Του Ανδρέα Ζαμπούκα
Πάντα είχα την υποψία ότι οι δημόσιοι υπάλληλοι δεν με συμπαθούν. Όποιον κι αν συναντούσα έβλεπα στα μάτια του μια παράξενη όψη. Μια σκιά καχυποψίας, κάτι σαν αμφισβήτηση. Και σχεδόν σε όλους, έπρεπε να αποδείξω ότι δεν είμαι ένοχος.
Πρώτη εμπειρία με την δασκάλα του Δημοτικού. Για να απαλλαγώ από την κακοδαιμονία της, έπρεπε να αποδείξω ότι είμαι καλός μαθητής. Αλλά το ίδιο συνέβαινε αργότερα, στο Ληξιαρχείο του Δήμου, στις Εφορίες, στην Πολεοδομία και οπουδήποτε υπήρχε το αυστηρό βλέμμα του κρατικού λειτουργού. Μόλις ερχόταν η σειρά μου, να καθίσω σε κάποιο γραφείο, με κυρίευε ένας ακαθόριστος φόβος για τις συνέπειες των πράξεών μου.
Όταν μεγάλωσα και έκανα μερικά ταξίδια στο εξωτερικό, άρχισα να σκέφτομαι ότι τέτοιος που είμαι, δεν μου αξίζουν ούτε τα καθαρά πανεπιστήμια ούτε τα γρήγορα τρένα ούτε το μετρό και οι μεγάλοι δρόμοι. Έλεγα μέσα μου πως δεν μπορεί, κάτι θα ξέρει το κράτος και δίνει εντολές σ΄αυτούς τους ανθρώπους να μου συμπεριφέρονται έτσι.
Και, όποτε έκαναν απεργίες οι δημόσιοι υπάλληλοι- γιατί μόνο αυτοί έκαναν- ήμουν πλέον βέβαιος ότι η τιμωρία που υφίσταμαι ήταν λογική συνέπεια της ανάξιας παρουσίας μου στο χώρο. Για παράδειγμα, κάθε φορά που μπλόκαρε το κέντρο της Αθήνας από την κίνηση, με πλημμύριζαν τύψεις που ξεκίνησα να πάω κάπου, αντί να κάτσω σπίτι μου και να συμπαρασταθώ, ιδεολογικά, στους εργαζόμενους στις δημόσιες συγκοινωνίες.
Μ΄αυτά και μ΄αυτά, κουβαλώντας μια ζωή, τα ενοχικά μου σύνδρομα, οδηγήθηκα σε ένα βέβαιο συμπέρασμα: Οι δημόσιοι υπάλληλοι με μισούν! Με μισούν και δεν χάνουν ευκαιρία να με τιμωρούν.
Αλλά γιατί; Τι είναι αυτό που τους κάνει να αισθάνονται τόση απέχθεια; Γιατί μας ταλαιπωρούν, άλλοτε αγνοώντας την ύπαρξή μας και άλλοτε, απολαμβάνοντας με σαδισμό, την παραδειγματική τιμωρία μας;
Μου πήρε πολύ χρόνο και πολλές συζητήσεις με ειδικούς, για να καταλήξω: Όπως μου εξήγησε ένας διάσημος ψυχαναλυτής – όλοι τον ξέρετε- πρόκειται για το σύνδρομο της «επαπειλούμενης θέσης»! Αυτό που προκαλεί την ανασφάλεια του δημοσίου υπαλλήλου είναι η αγωνία μήπως ο «εχθρός» - εμείς οι υπόλοιποι δηλαδή- μπορέσουμε κάποια στιγμή, και καταλάβουμε την δική του θέση. Είναι η αίσθηση του κενού που καταλαμβάνει τον ανυπεράσπιστο και τον καθιστά φοβικό απέναντι στην υπόλοιπη κοινωνία.
Έτσι εξηγείτε το ανομολόγητο θράσος των συνδικαλιστών, η απίστευτη αλαζονεία των υπαλλήλων στις ΔΕΚΟ, η «προληπτική» βαναυσότητα κάποιων απεργών και η συνειδητή διάθεση πελατειασμού από τους υπόλοιπους.
Αμύνονται επιτιθέμενοι. Σου λέει, έτσι και χαλαρώσουμε, το χάσαμε το παιχνίδι. Και το πολιτικό σύστημα θα μας ξεχάσει – ο πελάτης έχει δίκιο μόνο όταν φωνάζει- και οι υπόλοιποι, οι αδιόριστοι, οι «πληβείοι» θα ξεσηκωθούν. Ξέρουν καλά ότι η ευγένεια, η προσήλωση στο καθήκον, η συνέπεια, η εντιμότητα και ένα σωρό άλλες «αντιαξίες» του δικού τους αξιακού κώδικα, θα αποδειχθούν ο «Δούρειος Ίππος» που θα φέρει την πτώση της «Τροίας».
Και για να μην παρεξηγηθώ, με τον «κυνισμό» μου, επιβεβαιώνω πως κάθε δημόσιος υπάλληλος είναι ακριβώς έτσι, όπως τον περιγράφω. Αντίθετα, αυτοί που διαθέτουν συνείδηση του ρόλου τους δεν είναι «δημόσιοι υπάλληλοι» αλλά απλά υπεύθυνοι άνθρωποι. Προφανώς δεν είναι λίγοι αλλά, όπου και να τους έβαζες να δουλέψουν, το ίδιο ακριβώς θα έκαναν. Γιατί η προσωπική τους παιδεία και η ατομική τους αξιοπρέπεια δεν τους δίνει περιθώρια για κάτι άλλο, παρά για επαγγελματισμό και ευθύνη απέναντι στην κοινωνία.
Η χθεσινή μέρα ήταν οδυνηρή για πολλούς συμπολίτες μας επειδή οι υπάλληλοι της ΣΤΑΣΥ αποθεώνουν «προληπτικά», την τεράστια ανασφάλειά τους έναντι ημών των αναξιοπαθούντων, που μπορεί εν καιρώ να αντιδράσουμε.
Μας τιμωρούν εν ολίγοις, γιατί δεν αντιδράσαμε στο παρελθόν. Τότε που ο Λέανδρος Ρακιντζής αποκάλυπτε τα πλαστά τους πτυχία και τους διορισμούς από το παράθυρο, με βουλευτικά ραβασάκια. Μας τιμωρούν γιατί δεν διαμαρτυρηθήκαμε για την συγκάλυψη της απάτης με τα εισιτήρια του 1,1 εκ. ευρώ που κατέληξαν στις τσέπες υπαλλήλων της ΣΤΑΣΥ.
Και θα μας τιμωρούν πάντα, όσο θα αισθάνονται ανασφάλεια, φοβία και αδυναμία ρόλων. Κι όλα αυτά, σ΄έναν κόσμο που όσο και να θέλει το κράτος τους να τον ακινητοποιεί, αυτός εξελίσσεται και προβάλλει τις απαιτήσεις του…
