Του Άγγελου Τσιγκρή*
Η κάθε κοινωνική οργάνωση έχει τα επίπεδα της βίας και της εγκληματικότητας που της αναλογούν. Ούτε ένα έγκλημα περισσότερο, ούτε ένα έγκλημα λιγότερο.
Οι δείκτες των επιπέδων της βίας που παρουσιάζει μια κοινωνία στο χώρο και το χρόνο, αποτελούν την πλέον αξιόπιστη μονάδα μέτρησης των φαινομένων κοινωνικής παθογένειας.
Η αποθέωση της βίας και η διαρκώς αυξανόμενη προβολή της, η διάρρηξη του κοινωνικού ιστού, η αύξηση της φτώχειας, η αποπροσωποποίηση των σχέσεων, η κοινωνική αναλγησία, ο ανταγωνισμός, η αποθέωση του ατομικού επιτεύγματος και η μοναχική πορεία χωρίς οράματα, στόχους και ιδανικά, καθιστούν τη χώρα μας ευάλωτη στη βία και το έγκλημα.
Δεν έχει παρατηρηθεί μέχρι σήμερα κοινωνία χωρίς βία. Στις μέρες μας, όμως, η κατάσταση είναι σαφώς βεβαρημένη. Όσο για τη χώρα μας, η βία έχει καταστεί μια θλιβερή καθημερινότητα.
Για τον αποτελεσματικό έλεγχο της έξαρσης της βίας απαιτείται πρώτα και κύρια μια πολιτική κοινωνικής πρόληψης του φαινομένου, σε συνδυασμό με μία ορθολογική πολιτική δημόσιας ασφάλειας.
Για μια ορθολογική πολιτική δημόσιας ασφάλειας απαιτείται επαναπροσδιορισμός του ρόλου και της αποστολής της Αστυνομίας ως κατεξοχήν φορέα παροχής ασφάλειας, μεταρρύθμιση στην οργάνωση και τη λειτουργία της, αποκατάσταση των σχέσεων εμπιστοσύνης και συνεργασίας με τους πολίτες και σαφής καταγραφή της πραγματικών διαστάσεων του φαινομένου που θέλουμε να αντιμετωπίσουμε, καθώς και των παραγόντων που το τροφοδοτούν.
Προκειμένου να μπορέσει η ΕΛ.ΑΣ. να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τις νέες προκλήσεις στον τομέα της ασφάλειας των Ελλήνων πολιτών (βλ. Άγγελος Τσιγκρής: “Αντεγκληματική Πολιτική για την Ελλάδα του 21ου Αιώνα”, Εκδόσεις Ινστιτούτου Δημοκρατίας “Κωνσταντίνος Καραμανλής”, 2003), πρέπει σε πρώτο στάδιο να γίνουν τα ακόλουθα:
-Η προσαρμογή των διεθνών προτύπων και τάσεων της αντεγκληματικής πολιτικής στις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες της Ελληνικής περίπτωσης.
- Η αλλαγή της νομοθεσίας αναφορικά με τη χρήση των όπλων από τους αστυνομικούς.
- Η δημιουργία ειδικών ομάδων δίωξης με εξειδίκευση σε ιδιαίτερα εγκλήματα.
- Η εντατικοποίηση και ενίσχυση των πεζών και εποχούμενων αστυνομικών περιπολιών.
- Η πάταξη της διαφθοράς στους κόλπους της ΕΛ.ΑΣ.
- Η ενίσχυση των μηχανισμών αυτοκάθαρσης των διωκτικών αρχών.
- Η πρόσληψη επιστημονικού προσωπικού.
- Η ορθολογική κατανομή του έμψυχου δυναμικού της ΕΛ.ΑΣ. στην Επικράτεια, με βάση τις ανάγκες της κάθε περιφέρειας για αστυνόμευση.
- Η ανανέωση και ο εκσυγχρονισμός της υλικοτεχνικής υποδομής.
- Η εκπαίδευση του προσωπικού στις νέες τεχνολογίες και στις σύγχρονες κατευθύνσεις της αντεγκληματικής πολιτικής.
- Η συνεργασία των επιμέρους υπηρεσιών δίωξης της εγκληματικότητας (Ελληνική Αστυνομία, Λιμενικό Σώμα, Οικονομική Αστυνομία, Σώμα Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος, Τελωνεία).
- Η δημιουργία κοινού θαλάμου επιχειρήσεων που θα λειτουργεί σε 24ωρη βάση.
- Η ίδρυση συντονιστικού οργάνου διαχείρισης κρίσεων.
- Η διασφάλιση του ύψους των αποδοχών του προσωπικού.
Από την άλλη μεριά, στον τομέα της κοινωνικής πρόληψης θα πρέπει να καταβληθεί συντονισμένη προσπάθεια για τη μείωση των δεικτών κοινωνικής παθογένειας που κλιμακώνονται διαρκώς τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα της οικονομικής κρίσης.
Με άλλα λόγια, πρέπει να καταβληθούν συντονισμένες προσπάθειες για να μειωθεί η ανεργία, να δοθούν ευκαιρίες στους νέους και να διασφαλισθούν τα μέσα για την επίτευξή τους, να επαναπροσδιορισθούν οι στόχοι της νέας γενιάς, να μειωθεί το άνοιγμα της ψαλίδας μεταξύ πλουσίων και φτωχών, να αυξηθεί το βιοτικό και το εκπαιδευτικό επίπεδο των πολιτών, να στηριχθεί το κοινωνικό κράτος, να εμπεδωθεί η αξιοκρατία, να ενισχυθεί η διαφάνεια, να αμβλυνθούν οι ανισότητες, να ενσωματωθούν οι κοινωνικά αποκλεισμένες ομάδες του πληθυσμού.
Πρέπει, δηλαδή, να καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια για τη δημιουργία μιας ανοιχτής κοινωνίας συνοχής και αλληλεγγύης που θα δίνει ευκαιρίες σε όλους.
*Ο Άγγελος Τσιγκρής έχει διατελέσει εκπρόσωπος της Ελλάδας στη Μόνιμη Επιτροπή Επιχειρησιακής Συνεργασίας για την Εσωτερική Ασφάλεια στην Ευρώπη (COSI) του Συμβουλίου της ΕΕ και στη Μόνιμη Αντιπροσωπία του ΟΗΕ για την Πρόληψη του Εγκλήματος και την Ποινική Δικαιοσύνη.
