Κυβέρνηση δίχως αξιοπιστία δεν μπορεί να κινητοποιήσει ούτε τις δυνάμεις στο εσωτερικό, ούτε να προσελκύσει επενδύσεις από το εξωτερικό, πολλώ δε μάλλον να αναβαθμίσει τη θέση της Ελλάδας, λέει στον «Φ» ο Γιώργος Ζαββός, σύμβουλος επί Ευρωπαϊκών Υποθέσεων του προέδρου της Ν.Δ.
Και εξηγεί ότι η χώρα χρειάζεται ένα επενδυτικό πλαίσιο, με συνταγματικά εχέγγυα, προκειμένου να πάψει να αντιμετωπίζεται με επιφυλακτικότητα από το εξωτερικό, και επίσης πρέπει να αποκτήσει ενεργό παρουσία στον πυρήνα των ευρωπαϊκών εξελίξεων, και όχι τον ρόλο περιφερειακού παρατηρητή, που διαδραματίζει σήμερα.
Σχετικά με τις ανησυχίες που πυροδοτεί η πολιτική κρίση στην Ιταλία, επισημαίνει ότι το ευρωπαϊκό εγχείρημα θα είναι μη αναστρέψιμο μόνο όταν παγιωθεί σε μια πολιτική ένωση, της οποίας η Ελλάδα, απαλλαγμένη από τα φοβικά σύνδρομα, θα πρέπει να είναι πρωτοπόρο μέλος της.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
- Επειτα από δέκα χρόνια μνημονίων, τι πιστεύετε ότι μας επιφυλάσσει η επόμενη ημέρα, μετά την έξοδο τον Αύγουστο;
Το πρώτο θέμα για τη μετά το μνημόνιο περίοδο είναι αν η Ελλάδα είναι πραγματικά αποφασισμένη να ξεκινήσει μια νέα πορεία. Και το δεύτερο, προς ποια κατεύθυνση και με ποιους όρους. Εξοδος από το πρόγραμμα επιτήρησης δεν σημαίνει αυτόχρημα και έξοδο από την κρίση ή δεν συνεπάγεται αυτόματα και οικονομική ανάκαμψη. Το επικίνδυνο είναι ότι μετά την έξοδο η Ελλάδα θα είναι μόνη απέναντι στις αγορές. Μέχρι σήμερα ο δημόσιος διάλογος εστιάστηκε σε ψευτοδιλήμματα τύπου «μνημόνιο ή όχι». Αυτό διευκόλυνε την πολιτική πόλωση, αλλά όχι την ουσιαστική επίλυση των προβλημάτων.
- Εχει γίνει ο απαραίτητος δημόσιος διάλογος για την επόμενη ημέρα;
Οχι, η επιβίωση και η προοπτική ευημερίας του τόπου μας παραμένουν τοπίο στην ομίχλη. Αν γνωρίζουμε κάτι, είναι μόνο ότι η ανάπτυξη δεν συμβαδίζει ούτε με υψηλή φορολογία και μεγάλες εισφορές, ούτε με νοοτροπίες πελατειακού κράτους, ούτε με το κοσμοείδωλο που έφερε τη χώρα στα πρόθυρα της χρεοκοπίας.
Επρεπε όμως -και πρέπει- ο δημόσιος διάλογος να είχε επικεντρωθεί στο πραγματικό πρόβλημα αυτής της συγκυρίας, δηλαδή τι μας δίδαξε η κρίση, πού θέλουμε να πάμε τώρα, ποιοι είναι οι στόχοι μας, ποιες οι προτεραιότητές μας, με ποια μέσα και με ποιες συμμαχίες θα τις πετύχουμε, ποιες καινοτομίες επιβάλλεται να τολμήσουμε, ποιες πολιτικές να ακολουθήσουμε. Δείτε το «ολιστικό σχέδιο», μια απρόσφορη προσπάθεια επί χάρτου, συμπίλημα τετριμμένων ιδεολογημάτων για την ανάπτυξη. Δεν πατάει, δεν δίνει ορίζοντα, δεν πείθει.
- Πού θα έδινε μια κυβέρνηση της Ν.Δ. το πολιτικό βάρος;
Τα αποτελέσματα των σωστών οικονομικών επιλογών μπορεί να φανούν σχετικά γρήγορα, π.χ. μείωση φορολογίας, αλλαγή δημοσιονομικού μίγματος με μια εμπροσθοβαρή εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων. Ενα σχέδιο για την οικονομική ανάπτυξη, ωστόσο, πάνω απ'' όλα προϋποθέτει πολιτική αξιοπιστία και ακριβώς αυτό είναι που λείπει από το σχέδιο της κυβέρνησης. Χωρίς αξιοπιστία δεν μπορείς να κινητοποιήσεις ούτε τις δυνάμεις σου στο εσωτερικό, ούτε να προσελκύσεις επενδύσεις από το εξωτερικό. Αυτή η κονιορτοποιημένη αξιοπιστία είναι το αξεπέραστο πρόβλημα της σημερινής κυβέρνησης. Δεν μπορεί να πείσει, δεν μπορεί να εμπνεύσει τις υγιείς οικονομικές δυνάμεις, εντός και εκτός συνόρων.
- Στο εξωτερικό η Ελλάδα αντιμετωπίζεται με επιφυλακτικότητα. Πιστεύετε ότι θα πάρει ακόμη χρόνια μέχρι να αλλάξει αυτό;
Με μια φερέγγυα κυβέρνηση και ένα ωριμότερο πολιτικό σύστημα, το οποίο θα ξέρει τι θέλει και θα διέπεται από συνέπεια, η δυσπιστία μπορεί να ξεπεραστεί. Η σημαντικότερη προϋπόθεση ανάκτησης της αξιοπιστίας μας είναι ότι η Ελλάδα θα πρέπει να έχει ουσιαστική παρουσία και ενεργό συμβολή στον πυρήνα των ευρωπαϊκών εξελίξεων και όχι τον ρόλο περιφερειακού παρατηρητή, που διαδραματίζει σήμερα.
Δείτε πόσο ακριβά μάς στοίχισαν οι παλινωδίες του καλοκαιριού του 2015. Το τίμημα που πληρώνουμε, αλλά και όλα όσα χάσαμε ήδη, το κεφάλαιο αξιοπιστίας που σπαταλήθηκε και μας επιβαρύνει διαρκώς με υψηλά επιτόκια, σπρεντ και αιρέσεις των εταίρων. Η αξιοπιστία προϋποθέτει ένα σταθερό πλαίσιο για τις επενδύσεις, όπως για παράδειγμα ταχύτητα στην έκδοση αδειών και στη διεκπεραίωση των γραφειοκρατικών διαδικασιών, ικανό διοικητικό προσωπικό που δεν θα αποθαρρύνει τους επενδυτές. Είναι απαραιτήτως αναγκαίο επίσης ένα σταθερό και προβλέψιμο φορολογικό σύστημα. Θα έλεγα ότι χρειάζεται ένα επενδυτικό πλαίσιο με συνταγματικά εχέγγυα !
- Σας φοβίζει το μέλλον της Ευρώπης μετά την περιπέτεια της Ιταλίας;
Η Ε.Ε. αντιμετωπίζει μια κρίση λαϊκισμού, που υπονομεύει τα θεμέλια της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας και απειλεί τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Αλλά εφόσον ο κόσμος αλλάζει, ο καπιταλισμός μεταλλάσσεται, οι γεωπολιτικές εστίες συρράξεων πληθαίνουν, η Ευρώπη πρέπει να προσαρμόζεται στις νέες προκλήσεις. Παρά τις ατέλειες της αρχιτεκτονικής της (ευρωζώνη, Σένγκεν), οι οποίες σε μεγάλο βαθμό οφείλονται στην ατολμία των κρατών της να υπερβούν την εθνική εσωστρέφεια, εντούτοις ένα ραγδαία μεταβαλλόμενο γεωπολιτικό και γεωοικονομικό περιβάλλον την αναγκάζει να κάνει τη μετάβαση από την τεχνοκρατική προς την πολιτική Ευρώπη, δηλαδή από τη διαπραγμάτευση στενών εθνικών και οικονομικών συμφερόντων σε ένα ευρύτερο πλαίσιο με πυρήνα τις αξίες της ελευθερίας, της δικαιοσύνης, της αλληλεγγύης. Το ευρωπαϊκό εγχείρημα θα είναι μη αναστρέψιμο μόνο όταν παγιωθεί σε μια πολιτική ένωση, της οποίας η Ελλάδα, απαλλαγμένη από τα φοβικά σύνδρομα, θα πρέπει να είναι πρωτοπόρο μέλος.
* Ο Γιώργος Ζαββός είναι σύμβουλος επί Ευρωπαϊκών Υποθέσεων του προέδρου της Ν.Δ. Ηταν ευρωβουλευτής της Ν.Δ. και ο πρώτος πρεσβευτής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στη Σλοβακία. Διετέλεσε πρόεδρος της Επιτροπής Εκσυγχρονισμού του Ελληνικού Τραπεζικού Συστήματος. Ηταν καθηγητής στο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών, καθώς και επισκέπτης καθηγητής στο Queen Mary του Πανεπιστημίου του Λονδίνου.
** Αναδημοσίευση από τον «Φιλελεύθερο» της Παρασκευής 1η Ιουνίου.
