Του Γιάννη Δεβελέγκα*
Όταν υπηρετούσα την πατρίδα πριν από πολλά χρόνια, είχαμε έναν λοχαγό λεβέντη, για τον οποίο ήμασταν περήφανοι! Μακεδόνας αυτός, συνήθιζε να μας μιλά σε κάθε ευκαιρία για τον Παύλο Μελά, ο οποίος αποτέλεσε υπόδειγμα γενναιότητας και αυταπάρνησης κατά τον Μακεδονικό Αγώνα! Αυτόν τον υπέροχο άνθρωπο, τον συνάντησα πρόσφατα τελείως τυχαία, στην παραλία της Θεσσαλονίκης! Τον κοίταξα στα μάτια, με κοίταξε επίμονα, τον αναγνώρισα πρώτος. Λίγο μετά, βρεθήκαμε να πίνουμε καφέ σε ένα μαγαζάκι στην αρχή της λεωφόρου Νίκης και να συζητάμε για τα παλιά και για τις εξελίξεις στο πρόβλημα της ονομασίας των Σκοπίων που ανακινήθηκε τελευταία:
- Είχαν περάσει μόλις λίγες μέρες από την πρωτοχρονιά του ενενήντα, άρχισε να θυμάται πρώτος ο λοχαγός. Ένας ολόκληρος χρόνος δηλαδή, πριν τη διάσπαση της Γιουγκοσλαβίας και την ανακήρυξη των Σκοπίων ως ανεξάρτητου κράτους με το όνομα «Μακεδονία». Εκείνο το βράδυ, πήραμε εντολή από τη μεραρχία του Κιλκίς, που ήταν υπεύθυνη να συντηρεί τους πλωτήρες που όριζαν τη συνοριακή γραμμή εντός της λίμνης της Δοϊράνης: «Στα πλαίσια της σχετικής διακρατικής συμφωνίας, να προβείτε άμεσα στην περισυλλογή και την τοποθέτηση στη θέση του, ενός πλωτήρα που παρασύρθηκε από ισχυρούς ανέμους προς τον τομέα της Γιουγκοσλαβίας…».
Έτσι λοιπόν το χάραμα της επομένης, βρεθήκαμε μαζί με έναν πηδαλιούχο υπαξιωματικό του Μηχανικού και τέσσερις κληρωτούς που αποτελούσαν το πλήρωμα της στρατιωτικής λέμβου εφόδου, να κατευθυνόμαστε με ιλιγγιώδη ταχύτητα προς τους τεράστιους λευκούς πλωτήρες που χώριζαν τη λίμνη της Δοϊράνης, σε ελληνικό και γιουγκοσλαβικό τομείς.
Σαν περάσαμε με τη λέμβο στην απέναντι πλευρά και αρχίσαμε τη διαδικασία της περισυλλογής, μας προσέγγισε απειλητικά και με πρωτοφανή ετοιμότητα, ένα πλήρως επανδρωμένο και εξοπλισμένο σκάφος του γιουγκοσλαβικού λιμενικού σώματος. Ο επικεφαλής τους με εχθρικές χειρονομίες και αμετροέπεια στα ακαταλαβίστικα λόγια της διαλέκτου τους, μας υπέδειξε να απομακρυνθούμε αμέσως από τα χωρικά τους ύδατα! Όταν μάλιστα προσπάθησα να τους καθησυχάσω μιλώντας τους στα ελληνικά πρώτα και μετά στα αγγλικά, αυτοί όχι μόνο δεν ανταποκρίθηκαν, αλλά όπλισαν επιδεικτικά τα τυφέκιά τους και πέρασαν μια δεσμίδα με πυρομαχικά στο πανάρχαιο μυδραλιοβόλο που ήταν πακτωμένο στην πλώρη του σκάφους τους.
Εκείνη τη στιγμή – συνέχισε ο λοχαγός μου – έφερα ασυναίσθητα στο νου μου την απολογία που είχα κληθεί να υποβάλω μερικές μέρες νωρίτερα, προκειμένου να τιμωρηθώ παραδειγματικά από τους ανωτέρους μου, επειδή βαδίζοντας προς την εκπαίδευση, σας είχα βάλει να τραγουδήσετε το «Μακεδονία ξακουστή…»! Ένα άσμα που η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ είχε απαγορεύσει να το τραγουδάμε, γιατί θεωρούσε πως ήταν μιλιταριστικό, πως αναπαρήγαγε την εθνική ιδεολογία και πως ήταν εχθρικό προς τις γειτονικές κομμουνιστικές χώρες!
Εν τω μεταξύ, το σκάφος του γιουγκοσλαβικού λιμενικού πλησίασε κι άλλο. «Κύριε Λοχαγέ, καλύτερα να φύγουμε», μου είπε ο πηδαλιούχος και μάρσαρε στο ρελαντί τις πανίσχυρες μηχανές της λέμβου. Τότε κι εγώ, άνοιξα τον ασύρματο που είχαμε μαζί μας και ενημέρωσα σχετικά τον επιτελάρχη της Μεραρχίας. Ξαφνικά, διαπίστωσα πως οι Σκοπιανοί είχανε φτάσει πάρα πολύ κοντά μας. Τόσο κοντά, που ήταν εύκολο να διακρίνουμε στο βλέμμα τους, ένα θανάσιμο μίσος!
Το περιστατικό αυτό, που φανέρωνε την αλλαγή στάσης της γειτονικής μας χώρας και τα πραγματικά αισθήματα των γειτόνων μας, δεν ήταν το μοναδικό! Τα μηνύματα προς την κυβέρνηση και τον πολιτικό κόσμο της χώρας μας, ήταν ανησυχητικά! Εξάλλου, είχε καταρρεύσει ήδη από το ''89 το «τείχος του αίσχους» στο Βερολίνο, η Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών είχε αποδυναμωθεί δραματικά, και είχαν αρχίσει να εκδηλώνονται εθνικιστικές τάσεις στους λαούς του σιδηρού παραπετάσματος. Ιδιαίτερα, στις χώρες της Βαλτικής, στα Βαλκάνια και στα Σκόπια, τα οποία είχαν εκδώσει ήδη από το 1969 την κατάπτυστη «Ιστορία του (ψευτο)Μακεδονικού Έθνους»!
Γνώριζαν επίσης πολύ καλά, η κυβέρνηση, η αντιπολίτευση και οι αδρά αμειβόμενοι από τα κρατικά ταμεία σύμβουλοί τους, πως από την πλευρά του ΝΑΤΟ και του αμερικανικού παράγοντα - όπως συνέβαινε ως τότε και με το Σύμφωνο της Βαρσοβίας- υπήρχε εντονότατο ενδιαφέρον για την εξασφάλιση, των Υψιπέδων του Κοσσόβου και της Σόφιας, μέσω των οποίων μπορούσαν να ελέγχουν στρατιωτικά, ολόκληρη την περιοχή των Βαλκανίων. Επίσης ήταν γνωστό πως για να υποστηριχθεί και να αξιοποιηθεί πλήρως επιχειρησιακά το υψίπεδο του Κοσσόβου, ήταν απαραίτητος ο έλεγχος του λιμένος της Θεσσαλονίκης και του οδικού-σιδηροδρομικού άξονα που περνούσε από τα Σκόπια. Άρα, ήθελαν (όπως και σήμερα) επειγόντως το κρατίδιο αυτό να βρίσκεται κάτω από Νατοϊκή διοίκηση!
Παρόλα αυτά η Ελλάδα, όχι μόνο αδράνησε και δεν χάραξε ως όφειλε, μια ενιαία εθνική πολιτική που θα έλυνε ευνοϊκά για μας το πρόβλημα, αλλά τα κόμματα και μερικοί πολιτικοί, προσπάθησαν να εκμεταλλευτούν το ζήτημα για μικροπολιτικά και προσωπικά οφέλη. Μέχρι και συλλαλητήρια του ενός εκατομμυρίου πολιτών διοργάνωσαν σ΄ αυτούς εδώ τους δρόμους της Θεσσαλονίκης, για να εκμεταλλευτούν τον πατριωτισμό των Ελλήνων και να αναρριχηθούν και πάλι στην εξουσία, εκείνοι που λίγα χρόνια πριν, απαγόρευαν να τραγουδάμε το εμβατήριο «Μακεδονία» και ανέχονταν να ονομάζεται το νότιο τμήμα της Γιουγκοσλαβίας, με αυτό το όνομα. Ακόμη χειρότερα, υπήρχαν και κάποιοι που ενθάρρυναν τη δημιουργία του κράτους της Μακεδονίας του Βαρδάρη με πρωτεύουσα τη Θεσσαλονίκη μας, υπακούοντας τυφλά στις προσταγές του Κρεμλίνου.
- Σήμερα όμως υπάρχουν ευνοϊκές συνθήκες λοχαγέ μου, του είπα, ώστε να βρεθεί μια δίκαιη συμβιβαστική λύση στο πρόβλημα. Ο Αμερικανός διαπραγματευτής δήλωσε τις προάλλες πως: «Η Ελλάδα θέλει να επιλυθεί το πρόβλημα της ονομασίας, τα Σκόπια όμως καίγονται για λύση».
- Στην πραγματικότητα αυτοί που καίγονται περισσότερο σήμερα για λύση, είναι το ΝΑΤΟ και τα αμερικανικά συμφέροντα, καθώς τον τελευταίο καιρό προσπαθεί έντονα η Ρωσία να αυξήσει την επιρροή της στη Βαλκανική χερσόνησο. Έτσι λοιπόν, βιάζονται να εντάξουν τα Σκόπια στο ΝΑΤΟ και να τα συνδέσουν οικονομικά και πολιτικά με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι τόσο σοβαρό το θέμα για τις ΗΠΑ, που αποκλείεται να έμεινε εκτός ατζέντας κατά την επίσκεψη του πρωθυπουργού μας στον Λευκό Οίκο!
- Κι εμείς από την άλλη, συνέχισε, φαίνεται πως έχουμε ηγεσίες κατώτερες των περιστάσεων, που είναι πρόθυμες να παραδώσουν το όνομα «Μακεδονία» και να προδώσουν τους προγόνους μας και τα παιδιά μας. Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, έχουν ήδη ληφθεί οι αποφάσεις και τα κόμματα σπεύδουν να διαχειριστούν την ήττα, με τις λιγότερες κατά το δυνατόν γι αυτά απώλειες!
- Και μετά;
- Μετά φίλε μου, με την ενδοτικότητα που δείχνουμε, παίρνουν σειρά, η Θράκη και η Ήπειρος και το Αιγαίο…
Κάπου εκεί τελείωσε και η συνάντησή μας. Τον αποχαιρέτησα, με αποχαιρέτησε και καθώς τον έβλεπα να απομακρύνεται αγέρωχος προς τον Λευκό Πύργο, έμεινα με τη σκέψη πως: «Όταν υπηρετούσα την πατρίδα, πριν από πολλά- πολλά - πολλά χρόνια, είχαμε έναν …εαυτό λεβέντη, για τον οποίο ήμασταν περήφανοι»!
*Ο κ. Γιάννης Β. Δεβελέγκας είναι συγγραφέας και αρθρογράφος στον «Πρωινό Λόγο» Ιωαννίνων.
