Της Άννας Παπαδομαρκάκη
Κλειδί για την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία κατά του ιού HIV αποτελούν οι εξετάσεις, επισημαίνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, ενώ ταυτόχρονα η σωστή παροχή υπηρεσιών ελέγχου, εξασφαλίζει ότι τα άτομα που διαπιστώνονται αρνητικά στον ιό HIV θα συνδέονται με τις κατάλληλες, αποτελεσματικές υπηρεσίες πρόληψης.
Με τον τρόπο αυτό αναμένεται να μειωθούν οι 1,7 εκατ. νέες μολύνσεις από τον ιό HIV που καταγράφονται κάθε χρόνο, διεθνώς.
Όπως τόνισε ο Γενικός Διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) Δρ Tedros Adhanom Ghebreyesus, "Το πρόσωπο της επιδημίας του HIV έχει αλλάξει δραματικά την τελευταία δεκαετία. Περισσότεροι άνθρωποι λαμβάνουν θεραπεία από ποτέ, αλλά πάρα πολλοί εξακολουθούν να μην λαμβάνουν τη βοήθεια που χρειάζονται, επειδή δεν έχουν διαγνωστεί. Αυτό, οι νέες κατευθυντήριες γραμμές του ΠΟΥ για τον έλεγχο του HIV, έχουν στόχο να το αλλάξουν δραματικά".
Οι νέες κατευθυντήριες γραμμές του ΠΟΥ για το AIDS συζητούνται στη Διεθνή Διάσκεψη για το AIDS και τις Σεξουαλικά Μεταδιδόμενες Λοιμώξεις που ξεκίνησε σήμερα στο Κιγκάλι της Ρουάντα και θα ολοκληρωθεί στις 7 Δεκεμβρίου.
Όπως καταγράφει ο ΠΟΥ, σήμερα, τα δύο τρίτα όλων των ατόμων με HIV, ζουν στην Αφρική.
Οι νέες "κατευθυντήριες γραμμές του ΠΟΥ για τις υπηρεσίες διάγνωσης του ιού HIV" περιλαμβάνουν έξι βήματα καινοτόμων προσεγγίσεων που ανταποκρίνονται στις σύγχρονες ανάγκες.
Ανταποκρινόμενος στη μεταβαλλόμενη επιδημία του ιού HIV με υψηλά ποσοστά ατόμων να έχουν ήδη ελεγχθεί και να λαμβάνουν θεραπεία, ο ΠΟΥ ενθαρρύνει όλες τις χώρες να υιοθετήσουν μια τυποποιημένη στρατηγική για τον έλεγχο του HIV, η οποία χρησιμοποιεί τρεις διαδοχικές εξετάσεις για την παροχή θετικής διάγνωσης για τον ιό HIV, έναντι των δύο εξετάσεων που χρησιμοποιούν οι περισσότερες χώρες υψηλού φορτίου. Η νέα προσέγγιση μπορεί να βοηθήσει τις χώρες να επιτύχουν τη μέγιστη ακρίβεια στον έλεγχο του HIV.
Ο ΠΟΥ συστήνει στις χώρες να χρησιμοποιούν τον αυτοέλεγχο του HIV ως πύλη εισόδου στη διάγνωση. Βάσει νέων στοιχείων διαπιστώνεται ότι τα άτομα που βρίσκονται σε υψηλότερο κίνδυνο από τον ιό HIV και δεν καταφεύγουν σε δομές υγείας, είναι πιο πιθανό να υποβληθούν σε τεστ αυτοελέγχου εάν έχουν πρόσβαση στα τεστ αυτά.
Ο Οργανισμός συνιστά επίσης τον έλεγχο του HIV με βάση το κοινωνικό δίκτυο για να προσεγγίσει πληθυσμούς οι οποίοι διατρέχουν υψηλό κίνδυνο, αλλά έχουν λιγότερη πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας. Οι έλεγχοι με βάση τα κοινωνικά δίκτυα περιλαμβάνουν άνδρες που έχουν σεξουαλική επαφή με άνδρες, χρήστες ναρκωτικών, εργαζόμενους στο σεξ, διεμφυλικούς και φυλακισμένους. Αυτοί οι "βασικοί πληθυσμοί" και οι σύντροφοί τους αντιπροσωπεύουν πάνω από το 50% των νέων μολύνσεων από τον ιό HIV. Για παράδειγμα, στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό εξετάστηκαν 99 επαφές από τα κοινωνικά δίκτυα 143 οροθετικών. Διαπιστώθηκε ότι το 48% ήταν θετικοί στον ιό HIV.
Η χρήση πρωτοποριακών, καινοτόμων ψηφιακών επικοινωνιών, όπως τα σύντομα μηνύματα και τα βίντεο, μπορεί να αυξήσει τη ζήτηση στις εξετάσεις για HIV. Τα στοιχεία από το Βιετνάμ δείχνουν ότι on line ενημέρωση σε περίπου 6.500 άτομα υψηλού κινδύνου, εκ των οποίων το 80% παραπέμφθηκε σε εξετάσεις για τον ιό HIV και το 95% έκανε την εξέταση. Το 75% των ατόμων που δέχθηκαν συμβουλευτικές υπηρεσίες δεν είχε δεχθεί ποτέ πριν ηλεκτρονικές υπηρεσίες ενημέρωσης για τον ιό HIV.
Ο ΠΟΥ συστήνει στοχευμένες προσπάθειες για γρήγορα τεστ μέσω παρόχων υπηρεσιών στην Ευρώπη, Νοτιοανατολική Ασία, τον Δυτικό Ειρηνικό και την Ανατολική Μεσόγειο, όπου εξακολουθεί να χρησιμοποιείται η εργαστηριακή μέθοδος "Western blotting". Στοιχεία από την Κυργιζία δείχνουν ότι η διάγνωση HIV, η οποία χρειάστηκε 4-6 εβδομάδες με τη μέθοδο "Western blotting", περιορίζεται σε μόνο 1-2 εβδομάδες με τα rapid test και είναι πολύ πιο προσιτή.
Η χρήση διπλών rapid test για HIV και σύφιλη κατά την προγεννητική φροντίδα, ως η πρώτη εξέταση HIV, μπορεί να βοηθήσει τις χώρες να εξαλείψουν τη μετάδοση από τη μητέρα σε παιδί και των δύο λοιμώξεων. Η κίνηση μπορεί να βοηθήσει να κλείσει το χάσμα μεταξύ του τεστ και της λήψης θεραπείας και να καταπολεμήσει τη δεύτερη κύρια αιτία θνησιγένειας παγκοσμίως. Επίσης, ενθαρρύνονται πιο ολοκληρωμένες προσεγγίσεις για τον έλεγχο του HIV, της σύφιλης και της ηπατίτιδας Β.
"Η έγκαιρη εξέταση για HIV σώζει ζωές", σημείωσε η Dr Rachel Baggaley, επικεφαλής της ομάδας του ΠΟΥ για τον έλεγχο και την πρόληψη του HIV στον πληθυσμό. «Αυτές οι νέες συστάσεις μπορούν να βοηθήσουν τις χώρες να επιταχύνουν την πρόοδό τους και να ανταποκριθούν πιο αποτελεσματικά στην μεταβαλλόμενη φύση της επιδημίας του HIV».
Στα τέλη του 2018, υπήρχαν 37,9 εκατομμύρια άνθρωποι με ΗIV παγκοσμίως. Από αυτούς, το 79% είχε διαγνωσθεί, το 62% ήταν σε θεραπεία και το 53% είχε μειώσει τα επίπεδα του ιού HIV μέσω της παρατεταμένης θεραπείας, έως το σημείο να έχουν μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο μετάδοσης του ιού.
