Μεγάλη φασαρία γίνεται στην επιστημονική κοινότητα και όχι μόνο, για την χρησιμότητα των τεστ για τον κορονοϊό και τον τρόπο εφαρμογής τους στην ανάσχεση της επιδημίας. Την κουβέντα φούντωσε και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας που συνέστησε στις κυβερνήσεις να γίνονται μαζικά αλλά και στην Ελλάδα από πολλούς επιστήμονες.
Ας δούμε λοιπόν με απλά λόγια, πως μπορούν τα τεστ να βοηθήσουν και γιατί δεν υπήρχε άλλος τρόπος να σταματήσει την πορεία του ο ιός εκτός από τις γενικές καραντίνες που ήδη εφαρμόζονται.
Ας δούμε πρώτα την εμπειρία από τις χώρες τις Ανατολής που δεν εφάρμοσαν γενικό lockdown και έκαναν μαζικά τεστ.
Μερικές σημαντικές λεπτομέρειες πρώτα. Οι χώρες τις ανατολής όπως η Ταϊβάν η Κορέα και η Σιγκαπούρη είχαν πληγεί σε τεράστιο βαθμό από την επιδημία του Sars πριν 20 χρόνια αλλά και από του MERS πριν 10 χρόνια που γονάτισε τις οικονομίες τους για αρκετό καιρό. Έτσι ήταν έτοιμες, με τεστ που έφτιαξαν γρήγορα καθώς είναι κορυφαίες χώρες παγκοσμίως στην βιοτεχνολογία αλλά είχαν και έτοιμα πρωτόκολλα για τέτοια επιδημία.
Αλλά όχι μόνον αυτό. Οι μέθοδοι που ακολούθησαν ήταν και είναι η απόλυτη απομόνωση των πασχόντων ή ασυμπτωματικών φορέων με απόλυτη παραχώρηση στην κυβέρνηση των προσωπικών τους δεδομένων ταυτόχρονα με εξοντωτικά πρόστιμα. Επίσης γίνονται εκτενείς παρακολουθήσεις μέσω ειδικών τεχνολογιών αναγνώρισης προσώπου από τις κάμερες που υπάρχουν παντού και άμεση καταστολή και σύλληψη του πιθανού παραβάτη. Φανταστείτε φτιάχτηκαν εφαρμογές που σε ειδοποιεί αν είσαι δίπλα σε ασθενή ο οποίος έχει παραχωρήσει σε 24ωρη βάση το στίγμα του από το κινητό του, στην κυβέρνηση. Επίσης είδα εφαρμογή που σε ενημερώνει σε πραγματικό χρόνο για την θερμοκρασία του delivery που σου φέρνει πακέτο ή τρόφιμο που έχεις παραγγείλει. Μιλάμε για κανονικό Μεγάλο Αδελφό. Όπως είπαμε τα πρόστιμα είναι τεράστια και όχι μόνο 150 ευρώ όπως εδώ. Τα βίντεο από τις συλλήψεις των παραβατών δε, είναι συγκλονιστικά. Ειλικρινά περνούν κάθε ανθρώπινο όριο. Ωστόσο και στην Ταϊβάν π.χ., έκλεισαν τα σχολεία για δύο εβδομάδες μέχρι να ανασυνταχθούν.
Μπορεί να γίνει αυτό στη Δύση; Κατηγορηματικά όχι. Ούτε την κουλτούρα έχουμε άλλα ούτε και τους νόμους.
Επίσης σε αυτές τις χώρες έχουν την συνήθεια να φορούν συνεχώς μάσκες γεγονός που περιορίζει την διασπορά του ιού από τους ήπια νοσούντες ή τους ασυμπτωματικούς που είναι και η συντριπτική πλειοψηφία της νόσου. Η δε εμμονή τους με την καθαριότητα είναι παροιμιώδης.
Συνεπώς τι έπρεπε να γίνει μάλιστα τη στιγμή που δεν είχαμε αρκετά τεστ αλλά και ούτε και μέσα (όχι μόνο εμείς αλλά και όλος ο κόσμος) για μια πρωτόγνωρη για εμάς κατάσταση;
Ακριβώς αυτό που κάναμε. Και μάλιστα το γρηγορότερο δυνατόν μόλις άρχισε η εσωτερική μετάδοση του ιού, πράγμα που έγινε και άμεσα.
Στην Ελλάδα μάλιστα να τονίσω πως τα πρώτα μέτρα περιορισμού των κοινωνικών επαφών ήταν στις 4 Μαρτίου που ελήφθησαν στη Δυτική Ελλάδα και όχι στις 10 Μαρτίου που έκλεισαν στην υπόλοιπη χώρα όπως συνήθως ακούγεται, στιγμή που είχαμε εξαιρετικούς λίγους θανάτους και κρούσματα.
Δεν είναι τυχαίο που τελικά όλες οι χώρες πλην των παραπάνω, που όπως εξήγησα είχαν το know how και την προηγούμενη εμπειρία, τελικά όλες μα όλες οι χώρες της Δύσης, είτε πρόθυμα και έγκαιρα, είτε απρόθυμα και αργά με κόστος πολλές ανθρώπινες ζωές, τον ίδιο δρόμο ακολούθησαν.
Και δεν είναι τυχαίο ότι η Ελλάδα αυτή τη στιγμή έχει ρυθμούς στην επιδημία σχεδόν ίδιους με την Ιαπωνία και τις υπόλοιπες χώρες της Ανατολής. Και εκτός σημαντικού απροόπτου, που σημαντικό ρόλο θα παίξει η εισαγωγή μεγάλου αριθμού απρόσεκτων συμπατριωτών μας από το εξωτερικό, ελπίζουμε να μείνει σε αυτόν τον χαμηλό ρυθμό.
Επιπροσθέτως από τις πρώτες χώρες σε τεστ στον κόσμο είναι η Ιταλία η Ισπανία και η Γαλλία. Δεν είδα να τις βοήθησαν αρκετά τα τεστ. Γιατί; Μα γιατί δεν εφάρμοσαν γρήγορα και αυστηρά τις καραντίνες εξ αρχής.
Άρα τα τεστ μπορούν να είναι χρήσιμα αλλά δεν κάνουν αυτά τη διαφορά. Την διαφορά την κάνουν οι καραντίνες είτε ατομικές - με απόλυτη παραχώρηση όμως προσωπικών δεδομένων και ελευθεριών στην κυβέρνηση - είτε μαζικές όπως αυτές που αναγκαστικά κάναμε.
Θα βοηθήσουν τα τεστ στο μέλλον; Μα φυσικά. Η δεύτερη φάση αφού αφήσουμε τις ασφυκτικές γενικές καραντίνες θα είναι ακριβώς αυτό. Αλλά προσέξτε. Πρώτον πρέπει να είναι απλό και γρήγορο για να μπορεί να δουλέψει σε καθημερινή βάση. Που δεν το έχουμε ακόμα, τουλάχιστον σε αφθονία. Αλλά όχι μόνο αυτό. Προσέξτε την παγίδα. Ας υποθέσουμε ότι έχουμε ένα τεστ με 90 %επιτυχία (το απλοποιώ εδώ. Δεν μιλάω για ευαισθησία και ειδικότητα). Το οποίο είναι εξαιρετικό ποσοστό. Αυτό σημαίνει όμως ότι θα αφήσει το 10% των πασχόντων να κυκλοφορεί ελεύθερο.
Και σημαίνει ότι ακόμα και με ένα τεστ κοντά στην τελειότητα, αν δεν εφαρμόσουμε μέτρα social distancing πάλι η διασπορά θα συνεχίζει.
Συνεπώς κάθε άτομο θα πρέπει ενδεχομένως να κάνει πολλά τεστ, κάθε φορά για να σιγουρευτεί. Και φυσικά σε περίπτωση αρνητικού αποτελέσματος είναι πολύ πιθανό να βγει έξω και να κολλήσει την αμέσως επόμενη στιγμή. Άρα θα χρειαστούν πράγματι πολλά τεστ. Τα οποία όμως δεν θα εξαφανίσουν την ανάγκη για μέτρα.
Τα τεστ για τα οποία μιλάμε τόση ώρα είναι αυτά που ανιχνεύουν τον ίδιο τον ιό.
Έχουν βγει ήδη όμως και στο αμέσως επόμενο διάστημα θα βγουν περισσότερα, τεστ που θα μετρούν αν έχεις αντισώματα, δηλαδή ανοσία. Αυτοί που θα βγουν θετικοί σε αυτά θα είναι και οι ευτυχέστεροι όλων, εφόσον ξεμπερδέψουν φυσικά με την οξεία φάση της νόσου, καθώς θα κάνουν σχεδόν ότι θέλουν. Ωστόσο και αυτά θα πρέπει να είναι απολύτως ακριβή και να μετρούν αντισώματα μόνο για τον Covid 19 και όχι για τους υπόλοιπους ανθρώπινους κορονοϊούς, ώστε να είσαι έτσι τελείως σίγουρος ότι δεν πρόκειται να κολλήσεις τον covid 19 ούτε να τον διασπείρεις.
Συμπέρασμα. Τα τεστ θα βοηθήσουν πολύ, αλλά χωρίς τα μέτρα που ήδη πήραμε και σε έναν βαθμό θα συνεχίσουμε να παίρνουμε, ο ιός θα συνέχιζε ανεξέλεγκτος.
Όσοι υποστηρίζουν ότι η λύση είναι τα πολλά τεστ, ουσιαστικά αποκρύπτουν ή δεν γνωρίζουν, πως η επιτυχία τους εξαρτάται όχι από τη συχνότητα της τέλεσης τους, αλλά από την απόλυτη παράδοση των ατομικών ελευθεριών στο κράτος και αυστηρότατους, πάνω τους νόμους μας προσωπικούς περιορισμούς, χωρίς ταυτόχρονα να εξαφανίζουν τελείως την ανάγκη για μαζικά μέτρα.
