Του Θόδωρου Σκυλακάκη*
Το χαμόγελο είναι προσόν. Κρατά τους ανθρώπους αισιόδοξους και ευδιάθετους. Το χασκόγελο [1] πάλι όχι. Δείχνει αμηχανία, έλλειψη σοβαρότητας, αδυναμία κατανόησης της θέσης και των συνθηκών. Οι κ.κ. Τσίπρας και Κοτζιάς στις σχέσεις της Ελλάδας με το εξωτερικό νομίζουν εδώ και πολύ καιρό ότι μοιράζοντας χαμόγελα προς όλες τις κατευθύνσεις γοητεύουν τους συνομιλητές τους και προωθούν την πολιτική τους ατζέντα. Κάθε τόσο προσγειώνονται απότομα και μαζί τους (δυστυχώς) και τα ελληνικά συμφέροντα.
Η διπλωματική καριέρα του κ. Τσίπρα ξεκίνησε μαζί με αυτή του άλλου χαμογελαστού γίγαντα των διαπραγματεύσεων, του Γιάν(ν)η Βαρουφάκη. Έχει μείνει αξέχαστη η στιγμή στην οποία ο κ. Βαρουφάκης χαμογελαστός εκδίωξε (νόμιζε) την τρόικα από την Ελλάδα στην κοινή συνέντευξη Τύπου με τον κ. Dijsselbloem. Έτσι με χαμόγελα και χαρές, που κορυφώθηκαν στο αλήστου μνήμης δημοψήφισμα, πέρασε το πρώτο εξάμηνο του 2015. Το αποτέλεσμα; Οι Ευρωπαίοι υπολογίζουν αναίτιο φέσι εις βάρος της Ελλάδας από 100 (Klaus Regling) εως 200 (Thomas Wieser) δισ. ευρώ. Οι ίδιοι οι Συριζαίοι λένε λιγότερα, μόλις 30 με 35 δισ. μας φόρτωσαν τα γελαστά παιδιά…
Η διαπραγμάτευση όμως δεν τελείωσε εκεί. Συνεχίστηκε με τη δεύτερη αξιολόγηση, στην οποία ο Αλέξης Τσίπρας μας φόρεσε -πέραν των όσων είχαν συμφωνηθεί στο τρίτο μνημόνιο- ένα «αόρατο» τέταρτο μνημόνιο, με μείωση συντάξεων και αφορολόγητου το 2019-20. Όσο για μείωση του χρέους. «Τα νέα είναι τόσο θετικά που δυσκολευόμαστε να τα πιστέψουμε... Θα με αναγκάσουν να φορέσω και γραβάτα», είχε δηλώσει τότε χαμογελαστά. Τα χαμόγελα έμειναν και πάλι στη μέση και η γραβάτα στο ντουλάπι.
Μετά ακολούθησαν οι συναντήσεις Τσίπρα με D. Trump και T. Erdogan, που οργάνωσε το άλλο αστέρι της χαμογελαστής διπλωματίας ο κ. Κοτζιάς. Στην πρώτη δεν έφτανε που ο κ. Trump έσπευσε να εξαγγείλει στον αμήχανο κ. Τσίπρα ότι η Ελλάδα θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας στις ΗΠΑ, πληρώνοντας 2,4 διs. δολάρια για την αναβάθμιση των F-16. Aκολούθησε η ταπεινωτική υπενθύμιση (από το φιλικό στον Trump Fox News), των δηλώσεων Τσίπρα για «το κακό που θα μας βρει» σε περίπτωση εκλογής Trump. Υπενθύμιση στην οποία ο μεν Αμερικανός Πρόεδρος απάντησε δεικτικά ότι «δεν θα έλεγε όσα είπε αν ήξερε γι' αυτές τις δηλώσεις» κι ο κ. Τσίπρας -χαμογελώντας πάντα- ότι ο κ. Trump μοιάζει διαβολικός, αλλά είναι «για καλό»… Αποτέλεσμα της επίσκεψης; Μηδέν εις το πηλίκο.
Κορύφωση της διπλωματίας του χαμόγελου η επίσκεψη Erdogan. Εκεί ο κ. Κοτζιάς ξεκίνησε με την περίφημη διπλωματία της γραβάτας, όταν επιδεικνύοντας στο αεροδρόμιο την κόκκινη γραβάτα που του είχε χαρίσει η τουρκική πλευρά αναφώνησε το ιστορικό «Γκουντ ντιπλόμασι ε!». Η συνέχεια είναι γνωστή. Ο κ. Erdogan έμεινε αδιάφορος στη γοητεία Κοτζιά. Αφού πήρε όσα ήθελε από την επίσκεψη σε επίπεδο διεθνούς συμβολισμού, οι τουρκικές προκλήσεις ακολούθησαν η μία την άλλη για να κορυφωθούν με τον εμβολισμό ελληνικού πλοίου πριν λίγες μέρες στα ύδατα των Ιμίων.
Η διπλωματία απαιτεί σοβαρή προετοιμασία, γνώση της διεθνούς πραγματικότητας, ρεαλιστική αντίληψη των δικών σου δυνάμεων και των αδυναμιών και συμφερόντων του συνομιλητή. Οι σκηνές στις οποίες οι ηγέτες χαμογελαστοί επισφραγίζουν συμφωνίες και συνεννοήσεις είναι το τέλος όχι η αρχή των διπλωματικών προσπαθειών. Επί ΣΥΡΙΖΑ και στη διπλωματία, όπως και σε όλα τα υπόλοιπα η κυβέρνηση Τσίπρα τα κάνει όλα ανάποδα. Πρώτα επικοινωνεί και συναντάται και μετά σκέπτεται. Στο τέλος αυτοί μεν μένουν με τα χαμόγελα κι η χώρα με τη ζημιά.
* Ο κ. Θόδωρος Σκυλακάκης είναι Πρόεδρος της Δράσης.
[1] Χασκογελώ: γελώ με ανοιχτό το στόμα, συνήθως αναίτια.
