Του Γιάννη Παντελάκη
Όλα έγιναν λάθος. Από την αρχή. Το ξέσπασμα της κρίσης και η βίαιη προσαρμογή που επιβλήθηκε, δεν ερμηνεύτηκε κυρίως με πολιτικούς όρους, αλλά κατά βάση με συνθηματολογικές και συναισθηματικές προσεγγίσεις. Υπήρχε και γόνιμο έδαφος για να καρποφορήσουν. Ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας μετέωρο, αναζητούσε δυο απαντήσεις. Γιατί έπεσε με τόσο δραματικό τρόπο το βιοτικό του επίπεδο και ποιος φταίει γι' αυτό. Αυτό που ηχούσε καλύτερα στ' αυτιά του, ήταν οι απαντήσεις που κινούντο στα όρια του ανέφικτου (διαγραφή χρέους), των θεωριών συνωμοσίας (σκοτεινά κέντρα επέβαλαν τα μνημόνια για να καρπωθούν τον πλούσιο ορυκτό μας πλούτο) και απλουστεύσεις (σκίζουμε τα μνημόνια).
Μέσα σε ένα μεγάλο κύμα αγανάκτησης, αυτές οι προσεγγίσεις έπιασαν τόπο. Και μέσα στο γενικευμένο και ισοπεδωτικό αυτό κλίμα, όχι απλά βρήκαν πολλοί, εύκολες και βολικές απαντήσεις, αλλά παράλληλα ακύρωσαν την ουσία: Τον αναγκαίο καταλογισμό ευθυνών εκεί που υπήρχαν και την δημιουργία ενός ρεαλιστικού σχεδίου εξόδου από την κρίση. Για τα μνημόνια, έφταιγαν το τέταρτο ράιχ και οι Γερμανοτσολιάδες που το εκπροσωπούν εδώ. Για την έξοδο από αυτά, αρκούσε να βγει μια άλλη κυβέρνηση που έχει έτοιμες λύσεις με ένα άρθρο και έναν νόμο.
Στις πλατείες, ο Κατρούγκαλος συνυπήρχε με τον Καζάκη και ο Βαρουφάκης με τον εκπρόσωπο του κινήματος «δεν πληρώνω». Στις διαμαρτυρίες (συνήθως εύλογες) κοινωνικών ομάδων απέναντι σε υπουργούς των μνημονίων, η βία δεν ήταν μια μη ανεκτή μέθοδος αντίδρασης. Ο καθηγητής Πανεπιστημίου Κατρούγκαλος, έλεγε πως «η κοινωνία μερικές φορές πρέπει να αντιδρά ακόμα και αν αυτό είναι έξω από τα θεσμικά όρια». Και ο αρχηγός του Τσίπρας, δήλωνε πως δεν θα πληρώσει το χαράτσι («θα το καταθέσω στο ΚΕΘΕΑ»), ενώ κάλυπτε πολιτικά την μη πληρωμή φόρων ή διοδίων, την οποία χαρακτήριζε ως πράξη αντίστασης και αξιοπρέπειας.
Έτσι «όμορφα» πέρναγαν τα χρόνια στα οποία η πολιτική ως εργαλείο ανάδειξης των αιτιών της κρίσης και παράθεσης προτάσεων εξόδου από αυτήν (με εξαιρέσεις όπως αυτή του ΚΚΕ, ανεξάρτητα από τον βαθμό συμφωνίας ή διαφωνίας με αυτό), είχε αντικατασταθεί από τα ανέφικτα και λαϊκίστικα συνθήματα. Ο στόχος, ένας. Η αναρρίχηση στην εξουσία με όχημα μάλιστα την αριστερά που είχε μείνει για πολλά χρόνια καταδιωγμένη και στο περιθώριο. Ο στόχος επετεύχθη, αναμενόμενο αυτό. Κανένας από όσους χάιδεψαν αυτιά, δεν βγήκε ζημιωμένος. Και τώρα, πληρώνονται όλα. Και η πληρωμή, δεν είναι μόνο αυτή που βλέπει κάθε κυβερνητικό στέλεχος που αποδοκιμάζεται με βίαιο τρόπο όταν βρεθεί σε δημόσιο χώρο. Η πληρωμή, δεν είναι μόνο τα 22.000 που καλείται να πληρώσει ο άνεργος πρώην μέλος του κινήματος «δεν πληρώνω» που πίστεψε την «πράξη αντίστασης» που του έλεγε ο Τσίπρας.
Η πληρωμή, έρχεται κυρίως με την δυσφήμιση της αριστεράς, την οποία πολλοί ταύτισαν και ταυτίζουν με όσα έλεγε και όσα κάνει το σχήμα ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Η πληρωμή έρχεται με την απαλλαγή ακόμα και των πολιτικών ευθυνών εκείνων που έχουν μεγάλο μερίδιο για την διόγκωση του χρέους (π.χ. κυβερνήσεις Καραμανλή). Η πληρωμή, έχει σχέση με την απενοχοποίηση καταδικαστέων πρακτικών που ακολούθησαν οι μεταπολιτευτικές κυβερνήσεις, αφού και η σημερινή τις επαναλαμβάνει (π.χ. νεποτισμός) με το αντεπιχείρημα «και οι άλλοι τα ίδια έκαναν». Η πληρωμή, τέλος, επιβεβαιώνεται με το συνολικό κλίμα απογοήτευσης που κυριαρχεί, αλλά και την απουσία οποιασδήποτε προοπτικής…
