Σε ένα τεντωμένο σκοινί καλείται να περπατήσει η κυβέρνηση το επόμενο χρονικό διάστημα στον τομέα της οικονομίας. Όταν τον Ιούλιο του 2019, ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναλάμβανε τη διακυβέρνηση της χώρας, στο μυαλό όλων μας οι προτεραιότητες ήταν οι μεταρρυθμίσεις, οι φοροελαφρύνσεις και η δημιουργία φιλοεπενδυτικού κλίματος.
Δυστυχώς, τα πράγματα άλλαξαν και σήμερα πληρώνουμε, το γεγονός ότι έχει χαθεί μια ολόκληρη πενταετία. Μια πενταετία κατά τη διάρκεια της οποίας τα λιμνάζοντα επενδυτικά κεφάλαια αναζητούσαν διέξοδο στις αγορές όλου του κόσμου. Μια πενταετία κατά τη διάρκεια της οποίας δεν προχώρησαν οι μεταρρυθμίσεις που έπρεπε. Αντίθετα ακολουθήθηκε η παρελκυστική πρακτική των ισοδύναμων μέτρων. Μια πρακτική που είχαν ακολουθήσει και όλες οι κυβερνήσεις κατά την διάρκεια των μνημονίων, για να μην συγκρουσθούν με τα μικρά και μεγάλα συμφέροντα τους τόπου.
Πάνω στο άγονο έδαφος της χαμένης πενταετίας, ήρθαν να ανθίσουν οι οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις από την πανδημία, ως αποτέλεσμα του lock down που επέλεξαν ως μέτρο άμυνας οι περισσότερες χώρες της Δύσης. Περιληπτικά οι οικονομικές επιπτώσεις θα οδηγήσουν σε μείωση του ΑΕΠ γύρω στο 10%, σε αύξηση του δημοσιονομικού ελλείμματος σε επίπεδα υψηλότερα του 10% και σε αύξηση του Δημοσίου Χρέους ως προς το ΑΕΠ, κοντά στο 200%. Η ζημιά στο ΑΕΠ είναι πολύ μεγαλύτερη και φαίνεται ότι κυμαίνεται ανάμεσα στα 30 δισ. ευρώ και στα 35 δισ. ευρώ, όμως λόγω των κρατικών ενισχύσεων και παρεμβάσεων, εκτιμάται ότι το τελικό νούμερο θα είναι λιγότερο από τα 20 δισ. ευρώ.
Η κυβέρνηση καλείται να αντιμετωπίσει αυτά τα αρνητικά δεδομένα, αλλά και το γενικότερο οικονομικό και επιχειρηματικό περιβάλλον, εστιάζοντας σε πέντε βασικές πολιτικές.
Η πρώτη, αφορά στα μέτρα προστασίας και στήριξης, σε μια προσπάθεια να παραμείνει η κοινωνία όρθια και η οικονομία ζωντανή.
Η δεύτερη, αφορά στην αλλαγή της φορολογικής πολιτικής και του συνταξιοδοτικού, σε μια προσπάθεια επανεκκίνησης της επιχειρηματικότητας και ενδυνάμωσης της απασχόλησης.
Η τρίτη, αφορά στα πακέτο των μεταρρυθμίσεων το οποίο θα έπρεπε να είχε κλείσει ήδη από χθες. Με μεταρρυθμίσεις στην παιδεία, στο ασφαλιστικό, στο δημόσιο και στη δικαιοσύνη.
Η τέταρτη, αφορά στην εισροή και διαχείριση των ευρωπαϊκών πόρων μέχρι το 2027. Είναι ένα έργο εξαιρετικά δύσκολο και πολύπλοκο, που απαιτεί ταχύτητα και διαφάνεια.
Η πέμπτη, αφορά στην επίλυση του τραπεζικού προβλήματος, που παραμένει ιδιαίτερα σύνθετο, λόγω του γεγονότος της απροθυμίας των νυν στρατηγικών μέτοχων να προχωρήσουν στις νέες απαραίτητες κεφαλαιακές ενισχύσεις, καθώς και της αδυναμίας του Δημοσίου να παρέμβει ενεργητικά στην κατεύθυνση αυτή.
Συν τοις άλλοις, η ανάγκη της υιοθέτησης μιας υπερεπείγουσας πολιτικής για τα εξοπλιστικά προγράμματα, έρχεται να περιπλέξει ακόμα περισσότερο τα οικονομικά δεδομένα της χώρας.
Πέραν αυτών την έξι πολιτικών που έχουν οικονομικό άρωμα, η βασικότερη προτεραιότητα είναι αυτή της αντιμετώπισης της υγειονομικής κρίσης, καθώς η πανδημία δεν δείχνει σημάδια ιδιαίτερης ύφεσης και είναι πιθανό να μπούμε μέσα σε ένα νέο φαύλο κύκλο. Ο βαθμός της επιτυχούς αντιμετώπισης της πανδημίας, θα καθορίσει την πορεία της οικονομίας και το μείγμα των πολιτικών που πρέπει να επιλεγούν.
Η ύφεση του 15% του δευτέρου τριμήνου, γεννά διαφορετικές σκέψεις στις ομάδες που λαμβάνουν αποφάσεις. Κάποιοι εκτιμούν ότι η απόλυτη προτεραιότητα, είναι αυτή της προστασίας και της ενίσχυσης των πληγέντων από την κρίση και ότι οι φοροελαφρύνεις πρέπει να περιμένουν, διότι δεν υπάρχει επαρκής δημοσιονομικός χώρος, όπως συνηθίζουμε να λέμε. Κάποιοι άλλοι εκτιμούν, ότι οι μεταρρυθμίσεις αποτελούν πολυτέλεια σήμερα που υπάρχει κοινωνική αναταραχή και άρνηση απέναντι στην πραγματικότητα. “Εδώ δεν πιστεύουν στην ύπαρξη του covid-19 και αρνούνται να φοράνε μάσκα και εσείς πιστεύετε ότι μπορούν να προχωρήσουν οι μεταρρυθμίσεις;” υποστηρίζουν χαρακτηριστικά. Κάποιοι θεωρούν ότι τα ευρωπαϊκά πακέτα πρέπει να διαχυθούν σε όλο το εύρος των επιχειρήσεων, ακόμα και αυτών που είχαν καταρρεύσει και πριν από τη υγειονομική κρίση. Κάποιοι θεωρούν ότι έφτασε η στιγμή για την δημιουργία μιας εθνικής bad bank και κάποιοι άλλοι εκτιμούν ότι στην παρούσα φάση δεν χρειάζεται περαιτέρω παρέμβαση στο τραπεζικό περιβάλλον, όταν μόλις χθες η Oxford Economics, εκτίμησε ότι οι ζημιές για τις ελληνικές τράπεζες θα κυμανθούν μεταξύ 7,1 και 25,1 δισ. ευρώ, στο βασικό και στο δυσμενές σενάριο εξέλιξης της οικονομικής κρίσης, αντίστοιχα.
Η προσωπική μας άποψη είναι ότι αν δεν γίνουν τώρα οι βαθιές τομές στην αλλαγή της φορολογικής πολιτικής και αν αναβληθούν εκ νέου οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις, η χώρα δεν θα κάνει βήματα μπροστά. Αν η κυβέρνηση προσπαθήσει να διασώσει τους πάντες, τότε θα επιστρέψουμε στο μοντέλο της μη αποδοτικής χρήσης των διαθέσιμων πόρων που ακολουθήθηκε για δεκαετίες.
Καταλαβαίνουμε ότι η κυβέρνηση πρέπει να περπατήσει σε ένα τεντωμένο σκοινί, κρατώντας ισορροπίες και συσχετισμούς. Ας μην σκεφτεί όμως, το πολιτικό κόστος, διότι δεν υπάρχει πολιτικός αντίπαλος. Ας μην σκεφτεί τις αντιδράσεις των ψεκασμένων και των βλαμμένων. Ως κυβέρνηση, οφείλει να τους προστατέψει απέναντι στην αυτοκαταστροφική βλακεία τους, όμως οφείλει ταυτόχρονα να μην κάνει βήμα πίσω, απέναντι στο νέο μέτωπο των αγανακτισμένων. Ίσα ίσα που πρέπει να υπερασπιστεί τα δικαιώματα της κοινωνίας της λογικής, της ελπίδας και του μέλλοντος.
*Ο αρθρογράφος είναι οικονομικός αναλυτής, με ειδίκευση στο σχεδιασμό σύνθετων επενδυτικών στρατηγικών.
Αποποίηση Ευθύνης : Το περιεχόμενο της στήλης, είναι καθαρά ενημερωτικό και πληροφοριακό και δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση επενδυτική συμβουλή, ούτε υποκίνηση για συμμετοχή σε οποιαδήποτε συναλλαγή. Ο αρθρογράφος δεν ευθύνεται για τυχόν επενδυτικές και λοιπές αποφάσεις που θα ληφθούν με βάση τις πληροφορίες αυτές.
