Της Δάφνης Γρηγοριάδη*
“Η επόμενη οικονομική εποχή απαιτεί νέους τρόπους εργασίας που αξιοποιούν το ανθρώπινο δυναμικό”
Καθοριστικός παράγοντας για να αποδίδει κανείς στο εργασιακό του περιβάλλον δεν είναι μόνο να του αρέσει το αντικείμενο ενασχόλησης του αλλά να νιώθει και εργασιακή ευεξία. Η διανοητική υγεία/ ψυχολογική ευημερία ωφελεί την αποδοτικότητα των εργαζομένων, όμως οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις ( οι οποίες αποτελούν το 80% των Ελληνικών επιχειρήσεων) απαρτίζονται από λίγα άτομα και έχουν περιορισμένους πόρους, γεγονός που δυσκολεύει την υλοποίηση της.
Το εργατικό δυναμικό τέτοιου τύπου έχει πολλαπλούς ρόλους στην επιχείρηση και δεν υπάρχει ο χρόνος και τα χρήματα για να οργανωθούν κατάλληλες δραστηριότητες που προάγουν την ψυχική ευημερία στον εργασιακό χώρο.
Αυτός είναι ένας από τους παράγοντες που κατατάσσει την Ελλάδα στις τελευταίες θέσεις συγκριτικά με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης στον δείκτη του «ΑΕΠ ανά ώρα εργασίας», ο οποίος μετράει πόσο αποδοτικά συνδυάζεται η εισροή εργασίας με άλλους παραγωγικούς παράγοντες, κοινός μετρά την παραγωγικότητα. Επίσης ο μέσος όρος εργασίας στην Ελλάδα είναι ο υψηλότερος στην ζώνη του ευρώ. Με λίγα λόγια όλα τα παραπάνω σημαίνουν πως αν και εργαζόμαστε περισσότερο, είμαστε λιγότερο παραγωγικοί από την υπόλοιπη ευρωζώνη.
Έρευνα έδειξε ότι η ευημερία των εργαζομένων προβλέπει τις συμπεριφορές και τις επιδόσεις της εταιρείας. Ειδικά όταν αυτή είναι μικρού-μεσαίου μεγέθους όπου οι εργαζόμενοι έχουν παραπάνω ρόλους και επηρεάζουν αρκετά την οργάνωση της.
Στους πολύ πετυχημένους οργανισμούς οι υπάλληλοι δε αντιμετωπίζουν τον εργασιακό χώρο με δυσαρέσκεια αλλά σαν κάτι που μπορεί να συμβάλλει στην ψυχική τους ευεξία, ικανοποίηση και ευτυχία. Επίσης η ευημερία των υπαλλήλων συνδέεται θετικά με την ικανοποίηση των πελατών και φυσικά ισχύει και το αντίθετο, δηλαδή οι δυσαρεστημένοι εργαζόμενοι δε συμβάλλουν στην παραγωγικότητα.
Παρακάτω παρουσιάζονται 3 πράγματα στα οποία πρέπει οι ελληνικές επιχειρήσεις να εστιάσουν για να καλλιεργηθεί η ευημερία:
1) Πρέπει οι σχέσεις μεταξύ εργοδοτών-εργαζομένων να είναι ποιοτικές και όχι τυπικές, καθώς η μεταξύ τους αμεσότητα επηρεάζει δραστικά της διάθεση τους και κατ'επέκταση την εργασία και την παραγωγικότητα του οργανισμού. Επίσης πρέπει να καλλιεργείται μεταξύ τους εμπιστοσύνη, κάτι ιδιαίτερα σημαντικό για επιχειρήσεις μικρής ιεραρχικής κλίμακας η οποία καθιστά εξαιρετικά σημαντική την επιρροή του επιβλέποντος.
2) Οι εργοδότες θα μπορούσαν να δημιουργήσουν ευκαιρίες για κοινωνικοποίηση των εργαζομένων τους και εκτός εργασίας. Έτσι δημιουργείται ομαδική διάθεση.
3) Οι εργαζόμενοι πρέπει να αισθάνονται ότι τους εκτιμούν. Σε έρευνα που έγινε σε 70.000 ανθρώπους διαπιστώθηκε πως ένα από τα πιο συχνά αρνητικά συναισθήματα που νιώθουν καθημερινά είναι πως δε τους σέβονται. Άλλες μελέτες έχουν δείξει πως ο σεβασμός συμβάλλει περισσότερο στην ευημερία παρά στην κοινωνικοοικονομική κατάσταση του εργαζομένου. Οι πιο μικρές επιχειρήσεις είναι σε θέση να καλλιεργήσουν αυτό το αίσθημα.
Τα παραπάνω αν και ακούγονται δεδομένα συχνά δεν εφαρμόζονται. Ο εργαζόμενος και η ευημερία του μπορούν να επηρεάσουν μέχρι και την επιβίωση της εταιρείας. Οι καλύτερες μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι εκείνες που δε θεωρούν την εργασιακή ευημερία πολυτέλεια και δε την αφήνουν σε δεύτερη μοίρα. Καθώς αποκτάμε σαφέστερη εικόνα του τι σημαίνει ευεξία, μπορούμε να κάνουμε μερικές βραχυπρόθεσμες προβλέψεις.
Οι εταιρείες και οι κυβερνήσεις θα είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, για να αντιστραφεί η τάση ενός αδύναμου εργατικού δυναμικού. Η ευεξία στην εργασία είναι ένα “κίνημα” το οποίο θα αποκτήσει ορμή σε ολόκληρο τον κόσμο τα επόμενα 5-10 χρόνια. Τα άτομα θα αναλάβουν μεγαλύτερη ευθύνη για τη δική τους προσωπική ευεξία στο πλαίσιο της εργασίας.
Οι πιο υγιεινοί χώροι εργασίας θα είναι ένας προορισμός όπου οι άνθρωποι θα πηγαίνουν για να βελτιώσουν και τη δική τους ευεξία. Το μέλλον της εργασίας φέρνει ευκαιρίες αλλά και κινδύνους. Μια συγκυρία παγκόσμιων δυνάμεων αλλάζει την σχέση μεταξύ της εργασίας και της προσωπικής ευεξίας μας.
Ορισμένες από αυτές τις τάσεις είναι θετικές, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης του αριθμού των γυναικών στο χώρο εργασίας, την συνεχή εκπαίδευση, τις καινοτομίες και την ενδυνάμωση των εργαζομένων. Ωστόσο, πολλές από αυτές τις τάσεις μας δείχνουν πως θα συνεχίσει να υπάρχει εργασιακό άγχος στο μέλλον.
Οι αλλαγές που περιγράφονται παραπάνω, θα φέρουν θετικό αλλά και αρνητικό αντίκτυπο στον τρόπο που δουλεύουμε. Καθώς τα μηχανήματα μας αντικαθιστούν, η παραγωγή θα αυξάνεται συνεχώς. Στο μέλλον οι εργαζόμενοι θα προσθέσουν αξία με το να είναι καινοτόμοι, αντιληπτικοί, διαισθητικοί και προσαρμόσιμοι.
Οι επιχειρήσεις για να επιβιώσουν και να είναι ανταγωνιστικές , πρέπει να δημιουργήσουν ένα περιβάλλον που να είναι ευθυγραμμισμένο με τις αξίες και την ευεξία των εργαζομένων.
*Η κ. Γρηγοριάδη Δάφνη είναι οικονομική αναλύτρια με ειδίκευση στα Χρηματοοικονομικά και συγγραφέας του βιβλίου “Χρηματοοικονομική Φιλοσοφία'' – Πρακτική εφαρμογή στη Ναυτιλία.
