση ήταν ένα σύστημα απόλυτης εξουσίας βασισμένο στην παραδοχή ότι κάποιος, κάπου, ήξερε το καλό σου καλύτερα από σένα.
Κάποιος που νοιαζόταν για σένα.
Κάποιος να σε φροντίζει.
Ειδικά άμα ήσουν και καλό παιδί.
Το σκεπτικό είναι απλό: αδυνατείς να εξυπηρετήσεις από μόνος σου μια ανάγκη σου, λόγω των παρεμβάσεων στην οικονομία και των εμποδίων που δημιουργεί ο κεντρικός σχεδιασμός στην ανθρώπινη δραστηριότητα.
Χρειάζεσαι βοήθεια για να ζεσταθείς. Χρειάζεσαι να καθηλωθείς σε μια ουρά και να περιμένεις να καταθέσεις την αίτησή σου για επίδομα θέρμανσης, δεδομένης της αδυναμίας σου να πληρώσεις το πετρέλαιο για να ζεσταθείς το χειμώνα, διότι έχει ένα ευρώ φόρο το λίτρο, διότι μέχρι να φτάσει στο νησί που ζεις έχει ανεβεί η τιμή του λόγω ακριβών μεταφορικών και απώλειας του καθεστώτος φτηνότερου ΦΠΑ για τα παραμεθόρια νησιά, διότι η δουλειά σου έχει μειωθεί από την πτώση των τιμών και της ζήτησης τουριστικών υπηρεσιών που προκάλεσε η δημιουργία μόνιμων στρατόπεδων συγκεντρώσεως μεταναστών στο νησί σου, διότι πρέπει να πληρώσεις σε φόρους και εισφορές το 70% των εισοδημάτων σου!
Δηλαδή χρειάζεσαι τη βοήθεια κάποιου να σου δώσει πίσω μέρος από αυτά που σου πήρε και σε κατάντησε να τον χρειάζεσαι.
Αυτή είναι η βάση του οποιουδήποτε ολοκληρωτικού καθεστώτος: η ευγνωμοσύνη του ζητιάνου.
Η αναδιανομή, τα εμπόδια, η αναξιοπρέπεια τού να νιώθεις εξαρτώμενος, και όλα τα ψυχολογικά παρατράγουδα αυτών είναι απλά τα εργαλεία της επιβολής. Είναι τα λατρευτικά σύνεργα του ολοκληρωτισμού.
Και μετά είσαι ευγνώμων που πήρες ένα κουπόνι για έναν τσάμπα καφέ σε μια αλυσίδα καφεποτείων, άσχετο αν αυτός που σου δίνει το κουπόνι είναι ο ίδιος που σε εμποδίζει να βγάζεις αρκετά για να σου περισσεύει €1,5 ευρώ ώστε να πιεις έναν παλιοκαφέ.
Και τότε είσαι διατεθειμένος να περιμένεις στην ουρά ώσπου να φτάσεις στο γκισέ του καφεποτείου και να σου πει η υπάλληλος “περιμένετε λίγο στην άκρη να εξυπηρετήσουμε πρώτα τους πελάτες που πληρώνουν και όταν τελειώσουν θα φτιάξω και τον δικό σου τον καφέ με το κουπόνι”!
Και κάνεις στην άκρη.
Γιατί έχει δίκιο.
Γιατί με το καθεστώς καφέ έχεις να πιεις.
Αξιοπρέπεια δεν έχεις.
Έτσι είναι η άτιμη η ευγνωμοσύνη!
Η ευγνωμοσύνη του ζητιάνου...