Η επιβολή δασμών ως μέτρο πίεσης των εμπορικών εταίρων έχει τα αντίθετα αποτελέσματα, αφού στην ουσία οι δασμοί είναι φόροι τους οποίους καλούνται να πληρώσουν οι καταναλωτές. Αυτό εξηγεί ο Γκρόβερ Νόρκιστ, πολιτικός ακτιβιστής και πρόεδρος της οργάνωσης «Americans for Tax Reform». Ο δημιουργός της «Δέσμευσης Προστασίας Φορολογούμενων» στις ΗΠΑ μιλάει για την ανάγκη περιορισμού των φόρων και την ελπίδα οι δασμοί του Τραμπ να αποτελούν απλώς μέρος μίας ευρύτερης στρατηγικής με στόχο το άνοιγμα «κλειστών» αγορών.
Συνέντευξη στον Κωνσταντίνο Μαριόλη
- Κύριε Νόρκιστ, θα θέλατε να μας πείτε γιατί επισκεφθήκατε στην Αθήνα;
- Βρίσκομαι στην Αθήνα γιατί αυτές τις ημέρες συγκεντρώνονται ομάδες απ'' όλο τον κόσμο που ασχολούνται με τους φόρους και τα δικαιώματα των φορολογούμενων. Στις ΗΠΑ έχουμε ξεκινήσει τις «συναντήσεις της Τετάρτης», ξεκινώντας με 20 άτομα από την κεντροδεξιά. Όλοι τους είναι ηγετικές φυσιογνωμίες και προέρχονται από επιχειρηματικούς και πολιτικούς φορείς, think tanks και άλλους οργανισμούς. Εκπροσωπούν όλους όσους θέλουν περισσότερη ατομική ελευθερία και λιγότερο κράτος.
Σήμερα μετράμε 150 άτομα στην Ουάσινγκτον – στην εβδομαδιαία συνάντηση – και γίνονται 40 τέτοιες εβδομαδιαίες συναντήσεις σε πρωτεύουσες πολιτειών, ενώ πλέον 21 χώρες διεθνώς, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, κάνουν προσπάθειες για να ενώσουν ηγετικές δυνάμεις που μάχονται για την ελευθερία. Οι συναντήσεις με ανθρώπους από άλλες πολιτείες ή χώρες είναι ο καλύτερος τρόπος να δεις αν κάτι που κάνεις έχει αποτέλεσμα και να βρεις λύσεις που δεν έχεις σκεφτεί.
- Ο οργανισμός σας, «Americans for Tax Reform» έγινε γνωστός σε ολόκληρο τον κόσμο για την «Δέσμευση Προστασίας Φορολογούμενων». Θα θέλατε να περιγράψετε την ιδέα αυτή στο ελληνικό κοινό;
- Ευχαρίστως. Νομίζω ότι είναι κάτι που θα μπορούσε να εφαρμοστεί και στην Ελλάδα. Το 1985 δημιούργησα τη «Δέσμευση Προστασίας Φορολογούμενων». Ήταν μία γραπτή δήλωση που ανέφερε ότι ο εκλεγμένος αξιωματούχος ή ο υποψήφιος για μια θέση στο κοινοβούλιο την υπογράφει με ημερομηνία και έχει και δύο μάρτυρες. Άρα είναι κάτι σοβαρό και αν δεν κρατήσεις τον λόγο σου ο κόσμος θα το μάθει, καθώς η γραπτή δέσμευση είναι διαθέσιμη για το κοινό διαδικτυακά.
Έτσι, το 1985 είχαμε 100 μέλη της Βουλής και 20 μέλη της Γερουσίας που υπέγραψαν τη «Δέσμευση», διότι όπως οδεύαμε προς τον Νόμο για τη Φορολογική Μεταρρύθμιση το 1986 που θα άλλαζε δραματικά το φορολογικό πλαίσιο, θέλαμε να διασφαλίσουμε ότι η αλλαγή δεν θα είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση των φόρων. Είχαμε, λοιπόν, 100 μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων, 20 Γερουσιαστές και ένα Πρόεδρο, τον Ρόναλντ Ρέιγκαν, που έλεγαν ότι «αν η αλλαγή οδηγήσει σε αύξηση φόρων δεν θα προχωρήσει». Και έτσι καταφέραμε να έχουμε μία ουδέτερη από πλευράς εσόδων φορολογική μεταρρύθμιση. Το 1986 στις εκλογές ψηφίσαμε πολλούς ανθρώπους που είχαν δεσμευτεί να μην αυξήσουν τους φόρους και στη συνέχεια, ο πρόεδρος Μπους το 1988 υπέγραψε τη «Δέσμευση» αλλά δύο χρόνια μετά την αθέτησε. Αυτό που έκανε τη «Δέσμευση» ισχυρή ήταν όταν οι περισσότεροι άρχισαν να την υπογράφουν.
Σήμερα, πάνω από το 90% των Ρεπουμπλικανών στην Ουάσινγκτον έχουν υπογράψει τη δέσμευση να μην αυξήσουν τους φόρους.
- Τι συμβαίνει με τους εμπορικούς πολέμους; Πιστεύετε ότι ο Ντόναλντ Τραμπ τα έχει βάλει με ολόκληρο τον κόσμο; Οι δασμοί δεν είναι φόροι;
Ο Ντόναλντ Τραμπ προχώρησε σε μία πολύ σημαντική κίνηση μειώνοντας τον φόρο για τις επιχειρήσεις από το 35% στο 21%, γεγονός που έδωσε ώθηση στην αμερικανική οικονομία. Προχώρησε, επίσης, σε κινήσεις απορρύθμισης, όπως το άνοιγμα της αγοράς ενεργειακών ερευνών, ακυρώνοντας παράλληλα ορισμένα πολύ ζημιογόνα κανονιστικά πλαίσια που ο Ομπάμα είχε περάσει και τέθηκαν σε ισχύ πέρσι. Όλα αυτά έδωσαν ώθηση στην ανάπτυξη. Τώρα προωθεί την επιβολή δασμών, που στην ουσία είναι φόροι. Και υπάρχουν ορισμένοι, μεταξύ των οποίων και ο Τραμπ, που βάζουν τους δασμούς σε άλλη κατηγορία από τους φόρους.
Όμως πολύ απλά οι δασμοί είναι φόροι που επιβάλλονται στους δικούς σου συμπολίτες. Όταν, για παράδειγμα, η Ελλάδα επιβάλλει δασμούς, οι Έλληνες καταναλωτές είναι αυτοί που τους πληρώνουν. Όταν η Αμερική επιβάλλει δασμούς, τότε οι Αμερικανοί καταναλωτές και παραγωγοί, είναι η αμερικανική οικονομία.
- Δεν έχει γίνει κατανοητό αυτό στις ΗΠΑ;
Το να απειλείς κάποιον ότι θα επιβάλεις δασμούς είναι σαν να απειλείς ότι θα πυροβολήσεις τον εαυτό σου. Δεν προκαλείς ζημιά σε αυτούς που απειλείς αλλά στον ίδιο σου τον εαυτό. Η αλήθεια είναι ότι αυτό είναι κάτι που εδώ και 2.000 χρόνια δύσκολα μπορούν να κατανοήσουν πάρα πολλές χώρες και πάρα πολλοί πολιτικοί. Οι περισσότεροι Ρεπουμπλικανοί αναγνωρίζουν τους κινδύνους των εμπορικών πολέμων.
Υπάρχει η ελπίδα ότι ο στόχος του προέδρου είναι να τους δώσει ένα προειδοποιητικό χτύπημα έτσι ώστε να τραβήξει την προσοχή τους και να τους κάνει να ανοίξουν τις οικονομίες τους για να γίνουν πιο εύκολες οι εμπορικές συναλλαγές με τις ΗΠΑ. Διότι η Κίνα και άλλες χώρες έχουν περισσότερους περιορισμούς απ'' ότι έχουν οι ΗΠΑ σε πολλές περιπτώσεις.
-Άρα, εκτιμάτε ότι όλες αυτές οι απειλές είναι στο πλαίσιο ενός ευρύτερου στρατηγικού πλάνου και ότι τα μέτρα που έχουν ήδη επιβληθεί θα είναι προσωρινά;
Ο ίδιος ο Ντόναλντ Τραμπ υποστηρίζει ότι είναι στρατηγική κίνηση για να ανοίξουν περισσότερο κάποιες οικονομίες. Όμως, αν υπόσχεσαι στον κλάδο του χάλυβα ότι θα επιβάλεις δασμούς αλλά στην πραγματικότητα διαπραγματεύεσαι το άνοιγμα αγορών για αμερικανικά «προϊόντα» όπως λογισμικά, υψηλή τεχνολογία, ακόμη και... κινηματογραφικές ταινίες, οι άνθρωποι της αγοράς χάλυβα δεν θα είναι και πολύ χαρούμενοι με αυτή την «ειδική» συμφωνία. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε για τον κλάδο του χάλυβα είναι να περιορίσουμε το πολύ αυστηρό κανονιστικό πλαίσιο. Έτσι θα γίνει πιο ανταγωνιστική.
Χρειαζόμαστε ένα πιο ανοιχτό σύστημα εργασίας στις ΗΠΑ, το οποίο είναι πολύ περιοριστικό και καθιστά αναποτελεσματική την παραγωγή χάλυβα. Πρέπει να εξηγήσουμε στα συνδικάτα ότι πρέπει να υπάρχουν λογικοί κανόνες και τότε θα αυξηθούν οι θέσεις εργασίας. Τα συνδικάτα κρατούν περιορισμένες τις θέσεις εργασίας με στόχο να αυξηθούν οι μισθοί για όσους εργάζονται. Συνεπώς, εξ ορισμού ενεργούν κατά ενός πιο ανοιχτού συστήματος. Εν κατακλείδι, αν ο Τραμπ έχει κάνει 10 πράγματα, τα 8 από αυτά είναι εποικοδομητικά, ωστόσο η επιβολή δασμών είναι από τα δύο που δεν είναι.
*Το who is who του Γκρόβερ Νόρκιστ
Ο Γκρόβερ Νόρκιστ είναι πολιτικός ακτιβιστής και αναλυτής, ενώ θεωρείται από τους ανθρώπους που μάχονται περισσότερο για τη συρρίκνωση του κράτους και τη συγκράτηση των φόρων. Είναι πρόεδρος της οργάνωσης «Americans for Tax Reform» (ATR), που ιδρύθηκε το 1985 μετά από αίτημα του τότε προέδρου των ΗΠΑ, Ρόναλντ Ρέιγκαν, για να υποστηρίζει τα συμφέροντα των φορολογούμενων. Η ATR εργάζεται με στόχο τον περιορισμό του μεγέθους και του κόστους του κράτους ενώ αντιτίθεται στην αύξηση των φόρων και υποστηρίζει τη φορολογική μεταρρύθμιση προς ένα φορολογικό σύστημα που θα φορολογεί το εισόδημα μία φορά και με έναν συντελεστή. Η ATR οργανώνει τη «Δέσμευση Προστασίας Καταναλωτών», ζητώντας από όλους τους υποψηφίους για θέσεις στο δημόσιο να δεσμευθούν γραπτώς απέναντι στον αμερικανικό λαό ότι θα αρνηθούν την αύξηση των φόρων.
