Του Νικόλαου Α. Φραγκιαδάκη*
Την ώρα που δημοσιεύεται το παρόν άρθρο, θα έχει δημοσιευθεί στο Φ.Ε.Κ (και θα είναι Νόμος του Κράτους) το νομοσχέδιο με τις αλλαγές στα εργασιακά- ασφαλιστικά που κατατέθηκε προς ψήφιση σήμερα 07/09/2017.
Κατ' αρχήν, προς αποφυγή παρεξηγήσεων, να αναφέρω ότι θεωρώ αυτονόητο να προστατεύεται η εργασία και τα δικαιώματα των εργαζομένων οι οποίοι σε πάρα πολλές περιπτώσεις καταντούν έρμαια των ορέξεων διαφόρων «ξύπνιων». Είναι δείγμα πολιτισμού να είσαι σε θέση να προστατεύεις τον εργαζόμενο.
Όχι όμως σε βάρος της πραγματικής οικονομίας. Και εξηγούμαι.
Αν σκεφτούμε το βασικό κοινό συστατικό το οποίο χαρακτηρίζει την καθημερινότητα των συναλλασσομένων με το δημόσιο, αυτό είναι η απύθμενη γραφειοκρατία. Είχα ακούσει πρόσφατα σε μια πολύ ενδιαφέρουσα ομιλία το εξής: Αν στο ένα χέρι έχεις την γραφειοκρατία και στο άλλο το πανίσχυρο υλικό που λέγεται μηχανογράφηση, στην Ελλάδα αντί η μηχανογράφηση να περιορίσει κατά κόρον την γραφειοκρατία, καταφέραμε και δημιουργήσαμε την e-γραφειοκρατία! Και είναι αλήθεια. Πόσες φορές δεν χρειάστηκε να προσπαθήσουμε να ολοκληρώσουμε μια συναλλαγή ηλεκτρονικά και αφού καταθέσουμε την αίτηση-δήλωση να περάσουμε από την αρμόδια δημόσια υπηρεσία με όλα τα δικαιολογητικά για να ολοκληρωθεί. Δώρον άδωρον.
Ας πάμε λίγο στα δικά μας τώρα.
Στην αρχική μορφή της επίμαχης διάταξης γα την οικειοθελή αποχώρηση οριζόταν ότι η υποβολή του εντύπου στο σύστημα ΕΡΓΑΝΗ θα πρέπει να πραγματοποιηθεί εντός 2 εργασίμων ημερών (8 ημερολογιακές έως τώρα), με την υπογραφή του εργαζομένου (μέχρι τώρα δεν ήταν υποχρεωτικό), και αν δεν είναι εφικτό να υπογράψει ο εργαζόμενος γιατί πχ απλά δεν ξαναεμφανίστηκε για δουλειά τότε θα πρέπει να επιδοθεί με δικαστικό επιμελητή, και το έντυπο της επίδοσης να αναρτηθεί στο ΕΡΓΑΝΗ (η συγκεκριμένη υποχρέωση υπήρχε έως τώρα μόνο για την καταγγελία σύμβασης).
Η υπογραφή του εργαζόμενου στο έντυπο για να ολοκληρωθεί η υποβολή της οικειοθελούς αποχώρησης είναι σωστή από την άποψη ότι πολλοί «εργοδότες» οι οποίοι απέλυαν εργαζομένους, υπέβαλλαν το έντυπο της οικειοθελούς αποχώρησης αντί της καταγγελίας σύμβασης για να μην καταβάλλουν αποζημίωση στον εργαζόμενο συνοδευόμενο από διάφορες μεσαιωνικές πρακτικές (ουκ ολίγα έχουν ακουστεί).
Η προθεσμία όμως των 2 εργασίμων ημερών δείχνει ότι το πρόβλημα είναι βαθύ. Δείχνει ότι ακόμα μία φορά δεν υπάρχει η πρέπουσα συμμετοχή των φορέων που εκπροσωπούν κλάδους στην λήψη των αποφάσεων. Αν είχαν σωστή συμμετοχή άνθρωποι της αγοράς, τότε θα ακουγόταν στο τραπέζι ότι το 80% των επιχειρήσεων που απασχολεί προσωπικό εξυπηρετείται από εξωτερικό λογιστή και ότι το 2 ημέρες είναι απαγορευτικό. Μετά την γνωστή κατακραυγή το 2 εργάσιμες έγινε 4 όπως και θα ψηφιστεί. Μπορείς άραγε όταν δεν έχεις ιδέα πως δουλεύει η αγορά να κάνεις μεταρρυθμίσεις;
Επίσης, προστίθεται και η υποχρέωση να δηλώνονται ηλεκτρονικά στο ΕΡΓΑΝΗ η υπερεργασία και οι υπερωρία πριν εκείνες ξεκινήσουν (μέχρι τώρα υπήρχε το ειδικό βιβλίο υπερωριών στο οποίο καταγράφαμε τις υπερωρίες και τις δηλώναμε στο ΕΡΓΑΝΗ μέχρι την 15η ημέρα του επόμενου μήνα). Γίνεται με ένα λάθος να διορθώσεις ένα άλλο λάθος;
Η αλήθεια είναι ότι πολλοί εργοδότες δήλωναν τις υπερωρίες μόνο σε περίπτωση ελέγχου διότι το ειδικό βιβλίο υπερωριών μπορούσε να συμπληρωθεί ηλεκτρονικά σε ένα απλό excel και αν δεν γινόταν έλεγχος απλά σβηνόταν. Τώρα πάμε στο άλλο άκρο να υποχρεώνεται ο εξωτερικός λογιστής (γιατί εκείνος θα το κάνει) να γίνει διανυκτερεύον φαρμακείο μήπως και μερακλωθεί η παρέα στο τραπέζι 4 και θα πρέπει ο dj να κάτσει άλλη μια ώρα. Ο στόχος είναι να πληρωθεί ο dj την extra ώρα και να αυτό να μπορεί να γίνει σε νορμάλ συνθήκες.
Εφόσον είναι επιτακτική ανάγκη να μηχανογραφηθεί όλο το σύστημα για να μπορεί να ελεγχθεί πιο αποτελεσματικά(γιατί έχει αποδειχθεί ότι δεν ελέγχεται όσο θα έπρεπε) τότε η λύση δεν θα έπρεπε να είναι η απλή δηλ. φορτώστε τα όλα στους λογιστές. Η λύση θα πρέπει να είναι ριζοσπαστική. Πρέπει να σκεφτούμε out of the box.
Πως θα μπορούσε να λυθεί το πρόβλημα με τις προσλήψεις, απολύσεις, αποχωρήσεις κλπ; Κάνοντας το εργαζόμενο μέρος της διαδικασίας.
Ας υποθέσουμε ότι κάποιος προσλαμβάνεται από μια εταιρεία και συμφωνούν να ξεκινήσει εργασία την προσεχή Δευτέρα 11/9/2017 στις 09:00. Υποχρέωση του εργοδότη είναι να συμπληρώσει και να υποβάλλει το έντυπο στο σύστημα ΕΡΓΑΝΗ μέχρι την Δευτέρα 11/9/2017 και ώρα 08:59.Κι εδώ είναι το σημείο που θα γίνει ο εργαζόμενος μέρος της διαδικασίας. Θα πρέπει να η διαδικασία να λειτουργήσει όπως λειτουργεί η διαδικασία με τα μισθωτήρια. Δηλαδή, θα πρέπει να εισέλθει ο εργαζόμενος στο σύστημα ΕΡΓΑΝΗ και να κάνει αποδοχή της πρόσληψης (ότι συμφωνεί δηλαδή με τους όρους). Και για να προλάβω κάποιους που θα πουν «Μα πόσους κωδικούς να έχουμε πια;» απαντώ το εξής απλό: Username: ΑΦΜ, Password: ΑΜΚΑ.
Το ίδιο θα πρέπει να ισχύει και για τις αποχωρήσεις, απολύσεις. Ο εργοδότης υποβάλλει το έντυπο, και ο εργαζόμενος εντός της προθεσμίας εισέρχεται στην εφαρμογή και κάνει αποδοχή. Αν δεν συμφωνεί με τους όρους της αποχώρησης τότε να «μπει στο παιχνίδι» η Επιθεώρηση Εργασίας. Έτσι ο εργαζόμενος (και τα όργανα του ελέγχου) έχει ανά πάσα στιγμή να έχει εικόνα για τον εργασιακό του βίο.
Δεύτερον, από την στιγμή που γίνεται κάποιος εργοδότης θα πρέπει να υποχρεούται να εγκαθιστά στην επιχείρησή του εγκεκριμένο σύστημα ωρομέτρησης (πχ κάρτα). Για να προλάβω εδώ εκείνους που θα αναφερθούν στο κόστος εγκατάστασης, να τονίσω ότι 1-2 φορές να διαπιστώσει ο έλεγχος ότι δεν δήλωσες τις υπερωρίες, έχεις υπερκαλύψει κατά πολύ το κόστος εγκατάστασης. Το σύστημα καταγράφει τις ώρες εργασίας και αποδεσμεύονται οι υποχρεώσεις να υποβάλλεις κάθε μέρα έντυπα και έντυπα στο ΕΡΓΑΝΗ αφού ο εργαζόμενος θα «χτυπήσει» την κάρτα όταν εισέλθει και όταν εξέλθει από την εργασία του, input το οποίο θα πάρει ο λογιστής και θα υπολογίσει για τον μήνα την μισθοδοσία συμπεριλαμβανομένων των υπερωριών.
Μπορεί να φαίνονται βουνά τα παραπάνω αλλά θεωρώ αν στηθούν σωστά μπορούν να δουλέψουν.
Με το να ενισχύεις την γραφειοκρατία, το μόνο που καταφέρνεις είναι να φορτώνεις τους συνεπείς με extra δουλειά και στρές, γιατί αυτός που θέλει να στην κάνει θα βρει τον τρόπο να στην κάνει. Και επιτέλους να καταλάβουμε ότι δεν γίνεται με παλιές πρακτικές να βλέπεις μπροστά. Χρησιμοποιώντας την ίδια συνταγή το ίδιο φαγητό θα πάρεις.
*Ο κ. Νικόλαος Φραγκιαδάκης είναι Λογιστής-Φοροτεχνικός, Μέλος Ι.ο.Φο.Μ..
