Του Ανδρέα Ζαμπούκα
Ας ξεκαθαρίσουμε κάτι για το ζήτημα της Καταλονίας. Κάθε σύγκριση των σημερινών αυτονομιστικών διαθέσεων με τις επαναστάσεις του 19ου και 20ου αιώνα είναι τουλάχιστον αφελής. Ακόμα και αν επιχειρήσει κανείς να δει κοινά χαρακτηριστικά με την διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, θα βρεθεί μέσα σε ένα εντελώς διαφορετικό εθνοτικό, φονταμενταλιστικό και θρησκευτικό περιβάλλον που δεν μοιάζει σε τίποτα, με την Καταλονία και την Σκωτία.
Πέρα όμως, από τις αξιολογικές κρίσεις μας για το δημοψήφισμα των Καταλανών, σε ό τι μας αφορά, μπορούμε να δούμε τις αντιδράσεις των δικών μας επαγγελματιών «επαναστατών» σε κάθε αυτονομιστικό κίνημα. Και κυρίως των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ οι οποίοι παραδοσιακά γοητεύονται από τις «εξεγέρσεις». Φανερά από τις αριστερές πρωτοβουλίες αλλά κρυφά και από ακροδεξιές οι οποίες μπορούν να ανακατέψουν το status quo της αστικής δημοκρατίας.
Ας υιοθετήσουμε λοιπόν, την εξτρεμιστική ιδεολογία του ΣΥΡΙΖΑ και ας υποθέσουμε ότι επικρατεί σε όλη την Ευρώπη μία ανεξέλεγκτη τάση αυτονομιστικών κινημάτων και ρεύματα αυτοδιάθεσης λαών, κοινωνιών, μειονοτικών ομάδων και κατ΄επέκταση ανθρώπων. Λίγο πολύ, ας δανειστούμε από τον Καμύ τον «επαναστατημένο άνθρωπο» και ας του δώσουμε την ευκαιρία να υπερβεί τα όρια και για να «ξεπεράσει το παράλογο», να εξεγερθεί.
Σε μια τέτοια περίπτωση, η επανάσταση θα απλωθεί από τα Πυρηναία ως τα Ουράλια και σιγά σιγά, η μία μετά την άλλη οι καπιταλιστικές και «ανθρωποφάγες» φιλελεύθερες δημοκρατίες θα καταρρεύσουν. Στη θέση τους εν τω μεταξύ, θα αναπτυχθούν κοινωνίες «αυτοδιαχείρισης» που θα μοιράσουν τον εθνικό πλούτο στους παραγωγούς, εξασφαλίζοντας την κοινωνική δικαιοσύνη που όλοι επιθυμούμε.
Πολύ ωραία. Ας το κάνουμε το συντομότερο. Αρχής γενομένης από την Ισπανία για να τιμωρήσουμε τον αλαζόνα, καταχραστή και βίαιο Rajoy. Και στη συνέχεια, να ασχοληθούμε με τη «Λίγκα του Βορρά» στην Ιταλία- εδώ βέβαια δεν είναι και τόσο αριστερό το όραμα…- με τους Φλαμανδούς στο Βέλγιο και γιατί όχι με κάποια ανάφλεξη που θα προκύψει στη Θράκη. Και τέλος πάντων, με όποιον άλλον επιθυμεί να πάρει τον «δικό» του τόπο, τη «δική» του γλώσσα, τη «δική» του ταυτότητα και να την πάει κάπου αλλού, σε κάποιον μαγευτικό μέρος, όπου «ο εθνικός άνθρωπος θα είναι το ζητούμενο και όχι οι αριθμοί»…
Μιλώντας όμως, για όλα αυτά, δεν έχουμε συμφωνήσει σε κάτι πολύ βασικό. Οτιδήποτε νέο προκύψει θα είναι δημοκρατία ή κάτι άλλο; Και το σημαντικότερο: Η απόφασή μας για μία νέα «υπέροχη» κατάσταση «επαναστατικού δικαίου» θα έχει επιλεγεί από τις πλειοψηφίες των κοινωνιών; Γιατί μέχρι τώρα, όλα τα κινήματα αυτοδιάθεσης δεν έχουν την έγκριση της πλειοψηφίας αλλά ενός μειοψηφικού ποσοστού που αντιδρά στο κατεστημένο, χωρίς κανένα κόστος.
Πολύ φοβάμαι ότι οι σύγχρονες «επαναστάσεις» με τις οποίες δεν χάνει ευκαιρία να ταυτιστεί ο ΣΥΡΙΖΑ, δεν γίνονται από τους παλιούς εγκλωβισμένους λαούς. Αντίθετα, ξεκινούν από κάποιες πολιτικές «τερατογενέσεις» και δια μέσου του λαϊκισμού, εμπεδώνουν την κουλτούρα του εξτρεμισμού, στις κοινωνίες.
Και όλα αυτά, εκ του ασφαλούς. Τα πάντα με τις εγγυήσεις που προσφέρει η αστική δημοκρατία στον «επαναστατημένο άνθρωπο» προκειμένου, ελεύθερος, να δημιουργήσει τον δικό του μύθο και το όραμα για το μέλλον του.
Εδώ λοιπόν, βρίσκεται και το μυστικό για έναν κόσμο δικαίου αλλά με επαναστάσεις ουσίας. Στην επιστήμη, στη Παιδεία, στην Οικονομία, στο περιβάλλον και πάνω από όλα στον εκσυγχρονισμό της Δημοκρατίας. Ας διέθεταν όλοι οι πολίτες της Καταλονίας το ψηφιακό εκλογικό τους «βιβλιάριο» και τότε να δεις επανάσταση που θα έκαναν. Ούτε βία θα είχαμε ούτε επεισόδια ούτε εξεγέρσεις. Όλοι θα ψήφιζαν χωρίς αποχή από το σπίτι τους και ο Rajoy δεν θα φοβόταν ότι εξαιτίας των αδιάφορων πολλών θα έβγαινε από τις κάλπες πλασματικό αποτέλεσμα, υπέρ των λίγων...
Θέλει προσοχή και εγρήγορση. Πρέπει να προσαρμόσουμε τη δημοκρατία στα μέτρα του σύγχρονου κόσμου. Διαφορετικά, η αποχή και η πολιτική οκνηρία της «κανονικότητας» θα οδηγήσει στην «σκοτεινή δημοκρατία» της ανευθυνότητας…
