Του Ανδρέα Ζαμπούκα
Αργά ή γρήγορα, οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να αποφασίσουν αν θέλουν να προχωρήσουν μαζί σε ένα άλλο επίπεδο συμμαχίας, αναλαμβάνοντας το ρίσκο της αποτυχίας.
Σε ό τι μας αφορά, η πρόκληση θα είναι πολύ πιο δραματική, δεδομένου πως έχουμε να αντιμετωπίσουμε περισσότερους «δράκους» από τους άλλους: Τον λαϊκισμό, τον εθνοκεντρισμό, την εσωστρέφεια και τον αντιδυτικισμό που τρέφει ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας. Κυρίως όμως, θα πρέπει να καταπολεμήσουμε τον εθισμό μας στην πελατειακή σχέση που είχαμε ως τώρα με τις Βρυξέλλες αλλά και ιστορικά με την Δύση.
Στην πραγματικότητα, το ελληνικό κράτος ήταν πάντα μία ημιτελής κατασκευή δομημένη σε εσωτερικά και εξωτερικά πελατειακά δίκτυα. Στην πολιτική, στην οικονομία, στα κονδύλια, στις επιδοτήσεις, στην εξωτερική βοήθεια και σε πολλές άλλες «χρήσεις» που μας εξασφάλιζαν οι ευρωπαϊκοί θεσμοί. Και πριν την ΕΕ αλλά πιο πολύ μετά την ένταξη της χώρας στον σκληρό πυρήνα της Ευρώπης, ο εύκολος δανεισμός και ο εφησυχασμός της εξάρτησης, δημιούργησαν ένα πέπλο αδράνειας. Άλλοι οδηγούσαν την κούρσα και το πολιτικό μας σύστημα το μόνο που έκανε ήταν να προσπαθεί να αποσπάσει τα περισσότερα οφέλη, εξαγοράζοντας ψήφους. Έτσι διοικούσε τη χώρα και έτσι συνεχίζει να την διοικεί.
Η Ευρώπη των πολλών ταχυτήτων μπορεί να μην ακούγεται καλά στα αυτιά του δοκιμαζόμενου από τον λαϊκισμό, Έλληνα αλλά θα είναι η πρόκληση που θα τον ξυπνήσει. Προφανώς, ακόμα δεν ξέρουμε τους κανόνες αλλά φαντάζομαι ότι είναι μάλλον απλοϊκό να πιστεύουμε ότι οι Γερμανοί θα εξαναγκάσουν τους υπόλοιπους να υποταχθούν στο δίκαιο της πυγμής τους. Δεν νομίζω ότι τους συμφέρει να απομονωθούν με μία μικρή ομάδα Βορείων που θα προσπαθεί να ανταπεξέλθει στην δίνη που θα δημιουργήσει η διάλυση του Νότου.
Οι ταχύτητες της Ευρώπης υποθέτω ότι θα αποτελούν τους μηχανισμούς που διαθέτει πάντα ένα σύστημα για να προχωρήσει. Θα πρόκειται ουσιαστικά για ένα παζάρι δυνάμεων και συνιστωσών οι οποίες θα καλούνται να συμμετέχουν σε ένα σχέδιο ανάπτυξης. Διοικητικά, οι αποφάσεις θα παίρνονται με βάση κάποιο ευρωπαϊκό δίκαιο αλλά όχι με την χρήση του βέτο με το οποίο μπορεί να απειλήσει ένα συμπλεγματικό… μέλος. Φυσικά, μιλάμε για ένα νόμισμα και όχι για παράλληλες οικονομίες που θα υπονομεύει η μία την άλλη. Απλά, οι κανόνες πρέπει να είναι ξεκάθαροι και όχι υποκριτικοί.
Η Ελλάδα, λοιπόν, θα έχει την ευκαιρία, μετά από πολλά χρόνια «ευκολίας» και αποχής από τις μεγάλες αποφάσεις να αποκτήσει ταυτότητα ευθύνης. Να συνειδητοποιήσει ότι μόνο αν προτάξει δυναμικά τον ρόλο της , θα μπορέσει να συνεχίσει στις ταχύτητες των δυνατών. Η πρόκληση είναι οπωσδήποτε, ιστορική και θα δημιουργήσει ένα κλίμα αφύπνισης σε ολόκληρη την κοινωνία η οποία θα πρέπει αναγκαστικά, να κοιταχθεί στον καθρέφτη.
Σίγουρα, η περίοδος δεν είναι κατάλληλη αλλά υπάρχουν πολλά πλεονεκτήματα (γεωπολιτική θέση, ισχυρή άμυνα, ενέργεια κτλ) που θα δώσουν μεγαλύτερη κίνηση στις ευρωπαϊκές ταχύτητες, αν προταθούν στους Ευρωπαίους.
Αλλά και σε πολιτικό επίπεδο, οι απαιτήσεις των Βρυξελλών, ίσως αλλάξουν το ανεύθυνο είδος του έλληνα πολιτικού που διοικεί με τα χρήματα των ξένων αλλά τους βρίζει και από πάνω, όποτε δεν του κάνουν χατίρια.
Κάθε σύστημα έχει ανάγκη από ταχύτητες. Από ανταγωνισμό και «πάλη αφύπνισης» στις διεκδικήσεις και στην αναζήτηση νέων ρόλων. Αποδείχθηκε ότι αυτή η Ευρώπη των εύκολων εγγυήσεων δεν μας βοήθησε και πολύ στην αυτογνωσία μας. Μήπως ένας νέος κόσμος πιο δύσκολος και πιο διεκδικητικός μας δώσει κίνητρα να αναλάβουμε τις ευθύνες μας;
Όλα αυτά βέβαια, αν θέλουμε να παραμείνουμε Ευρωπαίοι και όχι να προσχωρήσουμε στην Ασία ή σε μια άλλη φανταστική ήπειρο που θα μας ζωγραφίσουν οι επαγγελματίες «εθνοσωτήρες» μας…
