Του Κώστα Μήλα
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, οι ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου μειώθηκαν κατά 10,3% το πρώτο τρίμηνο του 2018 (σε ετήσια βάση) και κατά 5,4% το δεύτερο τρίμηνο (σε ετήσια βάση).
Ακόμα και εάν «γυρίσουν» σε θετική τροχιά μέχρι το τέλος του 2018, θα καταλήξουμε σε αναιμικές επενδύσεις κάτι που εξηγεί την τελευταία εκτίμηση στο Προσχέδιο Προϋπολογισμού του 2019 για αμελητέα αύξηση 0,8% στο σύνολο του έτους.
Να σημειωθεί, όμως, ότι το Προσχέδιο του Προϋπολογισμού για το 2018 (με ημερομηνία Οκτώβριος 2017) προέβλεπε αύξηση επενδύσεων κατά 12,6% (βλέπε Πίνακα 1.2 εδώ). Σωστά διαβάζετε: στο τέλος του 2017, το κυβερνητικό επιτελείο εκτιμούσε επενδυτικό boom της τάξης του 12,6%. Τώρα το 12,6% «γύρισε» στο αναιμικό 0,8%!!!
Εδώ λοιπόν τίθεται το εξαιρετικά ενοχλητικό ερώτημα: Που οφείλεται η προαναφερθείσα «αστοχία» στην προσέλκυση επενδύσεων; Χρησιμοποιεί, άραγε, το κυβερνητικό επιτελείο «λάθος» οικονομετρικό μοντέλο, κάτι που πρακτικά σημαίνει ότι και οι υπόλοιπες εκτιμήσεις (για ποσοστό ανεργίας, ανάπτυξη, κλπ) θα είναι εξίσου άστοχες ή, μήπως, ιδιαίτεροι παράγοντες καθίστανται ανασχετικοί ως προς το επενδυτικό boom στο οποίο αναφέρθηκε ο κ. Τσίπρας από το «βήμα» της ΔΕΘ;
O γράφων θέλει να πιστεύει ότι η αστοχία των επενδύσεων δεν οφείλεται σε «λάθος» οικονομετρικά μοντέλα. Άλλωστε οι τεχνοκράτες του υπουργείου Οικονομικών έχουν και την γνώση και την εμπειρία να χρησιμοποιήσουν μοντέρνες οικονομετρικές τεχνικές και μοντέλα. Σε τελική ανάλυση, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με απόλυτη επιτυχία το οικονομικό μέλλον.
Σίγουρα όμως, η αστοχία στην πρόβλεψη ή, καλύτερα, προσέλκυση επενδύσεων δεν πρέπει να προκαλεί έκπληξη. Πράγματι, για ποιο λόγο να προστρέξουν οι επενδυτές όταν τα διεθνή συγκριτικά στοιχεία της Ελληνικής οικονομίας δεν «βοηθάνε»; Από την μια πλευρά, ο άρτι δημοσιευθέντας δείκτης 'αντιμετώπισης της διαφθοράς' (control of corruption) της World Bank δείχνει ότι, για το 2017, και μεταξύ 214 κρατών, η Ελλάδα διολίσθησε στην 102η θέση από την 96η θέση που κατείχε το 2016. Από την άλλη πλευρά, ακολουθεί ο επίσης άρτι δημοσιευθέντας δείκτης οικονομικής ελευθερίας του καναδικού Ινστιτούτου Fraser σύμφωνα με τον οποίον, η Ελλάδα καταλαμβάνει, για το 2016, την 108η θέση μεταξύ 162 χωρών. Είναι λοιπόν δυνατόν με τέτοιες συγκριτικές επιδόσεις στο διεθνή «στίβο» να αυξηθούν οι επενδύσεις κατά 12,6% όπως ανέμενε η κυβέρνηση;
Τι σημαίνουν από πρακτική άποψη όλα τα παραπάνω; Στο νέο προσχέδιο, η κυβέρνηση εκτιμά (και πάλι) επενδυτικό boom 11,9% για το 2019. Εξαιρετικά αμφίβολο με βάση τα όσα προανέφερα, λαμβάνοντας επιπροσθέτως τον παράγοντα «εκλογές». Κάτι που πρακτικά σημαίνει ότι όσο παραμένουν αναιμικές οι επενδύσεις, άλλο τόσο θα περμένουμε απέλπιδα να εκτιναχθεί το ελατήριο της ανάπτυξης...
* Ο Κώστας Μήλας είναι Καθηγητής και Πρόεδρος του Ερευνητικού Τομέα στο Τμήμα Οικονομικών, Χρηματοοικονομικών και Λογιστικής, University of Liverpool
