Ξαναζωηρεύει η οπτικοακουστική παραγωγή περιεχομένου στην Ελλάδα. Τα κίνητρα που επινοήθηκαν το 2017 με την δημιουργία του Εθνικού Κέντρου Οπτικοακουστικών Μέσων και Επικοινωνίας (ΕΚΟΜΕ) κατάφεραν να αλλάξουν την εικόνα της χώρας στις εταιρείες παραγωγής κάθε λογής έργου εικόνας και ήχου. Οι παραγωγές αυξάνονται και η χώρα, χάρις και στα τελευταία κίνητρα που θεσμοθέτησε η κυβέρνηση, γίνεται ολοένα και πιο ελκυστικός προορισμός.
Το 2021 μάλιστα δεν αποκλείεται να καταστεί έτος καμπής για τις οπτικοακουστικές παραγωγές στη χώρα μας, εφόσον ευοδωθούν δύο μεγάλες, χολιγουντιανών προδιαγραφών, παραγωγές. Η πρώτη παραγωγή αφορά στην Disney και την πολυαναμενόμενη ταινία με θέμα τη ζωή του Γιάννη Αντεντοκούμπο.
Η δεύτερη αφορά σε μια ταινία της Νια Βάρνταλος σε παραγωγή της επίσης ελληνικής καταγωγής Ρίτα Γουίλσον, συζύγου του γνωστού ηθοποιού Τομ Χανκς. Είναι άγνωστο ακόμη αν η παραγωγή της Γουίλσον αφορά στην τρίτη ταινία του επιτυχημένου «Γάμος αλά Ελληνικά (My big fat Greek Wedding)».
Το ενδιαφέρον της οπτικοακουστικής βιομηχανίας για τη χώρα μας δεν είναι συγκυριακό. Από τον Ιούλιο του 2017, δηλαδή μετά την ψήφιση του ν. 4487, αυξάνει συνεχώς. Μάλιστα από το 2018 μέχρι και σήμερα, σύμφωνα με τον Γενικό Γραμματέα Ψηφιακής Διακυβέρνησης Λεωνίδα Χριστόπουλο, 58 επενδυτικά σχέδια (παραγωγές) εντάχθηκαν στις διατάξεις του νόμου. Εξ αυτών, οι 27 παραγωγές αφορούσαν κινηματογραφικές ταινίες, οι 30 τηλεοπτικές σειρές ενώ μια παραγωγή αφορά video game. Από αυτές τις παραγωγές, οι 18 είναι διεθνείς (διασυνοριακές).
Τα επενδυτικά σχέδια
Το ύψος των προαναφερόμενων επενδυτικών σχεδίων ξεπερνά τα 75 εκατ. ευρώ. Εξ αυτών τα 30 εκατ. ευρώ θα αποτελέσουν επιδότηση του ΕΚΟΜΕ. Μέχρι σήμερα όμως έχουν εκταμιευθεί μόλις 7,5 εκατ. ευρώ. Η διαδικασία εκταμίευσης είναι αργή, καθώς όπως προβλέπει το σχετικό θεσμικό πλαίσιο, για να εκταμιευθεί η επιδότηση πρέπει να ολοκληρωθεί η παραγωγή του οπτικοακουστικού έργου (ταινία, σίριαλ, ντοκιμαντέρ κ.λπ.). Και ειδικά πέρυσι, όπως αναφέρουν τα στελέχη τα ΓΓ Ψηφιακής Διακυβέρνησης, υπήρξαν πολλά πισωγυρίσματα στις παραγωγές λόγω της πανδημικής κρίσης. Μάλιστα κατά την περίοδο του πρώτου lockdown, όλα τα γυρίσματα είχαν σταματήσει.
Η παροχή κινήτρων για την ενίσχυση της παραγωγή οπτικοακουστικών έργων έγινε συνείδηση στη πολιτειακή ηγεσία της χώρα, κυρίως μετά την επιλογή των παραγωγών του «Mamma Mia 2 (Mamma Mia! Here we go again)» να απορρίψουν την Ελλάδα ως χώρο γυρισμάτων της ταινίας. Καίτοι η ταινία έχει ως αναφορά την Ελλάδα, εν τούτοις γυρίστηκε σε μια τοποθεσία (Κροατία) που μοιάζει με την χώρα μας. «Αυτό συνέβη καθαρά για λόγους κόστους», παραδέχεται στέλεχος του υπ. Ψηφιακής Διακυβέρνησης. «Η Κροατία έδωσε κίνητρα τα οποία κατάφεραν και έκαμψαν την αρχική προτίμηση των παραγωγών (του Mamma Mia 2) τα γίνουν τα γυρίσματα στην Ελλάδα».
H διεύρυνση των κινήτρων
Η νέα ηγεσία του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης όχι μόνον υιοθέτησε τα κίνητρα του ν. 4487/2017 αλλά επιπλέον τα διεύρυνε. Η επιδότηση από 35% αυξήθηκε σε 40%, δόθηκε φορολογική απαλλαγή για το 30% της (επιλέξιμης) δαπάνης και μειώθηκαν περαιτέρω τα όρια χρηματοδότησης ενός έργου. Επίσης με ρύθμιση που πέρασε στο τέλος του 2020 (ν. 4761/2020), το Δημόσιο επέτρεψε για πρώτη φορά την επιδότηση πολύ μεγάλων ξένων οπτικοακουστικών παραγωγών, χολιγουντιανών προδιαγραφών.
Μάλιστα προβλέπει επιδότηση μέχρι του ύψους 12 εκατ. ευρώ για ένα οπτικοακουστικό έργο. Πολλοί είναι εκείνοι που βλέπουν πίσω από την ρύθμιση αυτή το ενδεχόμενο συγχρηματοδότησης μιας μεγάλης παραγωγής, είτε εκείνης της Disney που αφορά τη ζωή του Γιάννη Αντεντοκούμπο, είτε της νέας ταινίας με την Νία Βάρνταλος, είτε και τις δύο μαζί.
Στις τελευταίες πάντως θετικές επιδόσεις, ξεχωρίζουν τα γυρίσματα του έργου «Η χαμένη κόρη (Τhe Lost Daughter)» βασισμένο στο βιβλίο της Έλενα Φεράντε και στο οποίο πρωταγωνιστεί η βραβευμένη το 2019 με όσκαρ (για την ταινία του Γιώργου Λάνθιμου «Ευνοούμενη») Ολίβια Κόλμαν. Η ταινία, που αρχικά προγραμματίζονταν να γυριστεί στην Ιταλία στην διάρκεια της περασμένης Άνοιξης, λόγω της πανδημικής κρίσης, τελικά γυρίστηκε εξ’ ολοκλήρου στις Σπέτσες την περίοδο Αυγούστου-Οκτωβρίου 2020. Μάλιστα το σενάριο προσαρμόστηκε κατάλληλα ώστε η υπόθεση να εκτυλίσσεται στο νέο περιβάλλον των γυρισμάτων.
Η επιτυχία αυτή ήταν συνδυασμός πολλών πραγμάτων. Η χώρα είχε αντιμετωπίσει αποτελεσματικά την πανδημική κρίση, το γενικότερο περιβάλλον έχει καταστεί ελκυστικό και τρίτον υπάρχουν άνθρωποι που πλέον βοηθούν αυτού του είδους τις παραγωγές. «Μετά και την υπόθεση της “Μικρής Τυμπανίστριας (The Little drummer girl)», οι αντιδράσεις της κοινωνίας στα γυρίσματα έχουν αμβλυνθεί», παραδέχεται στέλεχος του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
Επίσης πολλοί ήταν αυτοί που «έτρεξαν», τόσο στο υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, στο υπουργείο Εξωτερικών, όσο και σε άλλους φορείς, προκειμένου να ευοδωθεί η παραγωγή., παραδείγματος χάριν προκειμένου να δοθούν κατ’ εξαίρεση βίζες σε πολίτες τρίτων χωρών (εκτός Ε.Ε.). Έτσι διευκολύνθηκε η παραγωγή στην οποία και συμμετείχαν πολλοί συντελεστές από ΗΠΑ και εν γένει από χώρες εκτός Ε.Ε.
Βασική πάντως προϋπόθεση στις αποφάσεις των παραγωγών ταινιών και σειρών, είναι το προβλέψιμο και ασφαλές περιβάλλον δημιουργίας οπτικοακουστικών έργων. «Κάθε ημέρα καθυστέρησης σε ένα γύρισμα, είναι απώλεια πολλών χρημάτων», λέει στέλεχος του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Αυτό στοίχισε ιδιαίτερα στην Ελλάδα όταν οι παραγωγοί της ταινίας «Bourne», αποφάσισαν τα γυρίσματα που αφορούσαν στην Αθήνα, να γίνουν στην Τενερίφη. Εκείνη την εποχή η Αθήνα δεν θεωρούνταν ασφαλής προορισμός, εξαιτίας των συχνών ταραχών που σημειώνονταν στο Σύνταγμα και σε άλλες πόλεις της χώρας.
Εγχώριο περιεχόμενο
Παρά το ότι η τα φώτα της δημοσιότητας εστιάζονται στις μεγάλες διεθνείς παραγωγές, εν τούτοις οι επιδοτήσεις του ΕΚΟΜΕ, κυρίως από το 2018 και μετά, έχουν αναζωογονήσει την παραγωγή τοπικού και εγχώριας κατανάλωσης οπτικο-ακουστικού περιεχομένου. Αυτό είναι ορατό σε όλους κυρίως από τα τηλεοπτικά σήριαλ που προβάλλονται κάθε βράδυ στα κανάλια ελεύθερης λήψης.
Σύμφωνα με τους ανθρώπους του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης το ΕΚΟΜΕ αναζωογόνησε την παραγωγή εγχώριων σήριαλ, η παραγωγή των οποίων είχε ολωσδιόλου διακοπεί λόγω της οικονομικής κρίσης που ακολούθησε το 2010 και μετά. Η πιο σημαντική, δε, επιδότηση του ΕΚΟΜΕ φέρεται να έχει δοθεί στο σήριαλ «Μέλισσες» που προβάλλει ο σταθμός Antenna. Το σήριαλ πιθανώς να μην είχε γυριστεί χωρίς τις επιδοτήσεις. Το ίδιο ισχύει και για την ταινία «Ευτυχία» που παρ' ότι απευθύνεται κυρίως στην εγχώρια αγορά, εντούτοις σημείωσε μεγάλη επιτυχία.
Άλλες παραγωγές που χρηματοδοτήθηκαν από το ΕΚΟΜΕ είναι οι «Echoes of the Past», «Το νησί της φωτιάς», «Η μπαλάντα της τρύπιας καρδιάς», «Adults in a Room», «Born to be Murdered», «Φαντασία», «Μη διστάζεις» κ.ά. Στην ίδια κατηγορία συγκαταλέγονται τηλεοπτικές σειρές (εγχώριες και ξένες), όπως οι «ΕΔΕΜ», «The Durrells in Corfu Season 4», «Έτερος Εγώ», «Χαμένες Ψυχές», «Λόγω Τιμής 20 Χρόνια Μετά», «Έξι Νύχτες στην Ακρόπολη», «Κρατάς Μυστικό» κ.ά.
Ειδικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η ξένη σειρά Tehran που γυρίστηκε εξ’ ολοκλήρου στην Αθήνα και διαδραματίζεται στην Τεχεράνη. Ο πρώτος κύκλος ήδη προβλήθηκε από τη πλατφόρμα Apple TV και τώρα ετοιμάζεται η δημιουργία του δεύτερου κύκλου επεισοδίων (Season 2). Τα γυρίσματά του θα γίνουν από την ερχόμενη Άνοιξη στην Αθήνα ενώ μένει να αποφασίσει ένας τρίτος κύκλος επεισοδίων (Season 3) της σειράς.
