Ο Γιάννης Τσακίρης κάνει συχνά το ταξίδι Αθήνα - Λουξεμβούργο. Εκεί μένει μόνιμα η οικογένειά του και μέχρι τον Ιούλιο του 2019 έμενε και ο ίδιος, μέχρι που αποδέχτηκε την πρόταση Μητσοτάκη να επιστρέψει έπειτα από είκοσι χρόνια απουσίας στην Ελλάδα, αναλαμβάνοντας τη διαχείριση του ΕΣΠΑ. Να κάνει δηλαδή πράξη το πιο πολυδιαφημισμένο asset αυτής της κυβέρνησης, να φέρει επενδύσεις και να αξιοποιήσει τους κοινοτικούς πόρους.
Εκεί όμως που ο υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων πίστευε ότι θα έχει να αντιμετωπίσει την ολοκλήρωση του τρέχοντος ΕΣΠΑ και την πρόκληση του επόμενου, τώρα του προέκυψε ένα επιπλέον ΕΣΠΑ.
Το μυαλό πίσω από τα χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως τον αποκαλούν, είναι και ένα από τα πρόσωπα που θα κληθεί να διαχειριστεί τη νέα μεγάλη ευκαιρία, ύψους 32 δισ. ευρώ, για την Ελλάδα, εφόσον φυσικά οριστικοποιηθεί η σχετική πρόταση της Κομισιόν.
Τα λεφτά είναι πολλά. Δεν φτάνει όμως μόνο η ποσότητα. Το ζητούμενο είναι οι επιδοτήσεις να διοχετευθούν έξυπνα. Να μην πέσουν στις μαύρες τρύπες της αδιαφάνειας και των δυσλειτουργιών. Να χρηματοδοτήσουν ιδέες στη μεταποίηση, στην καινοτομία, στην πράσινη οικονομία. Είναι σε θέση να διαχειριστεί ο ίδιος αλλά και ο κρατικός μηχανισμός, χωρίς να χαθούν κονδύλια, έναν πακτωλό χρημάτων που μαζί με τους πόρους του ευρωπαϊκού «Σχεδίου Μάρσαλ» αθροίζουν για την Ελλάδα κατά την επόμενη πενταετία πάνω από 40 δισ. ευρώ;
Μιλώντας στον «Φ» ο Γιάννης Τσακίρης δηλώνει καθ' όλα έτοιμος, αρκεί η υπάρχουσα δομή του προγράμματος να ενισχυθεί για να αντεπεξέλθει στις νέες πολύ αυξημένες απαιτήσεις. Εξάλλου, εκείνο που για τον ίδιο έχει τη μεγαλύτερη σημασία είναι ότι ξέρουμε επιτέλους τι θέλουμε.
Ενα νέο παραγωγικό μοντέλο, προσανατολισμένο στο μέλλον, στις νέες τεχνολογίες, στην παραγωγή, σε πεδία ικανά να γεννήσουν πλούτο και θέσεις εργασίας. Η πρόκληση ωστόσο είναι τεράστια ακόμη και για κάποιον από τους πλέον ειδικούς σε θέματα επιχειρηματικών συμμετοχών (venture capital), όπως ο κ. Τσακίρης.
Αλλωστε, ανάλογη αισιοδοξία για τη δυναμική των κοινοτικών πόρων είχε υπάρξει και κατά το παρελθόν, προτού αυτή εξαφανιστεί στις μαύρες τρύπες των πελατειακών εξυπηρετήσεων και των δισταγμών από πλευράς τραπεζών.
Τι θα πράξουν οι τράπεζες; Προσωπική του εκτίμηση είναι ότι θα αναλάβουν μεγαλύτερο μεν, λελογισμένο δε, ρίσκο, τονίζοντας με νόημα ότι «είμαστε όλοι στην ίδια βάρκα» και θυμίζοντας την πρόσφατη δέσμευσή τους έναντι του πρωθυπουργού για παροχή ρευστότητας ύψους 15-16 δισ, ευρώ.
Δέκα μήνες πριν, όταν το τότε στέλεχος της ΕΤΕπ άφηνε το Λουξεμβούργο και μια μακρά θητεία σε ευρωπαϊκά funds και οργανισμούς για να έρθει στην Ελλάδα, δεν θα μπορούσε να φανταστεί ότι θα έφτανε η μέρα όπου θα καλούνταν να διαχειριστεί μια τέτοια πρόκληση. Αξιζε το στοίχημα που έβαλε; «Αξιζε το κάθε δευτερόλεπτο», απαντά χωρίς υπεκφυγή. Διότι, όπως λέει, μέσα από τη δουλειά του στο υπουργείο κατάφερε να προσφέρει κι αυτός κάτι στην πατρίδα του και τους πολίτες της, που τόσο σκληρά δοκιμάστηκαν την τελευταία δεκαετία.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
- Η Ελλάδα εξασφαλίζει στην ουσία ένα δεύτερο ΕΣΠΑ για τη χρηματοδότηση της υγείας, της πράσινης ανάπτυξης, της ψηφιοποίησης, της έρευνας-καινοτομίας, της στήριξης των επιχειρήσεων και της απασχόλησης. Πόσο έτοιμοι είμαστε να το διαχειριστούμε;
Σωστά το είπατε, έτσι όπως πρώτος το ανέφερε ο επίτροπος κ. Σχοινάς, ότι είναι ένα δεύτερο ΕΣΠΑ.
Είμαστε καθ’ όλα έτοιμοι, καθώς η βασική δομή όλων αυτών των χρηματοδοτήσεων θα είναι σχεδόν η ίδια ή σχεδόν η ίδια λόγω του ότι είναι ευρωπαϊκά κεντρικά κονδύλια. Αρα ο μηχανισμός υπάρχει, αλλά πολύ περισσότερο υπάρχει και η στρατηγική ανάπτυξης που θέλουμε σε όλους τους παραπάνω τομείς που αναφέρατε. Να σας θυμίσω την Εθνική Στρατηγική για την Ενέργεια και το Κλίμα, η οποία περιγράφει λεπτομερέστατα τις επενδύσεις και τις παρεμβάσεις που πρέπει να γίνουν τα επόμενα χρόνια σε αυτόν τον τομέα.
- Το ρωτώ γιατί αθροιστικά με το επόμενο ΕΣΠΑ και τα άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία συσσωρεύεται ένα ποσό κοντά στα 50 δισ. Ποιος κρατικός μηχανισμός είναι έτοιμος να διαχειριστεί τέτοια τεράστια ποσά, με ποιες προτεραιότητες και πώς θα καταφέρουμε να μη χαθούν κονδύλια;
Παραλάβαμε το τρέχον ΕΣΠΑ, τον περασμένο Ιούλιο, περίπου στο 25% σε απορρόφηση και μέσα σε αυτούς τους δέκα μήνες έχει αυξηθεί αυτός ο αριθμός πάνω από δέκα ποσοστιαίες μονάδες, που μεταφράζεται σε σχεδόν 2,1 δισ. ευρώ στην πραγματική οικονομία. Στα νούμερα αυτά δεν συμπεριλαμβάνονται οι επιπλέον δράσεις για την ενίσχυση της ρευστότητας στην αγορά από την πανδημία του κορωνοϊού, αφού οι έως τώρα δαπάνες δεν έχουν ακόμα εγγραφεί στο ΕΣΠΑ.
Ο δρόμος αδιαμφισβήτητα είναι μακρύς και ανηφορικός, αλλά ο τελικός προορισμός παραμένει αποκλειστικά ένας. Η πλήρης απορρόφηση του ΕΣΠΑ από την πραγματική οικονομία. Ο υπουργός κ. Γεωργιάδης, οι συνεργάτες μου και εγώ είμαστε πλήρως προσηλωμένοι στον στόχο αυτό.
Σας διαβεβαιώνω λοιπόν, ότι και για τα κονδύλια του «Next Generation EU», αλλά και του νέου ΕΣΠΑ, ούτε ένα ευρώ δεν θα χαθεί και όπως είπα και παραπάνω οι μηχανισμοί υπάρχουν. Προφανώς και έχουμε ξεκινήσει ήδη, ο μηχανισμός αυτός θα εξορθολογιστεί και θα ενισχυθεί κατάλληλα για να αντεπεξέλθει στις πολύ αυξημένες απαιτήσεις των επιπλέον κονδυλίων.
- Έως το 2021, ωστόσο, θα έχουμε μόνο τα σημερινά χρηματοδοτικά εργαλεία, τα οποία δεν μπορούν να λειτουργήσουν χωρίς τις τράπεζες. Θα συμβάλλουν στον βαθμό που πρέπει;
Προσωπική μου εκτίμηση είναι πως τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα θα αναλάβουν μεγαλύτερο μεν, λελογισμένο δε, ρίσκο, διότι οφείλουν από τη μία πλευρά σαφώς να προστατεύσουν τις καταθέσεις των πολιτών, αλλά καλούνται κι εκείνα με τη σειρά τους να ανταποκριθούν στις αυξημένες ανάγκες των επιχειρήσεων. Σας υπενθυμίζω ότι οι τράπεζες έχουν, άλλωστε, ήδη δεσμευτεί έναντι του πρωθυπουργού για παροχή ρευστότητας ύψους 15-16 δισ. ευρώ.
Είμαι αισιόδοξος ότι και οι τράπεζες θα συμβάλουν στο ποσοστό που τους αναλογεί και έως τώρα το έχουν εν μέρει αποδείξει, αφού για το ΤΕΠΙΧ, για παράδειγμα, έχουν ήδη εγκρίνει 800 εκατ. ευρώ από τα συνολικά 2 δισ. ευρώ διαθέσιμα.
Είμαστε όλοι στην ίδια βάρκα -πολιτεία, επιχειρήσεις, τράπεζες-, μόνο όλοι μαζί μπορούμε να εξέλθουμε από αυτή και κυρίως με τις λιγότερες δυνατές οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις.
-Από εβδομάδα παίρνει μπροστά το «βαρύ πυροβολικό» των χρηματοδοτικών προγραμμάτων, το Ταμείο Εγγυοδοσίας, για κεφάλαια κίνησης με εγγυήσεις ύψους 2 δισ., που μαζί με την τραπεζική μόχλευση θα φτάσει στα 7 δισ. ευρώ σε δάνεια. Πώς θα λειτουργεί;
Το Ταμείο Εγγυοδοσίας αναμένεται να ενεργοποιηθεί στις αρχές της επόμενης εβδομάδας. Το σχεδιάσαμε μαζί με την Αναπτυξιακή Τράπεζα, σε πραγματικά πολύ σύντομο χρόνο, ακριβώς επειδή γνωρίζαμε πως το ΤΕΠΙΧ έχει περιορισμένους πόρους, άρα δεν θα μπορούσε να επωφεληθεί σημαντικό μέρος των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Το Ταμείο θα παρέχει δάνειο για κεφάλαιο κίνησης εγγυημένο κατά 80%, ενώ σε επίπεδο χαρτοφυλακίου κάθε τραπεζικού ιδρύματος η εγγύηση θα είναι 40% για μικρομεσαίες και 30% για μεγάλες επιχειρήσεις, προκειμένου αφενός να υπερδιπλασιάσουμε τον αριθμό των δανείων και αφετέρου να δημιουργήσουμε μια επαρκή ασπίδα προστασίας για το ρίσκο που αναλαμβάνουν οι τράπεζες. Ενημερωτικά, τα δύο χρηματοοικονομικά εργαλεία -ΤΕΠΙΧ ΙΙ και Ταμείο Εγγυοδοσίας- μαζί και με την επιδότηση των τόκων των επιχειρηματικών δανείων, με την τραπεζική μόχλευση, αγγίζουν σχεδόν τα 9,5 δισ. ευρώ.
- Αφήσατε μια πολλά υποσχόμενη καριέρα στο εξωτερικό για να αναλάβετε θέση στην κυβέρνηση με σκοπό την ενίσχυση της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας. Δέκα μήνες μετά πιστεύετε ότι άξιζε το στοίχημα που βάλατε;
Θα σας απαντήσω χωρίς καμία υπεκφυγή: Αξιζε το κάθε δευτερόλεπτο, διότι μέσα από τη δουλειά μου στο υπουργείο κατάφερα μέχρι σήμερα κι εγώ να προσφέρω κάτι -μικρό ή μεγάλο δεν είμαι εγώ αυτός που θα το κρίνει- στην πατρίδα μου και τους πολίτες της που δοκιμάστηκαν τόσο σκληρά την τελευταία δεκαετία. Αυτό πιστεύω είναι το καθήκον που κλήθηκα να υπηρετήσω και μένω πιστός σε αυτό.
* Αναδημοσίευση από τον «Φιλελεύθερο» του Σαββάτου 30 Μαΐου
