Του Γιώργου Μπιλλίνη
1. Η Συμφωνία των ποσοστών, γνωστή και ως «χαρτοπετσέτα», υποτίθεται πως ήταν μία συμφωνία μεταξύ του Ιωσήφ Στάλιν και του Ουίνστον Τσέρτσιλ σχετική με τη διαίρεση της νοτιοανατολικής Ευρώπης σε σφαίρες επιρροής.
Στις 9 Οκτωβρίου, 1944, λίγους μήνες πριν τη Διάσκεψη της Γιάλτας, οι δύο ηγέτες συναντήθηκαν στην τέταρτη Διάσκεψη της Μόσχας, όπου, σύμφωνα με την αυτοβιογραφία του, ο Τσώρτσιλ πρότεινε η Σοβιετική Ένωση να έχει 90% επιρροή στην Ρουμανία και 75% στην Βουλγαρία, ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο να έχει 90% επιρροή στην Ελλάδα.
Ο Τσέρτσιλ επίσης πρότεινε στην Ουγγαρία και την Γιουγκοσλαβία να έχουν επιρροή από 50% και οι δύο. Στη συνέχεια ο ίδιος έγραψε τη συμφωνία με μπλε μολύβι σε μία χαρτοπετσέτα, την οποία έδωσε στον Στάλιν. Εκείνος, αφού την ενέκρινε, του την επέστρεψε.
«Δεν θα θεωρηθεί πολύ κυνικό αν φανεί πως διευθετήσαμε τη μοίρα εκατομμυρίων ανθρώπων, με έναν τόσο 'πρόχειρο' τρόπο; Ας κάψουμε το χαρτί», είπε ο Τσέρτσιλ.
«Όχι, κράτησε το», απάντησε ο Στάλιν.
Οι υπουργοί εξωτερικών των δύο χωρών, Ήντεν και Μολότωφ, διαπραγματεύτηκαν τα ποσοστά της συμφωνίας στις 10 και 11 Οκτωβρίου. Κατάληξη αυτής της συζήτησής ήταν η αύξηση των ποσοστών επιρροής της Σοβιετικής Ένωσης στην Βουλγαρία και την Ουγγαρία στο 80%.
Πάντως μέχρι σήμερα δεν υπήρξε ποτέ επιβεβαίωση αυτής της συμφωνίας από την Σοβιετική Ένωση, αλλά ούτε και από την Ρωσία, ούτε και από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Μοναδική πηγή πληροφόρησης συνεχίζει να είναι η αφήγηση του Τσώρτσιλ στα απομνημονεύματά του (1).
2. Στο Σικάγο των ΗΠΑ το 1974 κατά τη διάρκεια ενός δείπνου, στο οποίο συμμετείχαν μεταξύ άλλων οι Dick Cheney και Donald Rumsfeld, ο Arthur Laffer εξέθεσε την εναντίωση του στις αυξήσεις φόρων του Προέδρου Ford, σχηματίζοντας ένα γράφημα σε μια χαρτοπετσέτα για να αποδείξει τον ισχυρισμό του. Αυτό το γράφημα έγινε γνωστό ως η «καμπύλη Laffer».
Η καμπύλη Λάφερ δείχνει ότι η συσχέτιση μεταξύ του ύψους των φορολογικών συντελεστών και των φορολογικών εσόδων δεν είναι αναλογική.
Εάν η κυβέρνηση επέβαλε φορολογικό συντελεστή 0%, τότε δεν θα εισέπραττε κανένα έσοδο. Εάν η κυβέρνηση επέβαλε φορολογικό συντελεστή 100%, επίσης δεν θα εισέπραττε τίποτε, αφού οι άνθρωποι δεν θα εργάζονταν πλέον και οι επιχειρήσεις δεν θα παρήγαγαν αγαθά, καθώς δεν θα υπήρχε κίνητρο για κάτι τέτοιο.
Το γράφημα δείχνει ότι υπάρχει κάποιος συγκεκριμένος φορολογικός συντελεστής , ένα σημείο-όριο, πέρα από το οποίο, αν συνεχίσει να αυξάνει ο φορολογικός συντελεστής, τα φορολογικά έσοδα αυξάνονται σε μικρότερο ποσοστό ή μειώνονται.
3. Το καλοκαίρι του 2009 κατά τη διάρκεια ενός Eurogroup κι ενώ στις Βρυξέλλες υπήρχαν αναβρασμός και δυσαρέσκεια για την «ελληνική δημοσιονομική αστοχία», αφού το έλλειμμα του προϋπολογισμού είχε τριπλασιαστεί σε σχέση με το προϋπολογισθέν (6% σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, αντί για 2%), ο ΥΠΟΙΚ κος Παπαθανασίου επιχείρησε να εξευμενίσει την κα Λαγκάρντ εξηγώντας ότι η ελληνική κυβέρνηση θα προχωρούσε άμεσα σε λήψη μέτρων, που θα συγκρατούσαν το έλλειμμα. Και της παρέθεσε «λίστα μέτρων» τα οποία σημείωσε πάνω σε … λαδωμένη χαρτοπετσέτα.
Για την ιστορία να αναφέρουμε ότι ούτε μέτρα ελήφθησαν τελικά, αφού η κυβέρνηση επέλεξε την απόδραση με διενέργεια εκλογών το φθινόπωρο του 2009. Αλλά ούτε και το ύψος του ελλείμματος ήταν αληθές. Έτρεχε ήδη με 9%, όπως αποκάλυψε αργότερα ο διοικητής της ΤτΕ κος Προβόπουλος. Και τελικά έκλεισε στο 15,3%.
4. Στραγγίζω το μυαλό μου να θυμηθώ τι έγραψαν πάνω σε χαρτοπετσέτα οι κύριοι Κοτζιάς και Τσίπρας κατά τη διακυβέρνηση Σύριζα-Ανελ, αλλά αδυνατώ. Να ήταν κάτι που είχε σχέση με τις πρόνοιες της συμφωνίας των Πρεσπών; Όποιος θυμηθεί κάτι, ας το καταγράψει.
(1) Ευάνθης Χατζηβασιλείου, Εισαγωγή στην ιστορία του μεταπολεμικού κόσμου, εκδ. Πατάκης, Αθήνα, 2004
