Του Ανδρέα Ζαμπούκα
Θα σας εξομολογηθώ κάτι που το φέρω βαρέως. Αισθάνομαι ότι, από καιρό, δεν θέλω πια να ακούω λογοτεχνικές ατάκες, γνωμικά και συνθήματα. M΄αυτά μεγάλωσα και κατάλαβα τον εαυτό μου. Ρίχνω τώρα, ματιές στην «Αναφορά στον Γκρέκο» και θυμώνω. Δεν θέλω πια να ακούω για σπάσιμο ορίων, για «χρέος», για «φτάσε όπου δεν μπορείς».
Να έγινα τόσο συντηρητικός; Ή μήπως ο Καζαντζάκης δεν είναι πια κλασικός; Ή εγώ έχασα τον εαυτό μου ή η λογοτεχνία δεν έχει πια να πει πολλά στους ανθρώπους…
Τίποτα από τα δυο δεν συμβαίνει. Οι λέξεις ντύθηκαν με όλα τα ψέματα του κόσμου και έγιναν εργαλείο και άλλοθι στους πονηρούς. Κυρίως άλλοθι, κυρίως απάτη, κυρίως ευκολία για ανάξιους εκφραστές τους. Βολεμένους αγύρτες που ταυτίστηκαν με επαναστατικές φόρμες και οράματα για να μαζέψουν περισσότερα πρόβατα στο μαντρί τους.
Η οργάνωση Ρουβίκωνας τείνει να ηρωοποιηθεί, αφού δρα ατιμώρητη και με υπερβολική δημοσιότητα για τον δήθεν «ακτιβισμό» της. Η αστυνομία δεν αντιδρά, το «αντάρτικο των πόλεων» επεκτείνεται, οι επιθέσεις σε αστυνομικά τμήματα συνεχίζονται. Και σαν να μην έφταναν αυτά, το προηγούμενο Σάββατο, στα Εξάρχεια, έγινε επίθεση σε Κρεοπωλείο… γιατί πουλούσε κρέατα!!! Από φανατικούς Vegan…
Η κατάσταση ξεφεύγει επικίνδυνα. Όχι για την διατήρηση της τάξης αλλά κυρίως για την παράκρουση επαναστατικότητας που διαχέεται σαν δικαίωμα σε διάφορες συλλογικότητες. Και το κακό είναι ότι αυτές οι ομάδες που μπορούν σε λίγα λεπτά να σου αραδιάσουν άπειρες ατάκες στιχουργών, γκουρού, φιλοσόφων ή ακτιβιστών, δεν διανοούνται το παιχνίδι που παίζεται στην πλάτη τους. Δεν τους περνάει καν από το μυαλό, πόσος φασισμός υπάρχει στις σουρεαλιστικές και αντικομφορμιστικές τους δράσεις.
Ποιος φταίει; Λίγο πολύ όλοι. Από το σχολείο, την οικογένεια και το πολιτικό σύστημα, μέχρι την ανεργία και την περιθωριοποίηση. Πίσω από όλα όμως, κρύβεται ο μηδενισμός της εξαπατημένης συνείδησης. Το κενό της προσωπικής αδράνειας αυτών των παιδιών - δεν εργάζονται και βολεύονται- που αναζητούν ρόλο εκτός συστήματος, επειδή μεγάλωσαν χωρίς ευθύνη και απόφαση. Χωρίς βέβαια να αντιλαμβάνονται ότι το ίδιο το σύστημα τους χρησιμοποιεί. Μιλάμε για διαφορετικές «πολιτικές του βίου», όπως λέει και ο Θεοφάνης Τάσης, που ανταγωνίζονται στον αυταρχισμό τους, υπονομεύοντας συνεχώς την δημοκρατία.
«Αιρέσεις», κρούσματα βίας, «τιμωροί» της κοινωνικής αδικίας υπήρχαν πάντα. Εδώ όμως, έχουμε το πρωτοφανές φαινόμενο να υποθάλπονται ως κανονικότητα, για να εξυπηρετήσουν την «ιδεολογία» της κυβέρνησης. Για να καλύψουν την πολιτική της απάτη, μιας και μετά από κάθε deal με τον καπιταλισμό (F16), πρέπει να «πουληθεί» ο εξτρεμισμός σαν υποκατάστατο αριστεροσύνης στην κοινωνία.
Ο μεγάλος μου φόβος δεν είναι η καθαυτή παράνοια που τείνουμε να υιοθετήσουμε ως νόρμα. Είναι που άρχισα να αισθάνομαι αποστροφή για τον Καζαντζάκη..! Είναι η ανάγκη για περισσότερη λογική, για προστασία από την τρέλα, για λιγότερη φαντασία, για περιορισμό της ανέλεγκτης σκέψης, για «τάξη και ασφάλεια». Κι αν σε μένα, έτσι λειτουργεί η ανησυχία μου, σκέψου τι συμβαίνει σε άλλους που δεν ξέρουν πολλά από λογοτεχνία και ποίηση…
Έτσι περίπου ξεκίνησαν οι ομάδες των «τιμωρών» Ναζί στη Γερμανία. Με «ιδεολογία», πίστη σε «αξίες» και πάνω απ΄ όλα, προσήλωση σε «αρχές». Έτσι αναπτύχθηκε κάθε ολοκληρωτισμός. Από την ανάγκη για αποκατάσταση της αδικίας. Για να αποδειχτεί ότι οι πιο αυταρχικοί άνθρωποι που βασάνισαν τους λαούς της ήταν αυτοί που πίστευαν πολύ στις «αρχές» τους.
Παρόλα αυτά, να θυμίσω τρεις στίχους από την «Ασκητική» μπας και σώσω κάτι από το «χρέος», πριν χαθεί για πάντα, στην αοριστία του: «Χωρίς μάταιες ανταρσίες να δεις και να δεχτείς τα σύνορα του ανθρώπινου νου, και μέσα στ'' αυστηρά τούτα σύνορα αδιαμαρτύρητα, ακατάπαυτα να δουλεύεις. Να ποιο είναι το πρώτο σου χρέος»
