Toυ Κωνσταντίνου Χαροκόπου
Η «share economy», που είναι γνωστή στη χώρα μας ως οικονομία του διαμοιρασμού, μέσω πλατφορμών όπως το Airbnb, το Couchsurfing, η HomeAway στον χώρο της φιλοξενίας και όπως η Uber και η ελληνική Carky στον χώρο του αυτοκινήτου, έχει προκαλέσει πλείστες όσες αντιδράσεις από μικροσυμφέροντα και έχει προσκρούσει πάνω σε δομικές αγκυλώσεις της οικονομίας και της κοινωνίας.
Για τον νέο όρο της «gig economy» δεν έχει βρεθεί προς το παρόν δόκιμη μετάφραση στα ελληνικά. Θα μπορούσε να περιγραφεί σαν μια κατάσταση της οικονομίας στην οποία κυριαρχούν οι ευέλικτες και προσωρινές μορφές εργασίας. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον οι εταιρείες τείνουν να προσλαμβάνουν ανεξάρτητους εργολάβους και εξωτερικούς συνεργάτες, παρά μόνιμο προσωπικό. Ουσιαστικά η gig economy ανατρέπει τα στερεότυπα των εργαζομένων πλήρους απασχόλησης που σπάνια μετακινούνται σε διαφορετικό αντικείμενο απασχόλησης και επιλέγει συνεργάτες ανάλογα με τις επιταγές και τις προτεραιότητες των επιχειρήσεων, που στις μέρες μας επανακαθορίζονται με υψηλή ταχύτητα.
Η ψηφιακή τεχνολογία και η διείσδυση του internet σε κάθε πτυχή της επιχειρηματικότητας επιτρέπει πλέον σε πολίτες που στις περισσότερες περιπτώσεις έχουν εξαιρετική μόρφωση και εξειδίκευση να μπορούν να εργάζονται μέσω νέων μεθόδων όπως είναι το «remotely working», δηλαδή να εργάζονται μακριά από το γραφείο τους, ή το «job sharing», δηλαδή να εκτελούν ένα project με τον δικό τους προγραμματισμό μόνοι τους ή με τη συνεργασία τρίτων.
Τα στερεότυπα του ωραρίου 8-4, ή του εργαζόμενου που θα συνταξιοδοτηθεί από την επιχείρηση που τον προσλαμβάνει για πρώτη φορά ή του εργαζόμενου που έχει απολύτως καθορισμένη και κατοχυρωμένη περιγραφή εργασίας αρχίζουν να δύουν. Ομάδες επαγγελματιών ενοικιάζουν χώρους (co-working spaces) για να εκτελέσουν συγκεκριμένα projects που έχουν αναλάβει από επιχειρήσεις. Διαχειριστές κεφαλαίων ή αναλυτές των αγορών δουλεύουν από τις οικίες τους. Γραφίστες από το Περού σχεδιάζουν λογότυπα για ελληνικές εταιρείες. Ειδικοί από την Ινδία και την Ιρλανδία μπορούν να παρέχουν ταυτόχρονα υπηρεσίες σε μια επιχείρηση της Αυστραλίας. Υπάρχουν ιατροί στην Αθήνα που γνωματεύουν σε εξετάσεις που γίνονται στην Κίνα ή στις ΗΠΑ, όταν εκεί είναι βράδυ.
Και μέσα σε αυτόν τον οργασμό της gig economy, πώς προετοιμάζεται η ελληνική οικονομία και κοινωνία; Γιατί το μέλλον είναι ήδη εδώ κι ας μην το βλέπουμε.