Του Ανδρεά Ζαμπούκα
Η κυρία Γωγώ είναι μια συνηθισμένη Ελληνίδα. Άνεργη με πτυχίο ΤΕΙ, μητέρα δύο παιδιών, καλή νοικοκυρά και ευαίσθητη σε κοινωνικά και «πολιτιστικά» θέματα. Ενημερώνεται από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ταυτόχρονα έχει αναμμένη την τηλεόραση, μόνιμα στο σαλόνι της.
Παρακολούθησε λοιπόν, όλη την τηλεοπτική αφήγηση της επίσκεψης του ρώσου προέδρου Β. Πούτιν στην Αθήνα και στον Άγιον Όρος. Και μέσα σε όλα τα λαμπερά και «βυζαντινά» μεγαλεία, η πιο εντυπωσιακή στιγμή που την συγκλόνισε ήταν όταν ο ευσεβής Πούτιν κάνει τον σταυρό του μπροστά στην εικόνα της Θεοτόκου (Άξιον Εστί). Εκεί δεν μπόρεσε να κρατήσει ένα δάκρυ στο μάγουλό της.
Προφανώς, για την κυρία Γωγώ, η εικόνα του Πούτιν είναι πιο οικεία από την εικόνα του Γιουνκέρ ή της Μέρκελ – ακόμα και μετά το ειδύλλιο με τον Αλέξη. Ο κ. Βλαδίμηρος δεν μιλάει για χρήματα και για μνημόνια και οπωσδήποτε, δεν ασχολείται με βαρετά θέματα πολιτικής γραφειοκρατίας. Σε ό τι μας αφορά, απολαμβάνει μόνο την περίοπτη υποψηφιότητά του στη θρυλική «φαντασίωση» του «Μαρμαρωμένου Βασιλιά». Και μολονότι, δεν ανέλαβε καμία υποχρέωση, όταν ο σύντροφος Λαφαζάνης ζήτησε εκείνα τα πέντε ψωροδισεκατομμύρια να ξελασπώσουμε, παραμένει η ελπιδοφόρα φιγούρα των βυζαντινών οραμάτων μας…
Μιας και είπα για βυζαντινά οράματα, η επίσκεψη του Ρώσου Προέδρου συνέπεσε σχεδόν, και με την επέτειο της Άλωσης! Χθες όλοι φέραμε στη μνήμη μας, εκείνη την ζοφερή μέρα της 29ης Μαϊου του 1453. Άλλοι με συγκίνηση και άλλοι με μερικές δόσεις σκεπτικισμού, επειδή πέφτει που και που στα χέρια μας, κανένα βιβλίο και προσγειωνόμαστε στην αποκρουστική πραγματικότητα. Αυτή που λέει πως ήδη κάποιοι είχαν φροντίσει να αποτελειώσουν την Aνατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία -μόνο η Πόλη είχε απομείνει στα 1453- πριν την καταλάβουν οι Οθωμανοί. Και εντελώς συμπτωματικά είναι οι ίδιοι που τρέφουν αιωνίως, το «σκηνικό» μεγαλείο, όπου ο Πούτιν υποδύεται τώρα, ρόλους «κυανέρυθρου Αυτοκράτορα».
Αλλά αυτή είναι η μοίρα μας. Δεν φταίμε που γεννηθήκαμε ακριβώς πάνω στο σταυροδρόμι της γης, μεταξύ καυτών ανατολικών θρύλων και ψυχρών λογικών επιταγών. Θα μου πεις τώρα, πως είναι και θέμα άγνοιας. Δεν το πιστεύω ότι ισχύει μόνο για μας. Η «κυρία Γωγώ» του Βερολίνου βλέπει «Μενεγάκη» όπως και η δική μας και γνωρίζει επίσης, μόνο τους γερμανικούς θρύλους που η παράδοση κληροδότησε στην μαζική της κουλτούρα. Η διαφορά είναι πως το πολιτικό και εκπαιδευτικό σύστημα της Γερμανίας δεν προσαρμόζεται πάνω της, όπως σε μας.
Τέλος πάντων, αυτά μου ήρθαν στον νου, όταν είδα τον ηγέτη του «ξανθού γένους» να προελαύνει στους αγίους τόπους του Άθω και να συγκινεί την «προδομένη» από την Δύση, λαϊκή συνείδηση.
Και έψαξα μετά, να βρω ποια είναι η Ελλάδα στ΄αλήθεια. Της κυρίας Γωγώς ή η δικιά μου; Ποια είναι τα χρώματά της;
Και κατέληξα ότι είναι κάτι άυλο και ιδεώδες. Πως δεν κλείνεται ούτε σε σύνορα ούτε σε εποχές. Ούτε χωράει στα τείχη των παπάδων της Κωνσταντινούπολης, ούτε στην προγονοπληξία του Παρθενώνα. Όμως, το βέβαιο είναι πως η σημερινή Ελλάδα δεν είναι ούτε στο σαλόνι της κ. Γωγώς ούτε και στο πληκτρολόγιο το δικό μου. Κάπου αλλού βρίσκεται. Ίσως στις κοινότητες της Σκανδιναβίας, ίσως στο ΜΙΤ, στο CERN, στις αγορές των επιτευγμάτων, στα εργαστήρια των πανεπιστημίων, στα θέατρα της Αθήνας και του κόσμου, στα μυαλά και στις ψυχές όλων των ανθρώπων της Δύσης και της Ανατολής, που κουβαλούν μέσα τους την ευθύνη του αγώνα και της δημιουργίας.
Η Ελλάδα είναι μύθος, κοινότητα και πράξη, Διόνυσος και Απόλλωνας μαζί.
