Μια νέα δεκαετία άρχισε. Μία από τις πιο σημαντικές, ενδεχομένως, για τις επόμενες, αφού θα κουβαλά εν σπέρματι την αμφισβήτηση για όσα θεωρούνταν δεδομένα, αλλά δεν είναι…
Βεβαιότητες, πλέον, δεν υφίστανται. Υφίσταται η ανθρώπινη προσπάθεια και υπέρβαση απέναντι στο πιθανό που όμως παραμένει άγνωστο μέχρι να προκύψει.
Η ανθρώπινη πρόοδος στηρίχθηκε στην ανθρώπινη περιέργεια. Την ανάγκη γνώσης, κατανόησης και κατάκτησης. Το εμβόλιο ως αποτέλεσμα της ανθρώπινης διανοητικής και επιστημονικής εξέλιξης αποτελεί τη σημαντικότερη ανακάλυψη του ανθρώπινου πολιτισμού από καταβολής κόσμου. Το κάθε εμβόλιο. Είναι συγκλονιστικό να μπορεί ο άνθρωπος να κάνει πιο «έξυπνο» τον ίδιο τον οργανισμό του, για να αντιμετωπίσει απειλές που μπορούσαν να εξαφανίσουν το είδος μας.
Παράλληλα, η κρίση του κορονοϊού αναπροσάρμοσε τις προτεραιότητες όλων. Η προτεραιότητα σήμερα είναι η αντιμετώπιση της παγκόσμιας πολλαπλής σοβαρής απειλής του ιού. Αλλά είναι και ευκαιρία να οργανώσουμε το αύριο. Και δεν εννοώ μόνο την απαραίτητη οργάνωση της αντιμετώπισης της κρίσης. Υπάρχει και το μετά. Βέβαια, αυτό δεν θα συμβεί νομοτελειακά. Χρειάζεται όραμα, οργάνωση και πολιτική βούληση στοιχεία που έδειξε ότι διαθέτει πρωτίστως ο Πρωθυπουργός, ισορροπώντας διαρκώς μεταξύ αλλεπάλληλων κρίσεων που ενέσκηψαν το μεγαλύτερο μέρος της έως τώρα θητείας της Κυβέρνησης.
Οι αλλαγές και οι κρίσεις, πλέον, θα είναι παγκόσμιες, διάχυτες και ορμητικές. Ιοί, υπερθέρμανση του πλανήτη, διαρκείς συρράξεις, εμπορικοί ανταγωνισμοί, τεχνολογικές προκλήσεις κ.α. Το πραγματικό δίλημμα είναι: θα μας ορίσουν ή θα τις ορίσουμε; Η επιστήμη του χάους μας εγγυάται ότι ακόμα και εάν οραματιστούμε το μέλλον, το ορίσουμε, το οργανώσουμε, η εξέλιξη θα είναι απρόβλεπτη. Η θεωρία των σύνθετων συστημάτων και του μαύρου κύκνου είναι διαχρονικά επίκαιρες και σήμερα περισσότερο από ποτέ, ο τρόπος οργάνωσης της σκέψης του αύριο, προϋποθέτει σύνθετες παραμέτρους ανίχνευσης όχι του μέλλοντος, αλλά των εναλλακτικών σεναρίων επί του μέλλοντος. Με άλλα λόγια, το μέλλον θα προκύψει μέσα από σύνθετες παραμέτρους που συνιστούν εν πολλοίς και εν δυνάμει αποφάσεις των ανθρώπινων κοινωνιών.
Το «εγχειρίδιο» οργάνωσης της επόμενης ημέρας επιβάλλει την οργάνωση της σκέψης μας και των προτεραιοτήτων μας συγκεράζοντας το «τυχαίο» και τον έμφυτο εγωισμό. Ποιο θα ήταν όμως καλύτερο σημείο αφετηρίας, από τα μαθήματα που έχουμε ήδη πάρει εδώ και 1 χρόνο;
Τα δίπολα του Ιού
Στη χώρα μας καταφέραμε – και για καιρό ακόμα θα παλεύουμε – να οργανώσουμε μέσα σε πρωτόγνωρες συνθήκες ένα παρόν…επαρκώς επαρκές απέναντι στον ιό και να διαθέτουμε τη δυνατότητα σχεδιασμού για τα επόμενα βήματα κατακτώντας αυτονόητες αντιλήψεις, όπως, ότι η επιστήμη έχει τον πρώτο λόγο και εκείνη τροφοδοτεί τον κυβερνητικό ορθολογισμό που με τη σειρά του καλείται διαρκώς να παλεύει για να πιστώνεται την εμπιστοσύνη από την κοινωνία. Αυτή η συμμαχία με την επιστήμη, αποδίδει και οδηγεί στην επικράτηση του ορθολογικού έναντι του λαϊκισμού.
Το παραδοσιακό δίπολο δεξιά και αριστερά έχει χάσει τη σημασία του εδώ και χρόνια. Ο δημόσιος λόγος του Κ. Μητσοτάκη αυτό το έχει καταστήσει παρωχημένο και σαφές εδώ και 5 χρόνια. Ο ιός καταπλάκωσε και τις τελευταίες ελπίδες νεκρανάστασης λαβάρων του περασμένου αιώνα. Σημασία σήμερα έχει η επιλογή των ικανών και αποφασισμένων να υπηρετήσουν το δημόσιο συμφέρον από κάθε θέση μικρής ή μεγαλύτερης ευθύνης. Και αυτό αφορά και τον ιδιωτικό τομέα γιατί το Κράτος δεν μπορεί να τα κάνει όλα.
Ενώπιον του δημόσιου συμφέροντος και της προστασίας της Υγείας δεν υπάρχει δεξιά και αριστερά, δεν υπάρχει διαχείριση και «πολιτική διαχείριση».
Αλλά και για τις επικείμενες παγκόσμιες κρίσεις το ίδιο ισχύει. Για παράδειγμα, η προστασία του περιβάλλοντος δεν έχει αριστερό ή δεξιό πρόσημο, η συνύπαρξη του ανθρώπου με την Τεχνητή Νοημοσύνη δεν επηρεάζεται από το ήθος της αριστεράς ή τη δεοντολογία της δεξιάς. Η σοβαρότητα, ο ορθολογισμός, η γνώση έκαναν τη διαφορά στη διαχείριση και την αντέταξαν στις σειρήνες της «πολιτικής διαχείρισης». Όσοι προσπάθησαν να σπεκουλάρουν την κρίση του ιού με ιδεολογικές εκφάνσεις, έδωσαν δυστυχώς, αξία σε παρωχημένες απόψεις έναντι της ανθρώπινης ζωής.
Παγκοσμιοποίηση και αντιπαγκοσμιοποίηση ήρθαν ελέω πολιτικών σκοπιμοτήτων σε αντιπαράθεση κενή όμως περιεχομένου. Όσο συνδεδεμένοι είμαστε απέναντι στον κίνδυνο και την κρίση, άλλο τόσο συνδεδεμένοι είμαστε στον επιστημονικό θρίαμβο της ανθρωπότητας. Δεν μπορούμε να κόψουμε πλέον, όσα με ενώνουν και τους τρόπους με τους οποίους είμαστε συνδεδεμένοι. Αυτό που πρέπει να δημιουργήσουμε είναι η οργάνωση αντιμετώπισης αυτών των παγκόσμιων κινδύνων.
Η νέα δεκαετία γνωρίζουμε σε αρκετά ικανοποιητικό βαθμό τί θα φέρει. Αυτό που απαιτείται είναι τι πραγματικά αξίζει. Τι πραγματικά θα έχει ουσία.
Γνώση και ιεράρχηση.
*O Γιάννης Μαστρογεωργίου είναι Γ.Γ. Ενημέρωσης και Επικοινωνίας
