Του Εμμανουήλ Π. Καλλίγερου*
Πρόσφατα διαβάσαμε στον τύπο για την κατάσταση απονομής της Δικαιοσύνης στη χώρα μας, την οποία οι μετρήσεις κατατάσσουν τελευταία παγκοσμίως! Στην Ελλάδα, για την ολοκλήρωση μίας δικαστικής υπόθεσης απαιτούνται 1580 ημέρες κατά μέσο όρο, όταν αντίστοιχα απαιτούνται μόνο 564 ημέρες στη Βουλγαρία και 523 ημέρες στην Αλβανία! Στη χώρα μας εκκρεμούν κοντά 600.000 υποθέσεις, από τις οποίες περίπου οι 250.000 στα Διοικητικά Δικαστήρια. Πρόσφατα είδαμε τι σημαίνει ταχύτητα στην έναρξη της δικαστικής διαδικασίας με την υπόθεση της κακοποίησης των 13 παιδιών από τους γονείς τους στις ΗΠΑ. Είναι όμως Δικαιοσύνη αυτή που απονέμεται με τόση καθυστέρηση; Άπειρες φορές η οριστική κατάληξη μίας δικαστικής υπόθεσης βρίσκει τους πρωταγωνιστές της στον… τάφο και τη συνέχεια αναλαμβάνουν οι απόγονοι. Δεν θα είναι ασφαλώς κοινοτυπία να αναφέρουμε ότι η δικαιοσύνη αποτελεί τη βάση για τη Δημοκρατία και, όταν η πρώτη δεν απονέμεται σωστά και στην ώρα της, υπονομεύει άμεσα τη δεύτερη.
Τι φταίει όμως για την κατάσταση αυτήν στην Ελλάδα; Έχουμε ακούσει τόσα πολλά, όπως: Είναι λίγοι οι δικαστές (το επαναλαμβάνουν συνεχώς και οι συνδικαλιστικοί τους εκπρόσωποι). Δεν έχουν μπει στην ηλεκτρονική εποχή τα δικαστήρια (τι εμπόδιζε να μπουν;). Δεν υπάρχει επάρκεια δικαστικών υπαλλήλων (αυτό το επικαλούνται οι πάντες). Ευθύνεται η Δικονομία, που επιτρέπει πολλές αναβολές και καθυστερήσεις (όμως την ίδια Δικονομία δεν χρησιμοποιούν και άλλες χώρες;). Είναι δικομανείς οι Έλληνες (γιατί άραγε Το έψαξε ποτέ κανείς;). Ασφαλώς έχουν αναφερθεί και άλλοι λόγοι, σίγουρα δε και οι παραπάνω είναι ακριβείς και ο καθένας έχει ένα μικρό ή μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης για την κατάσταση που επικρατεί. Όμως, καίτοι αρκετοί το έχουν επισημάνει, ελάχιστοι όμως το προτάσσουν, ο κυριότερος λόγος του πλήθους των εκκρεμών υποθέσεων και συνακόλουθα της καθυστέρησης στην απονομή της Δικαιοσύνης είναι η ίδια η κατάσταση που επικρατεί στις δύο άλλες εξουσίες. Στη Νομοθετική και την Εκτελεστική.
Στην πρώτη, που έχει και το μέγιστο βάρος της ευθύνης, την τραγική κατάσταση την έχει δημιουργήσει η πολυνομία, η ασάφεια στους νόμους, το πλήθος των τροπολογιών ασχέτων με το κύριο σώμα του νόμου και η έλλειψη μίας γενικής κωδικοποίησης. Μπορεί να ακούγεται ως αστείο μεταξύ δικαστών και δικηγόρων, αλλά λένε ότι η τελευταία σοβαρή κωδικοποίηση ήταν του… Ιουστινιανού! Το κακό είναι ότι και οι ίδιοι οι δικαστές και οι δικηγόροι, όταν βρεθούν στη θέση συμβούλων σε κυβερνήσεις, όχι μόνο ελάχιστα πράττουν για να περιορισθεί το κακό, αλλά υπερηφάνως συμβουλεύουν τους κυβερνώντες να προσφεύγουν σε αυτή τη μέθοδο και να …ξεφεύγουν από τον έλεγχο της αντιπολίτευσης ή να εξυπηρετούν την εκλογική τους πελατεία. Όσον αφορά την Εκτελεστική εξουσία, πέραν της ευθύνης της στην παραπάνω διαδικασία, πρέπει να καταλογίσει κανείς και αδιαφορία για τον πολίτη, καθώς αδιαφορεί για την εφαρμογή των νόμων, κωλυσιεργεί στην έκδοση διευκρινιστικών εγκυκλίων, που είναι απαραίτητες και λόγω της προχειρότητος στη διατύπωση των νόμων, ενώ δημιουργεί ακόμη και σκόπιμες ασάφειες για να εξαναγκασθεί ο πολίτης να γίνεται υποχείριος των υπαλλήλων. Και τελικά ο πολίτης, χάριν του οποίου γίνονται οι νόμοι, τι κάνει; Μη μπορώντας να βρει άκρη με τη νομοθετική εξουσία στην οποία δεν έχει πρόσβαση πλην όσων αποτελούν ομάδες πίεσης και με την εκτελεστική, η οποία σπάνια εφαρμόζει σωστά και έγκαιρα τους νόμους, αναγκάζεται να προσφύγει στη Δικαιοσύνη, ως έσχατο καταφύγιο, στο οποίο ελπίζει να βρει το δίκιο του. Είτε πρόκειται για μισθολογική διαφορά, είτε για πολεοδομική υπόθεση, είτε για δασική αμφισβήτηση, είτε για βαθμολογική εξέλιξη στην υπαλληλική ιεραρχία, είτε για οτιδήποτε νομίζει κανείς ότι αδικήθηκε, ειδικά μάλιστα σε έναν λαό, ο οποίος, εξ αιτίας της έλλειψης βασικής παιδείας, θεωρεί πάντα ότι είναι αδικημένος. Και τότε αρχίζει η συστηματική συσσώρευση υποθέσεων που οδηγεί με τη σειρά της στην καθυστέρηση της απονομής της Δικαιοσύνης και βρισκόμαστε έτσι στην αρχή ενός φαύλου κύκλου, ο οποίος σίγουρα χρειάζεται ένα νέο…. Ιουστινιανό για να δώσει λύση.
Κλείνουμε, λοιπόν, με μία επανάληψη. Η Δικαιοσύνη έχει καταστεί το έσχατο καταφύγιο για τον πολίτη και για το λόγο αυτόν (μαζί με όλους όσους αναφέρθηκαν παραπάνω, αλλά, ενδεχομένως, και πολλούς άλλους) η απονομή της πάσχει στο βαθμό που διαπίστωσε η Παγκόσμια Τράπεζα, στην οποία ανήκουν και οι αριθμοί στην αρχή του κειμένου. Και για το λόγο αυτόν και οι δανειστές με τους εκπροσώπους τους έθεσαν την καθυστέρηση στην απονομή της Δικαιοσύνης, στην κορυφή των προτεραιοτήτων τους για προσέλκυση επενδύσεων, αφού ο οιοσδήποτε επενδυτής διαπιστώσει πόσα χρόνια θα χρειασθεί για να ξεμπλέξει από μία υπόθεση, αν εμπλακεί στα γρανάζια της Δικαιοσύνης (που θα εμπλακεί σίγουρα έτσι που λειτουργούν όλα στον τόπο μας) θα αναζητήσει αλλού την τύχη του και την προσδοκία του όποιου κέρδους και θα αφήσει αυτή την χώρα να τρώει τις σάρκες της. Ίσως και για το λόγο αυτόν τελειώνουν πλέον με συνοπτικές διαδικασίες οι αξιολογήσεις. Όχι γιατί είναι όλα καλά, αλλά γιατί μάλλον διαπίστωσαν πλέον ότι, όσα και να κάνουν δεν πρόκειται να γίνει τίποτα. Ότι αυτή η χώρα είναι καταδικασμένη να ζει ή να μισοζεί, έτσι και ότι δεν μπορούν να χάνουν άλλο το χρόνο τους μαζί μας. Εξάλλου, ίσως και να έχουν επιτύχει όσα οι ίδιοι επεδίωκαν, οπότε είναι έτοιμοι να αφήσουν τις συμβουλές στην άκρη και τους ανόητους και ανεπαρκείς Έλληνες ταγούς (και υπηκόους) στην κακομοιριά τους. Και αυτό θα είναι το χειρότερο!
* Ο κ. Εμμανουήλ Π. Καλλίγερος είναι Εκδότης εφημερίδας ΚΥΘΗΡΑΪΚΑ.
