Σε αναζήτηση φαρμακευτικής για την ανάπτυξη θεραπείας με αντισώματα κατά του κορονοϊού βρίσκεται η πρωτοβουλία "Εμβληματική δράση", στο πλαίσιο του ενός από τα πέντε project που είναι σε εξέλιξη.
Μετά το rapid test, τώρα είναι η σειρά της θεραπείας αντισωμάτων -ανάλογη με αυτές που αναπτύσσουν η Lilly και η Regeneron- η οποία μπορεί να έχει πολύ καλά αποτελέσματα και χωρίς παρενέργειες.
Σε εξέλιξη όμως βρίσκονται και έρευνες που μπορούν να μας δείξουν ποιος είναι πιο ευάλωτος στον ιό, αλλά και τι διαφορές παρατηρούνται στις μολύνσεις από περιοχή σε περιοχή της χώρας μας, ανάλογα με τις χιλιάδες μεταλλάξεις που παρουσιάζει ο ιός μέχρι στιγμής.
Για όλα αυτά, μιλά στο liberal ο επικεφαλής της Εμβληματικής Δράσης, π. πρύτανης του ΕΚΠΑ Χρήστος Κίττας, ο οποίος υπογραμμίζει ότι είναι στην ανθρώπινη φύση ο δισταγμός απέναντι στο καινούριο, οπότε θα πρέπει να εξηγούμε στους πολίτες το κάθε βήμα στη μάχη μας με τον ιό. Και φυσικά οι φωνές πρέπει να έρχονται από τους ειδικούς, γιατί διαφορετικά η πολυφωνία προκαλεί συγχύσεις.
Συνέντευξη στην Άννα Παπαδομαρκάκη
- Κε καθηγητά, στο πλαίσιο του προγράμματος "Εμβληματική Δράση" ανακοινώθηκε πρόσφατα η ανακάλυψη ενός rapid test για τον νέο κορονοϊό. Τι άλλα projects υπάρχουν στο ίδιο πρόγραμμα για τον κορωνοϊό;
Το πρόγραμμα περιλαμβάνει 5 σημεία. Κατ΄ αρχήν το πρωτόκολλο που έχουμε αναπτύξει για τον μοριακό έλεγχο διάγνωσης της νόσου, εφαρμόζεται ήδη και έχουν διενεργηθεί πάνω από 100.000 τέτοια τεστ στα διάφορα εργαστήρια τόσο του Πανεπιστημίου, όσο και συνεργαζόμενων εταιριών. Είμαστε σε θέση να πραγματοποιούμε τουλάχιστον 5.000 τέτοια τεστ ημερησίως και έχουμε φτάσει κάποιες ημέρες -ανάλογα με τη ροή των δειγμάτων- ακόμη και τις 8.000 τεστ την ημέρα.
Το επόμενο στο οποίο προχωρούμε είναι η ανίχνευση αντισωμάτων. Η διερεύνηση αφορά τους ασθενείς που νόσησαν από τον νέο κορωνοϊό, πότε αναπτύσσουν τα αντισώματα έναντι της νόσου και πότε τα χάνουν. Ειδικά μετά το εμβόλιο, θα ακολουθηθεί πολιτική παρακολούθησης των εμβολιασθέντων. Βέβαια όλη αυτή η διερεύνηση προϋποθέτει και την ύπαρξη διαγνωστικών μεθόδων. Και στο πλαίσιο αυτό, αναπτύχθηκε και το rapid test, που βρίσκεται αυτή την ώρα σε τελικά στάδια.
Ταυτόχρονα, η αξιοποίηση των αντισωμάτων εναντίον του αντιγόνου, ανοίγει δρόμους θεραπευτικούς. Το εγχείρημα είναι εξαιρετικά δύσκολο για την ελληνική πραγματικότητα και για το λόγο αυτό θα ήταν ευχής έργο να βρίσκαμε μια μεγάλη φαρμακευτική, όπως η Lilly και η Regeneron, προκειμένου να αναπτύξουμε κι εμείς τη δική μας έρευνα και να περάσουμε σε φάση κλινικών μελετών. Πρόκειται για ισχυρά αντισώματα, τα οποία μπορούν να δημιουργήσουν θεραπευτικά σχήματα που δεν έχουν παρενέργειες. Βέβαια οι δύο παραπάνω εταιρίες, προωθούν τα δικά τους σκευάσματα, που είναι σε φάση κλινικών μελετών φάσης ΙΙΙ.
Το βασικό όμως εδώ, είναι ότι έχουμε αποκτήσει know how και μελλοντικά, αν υπάρξουν μεταλλάξεις τις οποίες δεν θα "πιάνουν" τα τεστ αντισωμάτων ή τα θεραπευτικά σχήματα, πολύ γρήγορα θα μπορούμε να επανέλθουμε με καινούρια στοιχεία.
Σε εξέλιξη με πολύ καλά αποτελέσματα είναι επίσης η έρευνα στο γονιδίωμα του ιού (virom), όπου ελέγχουμε τις μεταλλάξεις που έχουν γίνει. Δεν είναι μόνο αυτές που τελευταία παρατηρήθηκαν στη Μ. Βρετανία ή τη Ν. Αφρική. Υπάρχουν χιλιάδες που έχουν ήδη γίνει, χωρίς να επηρεάζουν τη μολυσματικότητα ή τη θνησιμότητα. Κι εμείς, συγκρίνουμε τις δικές μας. Αν είναι ίδιες ή όχι, γιατί διαπιστώνουμε ότι κατά περιοχές είναι διαφορετικές, π.χ. στη Θεσσαλία ή την Ανατολική Αττική. Η έρευνα εμπλουτίζεται διαρκώς με καινούρια δεδομένα, με τις ιδιαιτερότητες της κάθε περιοχής. Και από τα δεδομένα αυτά μπορούμε να διερευνήσουμε την διασπορά, τοπικά και να γνωρίζουμε αν διαπιστωθεί ένα άλλο στέλεχος σε μια περιοχή, από ποια άλλη περιοχή προήλθε.
Το πέμπτο ερευνητικό πεδίο που είναι σε εξέλιξη είναι πιο δύσκολο γιατί σχετίζεται και με προσωπικά δεδομένα. Σε αυτή την έρευνα, συγκρίνουμε το γονιδίωμα του ιού με αυτό του ανθρώπου, προκειμένου να διαπιστώσουμε αν υπάρχουν παραλλαγές που κάνουν τους ασθενείς πιο ευαίσθητους απέναντι στον ιό ή πιο ανθεκτικούς.
Όλα αυτά θα αναλυθούν με τους ειδικούς της βιοπληροφορικής, γιατί υπάρχουν και "παρακλάδια" που μπορούν να μας δώσουν πληροφορίες για τους μηχανισμούς γήρανσης σε σχέση με την λοίμωξη από τον κορωνοϊό - έχουμε ενδιαφέροντα ευρήματα που θα δημοσιευτούν σύντομα - όπως επίσης και για την σύνδεση της γήρανσης με την καρκινογένεση.
- Τι κινδύνους έχουμε από τις τελευταίες μεταλλάξεις ως προς το εμβόλιο ή τα τεστ; Ο ΠΟΥ ζήτησε την επαναξιολόγηση των διαγνωστικών ακριβώς γι΄ αυτό το λόγο.
Αυτές είναι σημειακές μεταλλάξεις και λογικά δεν επηρεάζουν το εμβόλιο. Μέχρι στιγμής, έχουν αλλάξει 14 σημεία της ακίδας, αλλά η ακίδα έχει πολλά περισσότερα σημεία. Όμως με τη νέα τεχνολογία, οι αλλαγές μπορούν να γίνουν πολύ γρήγορα και να έχουμε καινούριο εμβόλιο αν χρειαστεί.
Όσον αφορά τα τεστ, αν αυτά αναγνωρίζουν αυτά τα σημεία μόνο, τότε έχουν πρόβλημα. Και γι΄ αυτό καλώς ο ΠΟΥ ζήτησε τον επανέλεγχο. Όμως τα περισσότερα τεστ ελέγχουν και άλλα σημεία του ιού οπότε δεν νομίζω να υπάρξει πρόβλημα.
- Πώς βλέπετε να προχωρούμε με την πανδημία, με δεδομένο ότι όσο περνά ο καιρός όλο και περισσότερα εμβόλια θα είναι στη διάθεσή μας;
Εκτιμώ ότι θα σπεύσει το 40% των Ελλήνων και θα ακολουθήσει ένα 30%, μόλις διαπιστώσουν ότι οι πρώτοι που εμβολιάστηκαν δεν είχαν πρόβλημα. Και ανάλογα με το ρυθμό που θα φτάνουν τα εμβόλια, ως το καλοκαίρι το 70% του πληθυσμού θα εμβολιαστεί. Ταυτόχρονα υπάρχει και μια ανοσία από όσους έχουν ήδη νοσήσει.
Πάντως πιστεύω ότι δεν είναι θέμα εντολών. Πρέπει να ερμηνεύουμε τη στάση όσων διστάζουν. Και όσοι εκφράζουν αντιρρήσεις, να τους μιλάμε.
Λίγοι άνθρωποι είναι αυτοί που διαβάζουν τις παρενέργειες των φαρμάκων που τους έγραψε ο γιατρός τους και δεν το παίρνουν; Είναι στην ανθρώπινη φύση. Είμαστε επιφυλακτικοί σε κάθε καινούριο.
Οι Έλληνες ψάχνουμε συνεχώς σημεία να μαλώνουμε. Ε, τώρα, έχουμε τα εμβόλια...
- Πότε βλέπετε να απαλλασσόμαστε από τα μέτρα δημόσιας υγείας;
Οι μάσκες και τα εμβόλια θα πορευτούν παράλληλα. Εμβολιάζομαι, προστατεύομαι σε μεγάλο βαθμό - αν δεν εμβολιάζεται κι ο άλλος, χρησιμοποιούμε τις μάσκες και μειώνουμε τον κίνδυνο της μετάδοσης. Ως το καλοκαίρι, οι μάσκες θα είναι απαραίτητες, οπωσδήποτε.
- Τι παραπάνω πρέπει να κάνουμε για να επιταχύνουμε;
Να είμαστε φειδωλοί στο να μιλάμε όταν δεν είναι θέματα του αντικειμένου μας. Γιατί δημιουργούνται συγχύσεις και η δράση φέρνει αντίδραση. Χωρίς καυγάδες να αποφεύγουμε δηλώσεις για θέματα που δεν ξέρουμε.
Η πολυφωνία δημιουργεί ανασφάλεια στον κόσμο και είναι πολυτέλεια. Να μη μιλάμε για αβέβαια, όταν η σημερινή γνώση μπορεί να είναι το αυριανό λάθος. Γιατί αύριο θα αποδειχθεί λάθος. Το είδαμε με τα παιδιά. Τα είχαμε κλείσει από την αρχή. Λέγαμε να μη χρησιμοποιούμε μάσκες και τις χρησιμοποιήσαμε. Αυτό που ξέρουμε τώρα, αύριο μπορεί να μην ισχύει. Όμως όσο περνούν οι μήνες, εντάξει, η πιθανότητα λάθους μικραίνει.
Και επειδή οι ιοί θέλουν να συμβιώνουν μαζί μας, ανάμεσα στα φάρμακα, στα εμβόλια και στις μεταλλαγές θα ισορροπήσουμε σε μια κατάσταση όπως συμβαίνει με τη γρίπη. Χωρίς να συγκρίνω τον κορονοϊό με την γρίπη, γιατί πλέον όλοι μας έχουμε φίλους που αρρώστησαν βαριά ή τους έχουμε χάσει από αυτόν...
- Τι θα συμβουλεύατε τους πολίτες για την περίοδο των γιορτών που διανύουμε;
Να είναι προσεκτικοί. Η ατομική ευθύνη είναι κι αυτή δύσκολη. Μόλις κάπως πάμε να χαλαρώσουμε... Ας μη δίνουμε εντολές. Είναι προτιμότερο να συμβουλεύουμε ή να καθοδηγούμε. Το τραπέζι των 30 ατόμων είναι λάθος, αλλά και οι περισσότεροι από μόνοι τους δεν θα έρθουν. Στα όρια της λογικής - και υπάρχει λογική - θα καταλάβουν και θα παραμείνουν σταθεροί στους πολύ κοντινούς τους.
