Χειρουργικό χτύπημα στην πανδημία, ήταν η ανακοίνωση πρόσθετων περιοριστικών μέτρων από την ερχόμενη εβδομάδα, γιατί η χαλάρωση από τις παραμονές των Χριστουγέννων κατά 20% έφερε αύξηση της κοινωνικότητας και της μετάδοσης του ιού.
Αν συνεχίζαμε έτσι μέχρι τα Θεοφάνεια, η αλυσιδωτή αντίδραση που ετοιμαζόταν, θα έφερνε 100-200 επιπλέον νέα κρούσματα, δηλαδή καθημερινά 700-1000 άτομα θα προσβάλλονταν από τον ιό στην κοινωνία. Και τότε, η κατάσταση θα γινόταν ανεξέλεγκτη.
Τα λόγια αυτά είναι του καθηγητή Περιβαλλοντικής Μηχανικής του ΑΠΘ Δημοσθένη Σαρηγιάννη, με αφορμή την επαναφορά αυστηρότερων μέτρων τις αμέσως επόμενες ημέρες, προκειμένου να διατηρήσουμε τα αποτελέσματα του lockdown που εφαρμόζουμε από τον περασμένο Νοέμβριο.
Ο καθηγητής μιλά στο liberal.gr και επισημαίνει τις δυσκολίες που έχουμε μπροστά μας, λόγω του χειμώνα, γεγονός που απαιτεί πολύ λεπτούς και άμεσους χειρισμούς, καθώς οι θάνατοι με περιοριστικά μέτρα, προβλέπεται να αγγίξουν τις 8.500 ανθρώπους ως τα τέλη Μαρτίου.
Συνέντευξη στην Άννα Παπαδομαρκάκη
- Πως εξελίσσεται η κατάσταση με την πανδημία σε συνδυασμό με τις γιορτές;
Από τις 23 Δεκεμβρίου μέχρι σήμερα, είχαμε μείωση των περιορισμών κατά 20%, με αποτέλεσμα να αυξηθούν οι ενεργές επαφές, που αυτό με τη σειρά του οδήγησε σε αύξηση των κρουσμάτων, κυρίως στην Αττική.
Αν συνεχίζαμε έτσι, προσθέτοντας την αυξημένη κινητικότητα της Πρωτοχρονιάς και των Θεοφανείων, θα οδηγούμαστε σε μια τρομακτική αύξηση που θα λειτουργούσε σαν αλυσιδωτή αντίδραση. Η πρόβλεψη είναι για 100-200 κρούσματα επιπλέον, την ημέρα, δηλαδή περίπου 700-1000 κρούσματα επιπλέον, την ημέρα, στην κοινότητα. Και φυσικά με μια τέτοια πορεία, η κατάσταση θα μπορούσε πολύ εύκολα να ξεφύγει.
Επιπρόσθετα δε, δεν μπορούμε να αποσυμφορήσουμε εύκολα το σύστημα υγείας. Η νοσηλεία στις ΜΕΘ είναι μακρόχρονη και η πληρότητα ήδη παραμένει σε υψηλά επίπεδα.
Ζητήσαμε να ενταθούν οι έλεγχοι για να μην ξεφύγει η κατάσταση ως τα Θεοφάνεια ενόψει και ενός πιθανού ανοίγματος αμέσως μετά τις γιορτές. Όμως είναι καθοριστικό να υπάρχει απαγόρευση - που υπάρχει - για τα Θεοφάνεια.
Με βάση τα μέτρα, επιτυγχάνεται συγκράτηση. Αλλάζει η πορεία, θα υπάρξει μια οριακή αύξηση και θα ακολουθήσει μετά η πτώση.
Από την πρώτη προσομοίωση, ακριβώς αυτά τα μέτρα, οδηγούν σε 630 ημερήσια κρούσματα περίπου, ως τις 15 Ιανουαρίου, υπό την προϋπόθεση ότι διενεργούνται περί τις 33.000 τεστ την ημέρα.
Τώρα σε ότι αφορά τους θανάτους σε συνδυασμό με τήρηση των μέτρων, η αποκλιμάκωση ξεκινά μετά τις 20 Ιανουαρίου με 31 ανθρώπους να χάνουν τη ζωή τους κάθε μέρα και ως το τέλος Ιανουαρίου, στο τέλος Φεβρουαρίου ανεβαίνουν στους 44 και στο τέλος Μαρτίου στους 49. Συνολικά ως το τέλος Μαρτίου οι εκτιμήσεις ανεβάζουν τους νεκρούς στις 8.500 ανθρώπους.
- Εσείς συνεχίζετε να υποστηρίζετε άνοιγμα μετά τις 20 Ιανουαρίου...
Θα πρέπει να ανοίξουν κάποιες δραστηριότητες. Από τις 18 Ιανουαρίου για παράδειγμα, τα σχολεία και τα εμπορικά μόνο με click away, θα μπορέσουμε ως το τέλος Ιανουαρίου να μείνουμε στα 930 κρούσματα.
Αλλά μετά θα πρέπει να προχωρήσουμε σε περαιτέρω άνοιγμα, οπότε το Φεβρουάριο να βρισκόμαστε στα 1130 ημερήσια κρούσματα και τον Μάρτιο στα 1250. Μετά θα αλλάξει ο καιρός, θα έχουμε και -έστω περιορισμένα - αποτελέσματα από τους εμβολιασμούς, όμως αυτοί οι δύο παράγοντες θα οδηγήσουν σε αποκλιμάκωση.
- Τι θα γίνει αν παραμείνουμε στα περιοριστικά μέτρα;
Αν συνεχίσουμε μόνο με click away και σχολεία ανοικτά - κάτι που είναι εξαιρετικά δύσκολο - θα έχουμε μια άνοδο το πολύ κατά 200 κρούσματα την ημέρα και από τον Μάρτιο κατά 80 κρούσματα επιπλέον. Μέχρι τον Απρίλιο θα υπάρχει και η μείωση από τους εμβολιασμούς και ως το τέλος Ιουνίου μπορούμε να έχουμε τελειώσει την πανδημία.
Όμως είναι δύσκολο να εφαρμόσει κανείς μέχρι τότε μόνο το σύστημα click away.
- Πώς σας φάνηκαν οι σημερινές ανακοινώσεις για επέκταση των μέτρων;
Ήταν μια ταχεία απάντηση της κυβέρνησης να παγώσει η αύξηση της κοινωνικότητας που παρατηρήθηκε τις προηγούμενες ημέρες. Αν είχε εφαρμοστεί ήδη μια τέτοια ταχεία απάντηση στα τέλη Σεπτεμβρίου, δεν θα είχαμε το πρόβλημα που αντιμετωπίσαμε και το οποίο διαχειριζόμαστε ακόμη. Με την περιστολή που επιχειρείται αυτήν την εβδομάδα, δίνεται χρόνος να καταρτισθεί το επόμενο πλάνο. Αποτελεί ένα χειρουργικό χτύπημα στην πανδημία, που θα κάνει τη διαφορά. Τώρα συμφωνώ κι εγώ ότι θα μπορέσουμε να ανοίξουμε τα σχολεία.
Αυτό που δεν έχει αντιληπτό στην κοινωνία, είναι ότι δεν έχουν τόση σημασία τα ημερήσια κρούσματα, όσο η δυναμική που κρύβεται πίσω από αυτά.
- Και πώς μετράται η δυναμική αυτή;
Από το σύνολο των παραμέτρων που επηρεάζουν την πορεία της πανδημίας. Δεν είναι πάντα ίδιες οι υποβόσκουσες συνθήκες. Είναι διαφορετικό ένα κοινωνικό άνοιγμα αν βρισκόμαστε σε κλειστούς χώρους και εντελώς διαφορετικό αν βρισκόμαστε σε ανοικτούς χώρους και με μάσκα. Και είναι τελείως διαφορετικό ανάλογα με την εποχή. Άλλο τον Σεπτέμβριο και άλλο τον Ιανουάριο, λόγω συνθηκών στο περιβάλλον.
- Οι εμβολιασμοί πόσο θα συμβάλλουν;
Άμεσα, δεν θα βοηθήσουν αρκετά. Τόσο λόγω των περιορισμένων ποσοτήτων, όσο και του χρόνου που χρειάζεται για να "λειτουργήσουν", για να φέρουν την ανοσοποίηση. Εκτιμούμε ότι θα ολοκληρώνονται περίπου 200.000 εμβολιασμοί το μήνα (και οι δύο δόσεις), οπότε δεν μπορούν ακόμη να αναχαιτίσουν μια αναζωπύρωση. Αυτό που θέλουμε να διερευνήσουμε - μετά τον εμβολιασμό των ατόμων που έχουν τεθεί σε προτεραιότητα - είναι η αξιοποίησή τους τοπικά, για ενίσχυση της ανοσίας κατά περιοχές. Όμως γι΄ αυτό θα χρειαστεί χρόνος, που σχετίζεται και με τη διαθεσιμότητα των εμβολίων, οπότε θα το ξαναδούμε όταν έρθει η ώρα.
Μέχρι τότε θα πρέπει να πορευτούμε συντηρητικά με το άνοιγμα, με τα μέτρα δημόσιας υγείας που γνωρίζουμε κλπ. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να ανοίξουμε και τον τουρισμό με όρους επιτυχίας.
- Ο τουρισμός όμως αργεί ακόμη...
Πρέπει προηγουμένως να σταματήσει η αυξητική πορεία και στο ενδιάμεσο διάστημα να καταρτισθεί το σχέδιο ανοίγματος στον τουρισμό ως το τέλος Ιουνίου, πολύ πιο σοβαρά και με μέτρα. Να κρατηθεί η πανδημία χαμηλά για να έχουμε θετικά αποτελέσματα και για την Ελλάδα του ΄21.
* Ο Δημοσθένης Σαρηγιάννης είναι καθηγητής Περιβαλλοντικής Μηχανικής στο ΑΠΘ
